De laatste jaren blijft een keiharde tegenstelling ons en de planeet achtervolgen: de klimaatverandering wordt elk jaar duidelijker, maar de politieke en maatschappelijke wil om er iets aan te doen zakt. Maatregel na maatregel wordt teruggeschroefd en bij kiezers zakken ecologie, klimaat en natuur op de rangschikking van prioriteiten die de kiezer zich stelt.  Op 9 juni gaan we naar de stembus en de vrees bestaat dat de verkozen parlementen internationaal flink naar rechts zullen opschuiven. Voor ecologie en klimaat is dat geen goed nieuws.

Sinds 1 januari 2022 loost Indaver zonder enige vergunning PFAS in de Schelde. Daar kwam op 22 maart 2024 verandering in: minister Demir legt Indaver PFAS-lozingsnormen op. De drie afvalverbrandingsovens op de site vlakbij Stabroek verwerken tot 16 000 ton PFAS-houdend afval per jaar. Dit afval is afkomstig van onder andere 3M in Zwijndrecht maar ook van Chemours in Nederland en andere PFAS-producerende bedrijven in Europa. 

In mei 2022 bracht Wim Van Lancker (prof sociaal werk en sociaal beleid aan KUL) zijn boek “Waarom de Gele Hesjes niet met een bakfiets rijden” uit. Op de kaft pende hij een punt dat Climaxi 100% deelt: ‘Het probleem van de klimaatverandering is het probleem van de ongelijkheid. Terwijl de gele hesjes op straat komen om te protesteren tegen hoge brandstofprijzen, eisen de klimaatactivisten dat er komaf wordt gemaakt met fossiele brandstoffen. Doortastend beleid is dringend nodig maar blijft uit. Want het klimaatbeleid vandaag maakt vooral de sterken sterker, en raakt de meest kwetsbaren het hardst.’ Tijd voor een interview.

Red Onze Kleiputten vzw diende in 2020 een klacht in tegen De Vlaamse Waterweg. Na onderzoek door de Onderzoeksrechter wil het parket De Vlaamse Waterweg (DVW) vervolgen voor de correctionele rechtbank. Enerzijds heeft DVW jarenlang nagelaten om de bewoners van de Bosstraat, en ook de bezoekers van de omgeving (600.000 deelnemers Tomorrowland, pal naast dit gevaarlijk asbeststort) te beschermen tegen het blootliggende asbest. Anderzijds werd er in juni 2019 gegraven in het asbeststort zonder de nodige veiligheidsmaatregelen voor de bewoners van de wijk Bosstraat. Ook de arbeiders droegen hierbij geen persoonlijke beschermingsmiddelen! Hiervoor treft ook de NV De Brandt , de bouwfirma, schuld volgens het parket.

De Hooge Maey is klasse 1-stort voor chemisch afval in de Antwerpse haven. De uitbating van het stort begon als een publiek-private samenwerking met Stad Antwerpen, maar is sinds 2018 in het beheer van Indaver, met Fernand Huts aan het hoofd.

In december 2023 vroeg Indaver, uitbater van De Hooge Maey een bijstelling aan voor het lozen van PFAS. Tot januari 2021 werd het percolaat van de Hooge Maey zonder zuivering op PFAS geloosd in de Schelde. Daarbij vroeg Indaver nog lozingsnormen tot 1 460 000 nanogram/liter (ng/l) voor PFBA aan. Ondertussen ligt de strengste norm voor de meeste PFAS tussen 20 ng/l en 50 ng/l.

Indaver baat de afvalverbrandingsoven vlakbij Stabroek uit. In deze verbrandingsoven wordt elk jaar 16 000 ton PFAS-afval verwerkt. Het bedrijf van Fernand Huts vroeg eind vorig jaar opnieuw een bijstelling aan voor het lozen van PFAS-afvalwater. In juni 2022 kreeg Indaver reeds een verstrenging voor het lozen van PFAS in het Verlegd Schijn dat nadien in de Schelde komt. Ze vocht deze beslissing van minister van Leefmilieu Zuhal Demir aan bij de Raad voor Vergunningsbetwisting. Indaver kreeg gelijk. Hierdoor moest ze nu opnieuw een bijstelling aanvragen. Minister Demir nam op 2 april een beslissing.

Jan Mees is directeur van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en professor mariene biologie aan de universiteit van Gent. Samen met zijn collega Colin Janssen schreef hij het boek ‘De Onbekende Zee'. Een mooi werkstuk dat enorm veelzijdig is. Beide heren hebben het over de ontginning van mangaanknollen op de oceaanbodem, de zee als apotheek, vreemde schoorstenen op de bodem van de oceaan en warme waterstromen die  mee ons klimaat bepalen. Eén van beiden vonden we op de hoogste verdieping van het nieuwe VLIZ-gebouw in Oostende.

Verschillende industriële sectoren roeren zich in het maatschappelijk debat. De agro-industrie duwt zijn grieven naar de politieke agenda in het zog van de boerenprotesten. Ook de patroons van de industrie zetten met hun ‘Verklaring van Antwerpen’ de agenda op scherp.

De boerenprotesten in heel Europa doen het debat rond de plaats van landbouw in onze maatschappij oplaaien. Het lage loon van landbouwers voedt de onrust voor de toekomst van de landbouw. Ineos kreeg begin dit jaar nog een vergunning voor de bouw van een ethaankraker die stikstof zal uitstoten. Ondertussen moeten boeren wachten op hun vergunning. De bestaande klimaat- en milieuregels naar beneden halen zet ons allemaal met de voeten in het water. Natuur en landbouw gaan samen, maar hoe organiseer je dat als maatschappij? 

De Europese Unie heeft al ruim tien jaar te maken met een groeiend aantal crises, waaronder economische, sociale, politieke, ecologische crises en crises op het gebied van gezondheidszorg. Deze crises zijn symptomatisch voor het falen van het economische, fiscale en sociale beleid van de nationale regeringen en de Europese Unie. De Unie is al decennia bezig met de gezondheidszorgstelsels, de openbare diensten, de bescherming van het milieu, de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting enz. te verzwakken. De Unie heeft tot doel het welzijn van haar inwoners te bevorderen, sociale uitsluiting te bestrijden en sociale rechtvaardigheid en bescherming te bevorderen (artikel 3 VEU). De instellingen van de Unie doen weliswaar inspanningen om meer billijkheid te bewerkstelligen, met name op het gebied van belastingen, maar de ongelijkheid is niettemin gestaag toegenomen. Zo is vandaag bijna de helft van de rijkdom in de wereld in het bezit van de rijkste 1% mensen van de wereld en produceert die 1% ook meer CO2 dan de armste helft van de wereldbevolking.

Minister van Leefmilieu Zuhal Demir leverde een eeuwigdurende vergunning af voor de luchthaven van Zaventem waarbij de zakenwereld alles wint. Klimaat, omwonenden en werknemers verliezen. 

Met Pasen kwam het groen licht: Brussel Airport Company (BAC) mag doorvliegen, ondanks jaren van nalatigheid voor milieu- en geluidswetgeving. De luchthaven mag 13% groeien, terwijl de klimaatcrisis om een wereldwijde, urgente krimp vraagt. De luchthaven van Schiphol werd onlangs opgelegd om bijvoorbeeld 12% te krimpen.