Landbouwgrond wordt steeds schaarser en duurder. Ze wordt opgeslokt door destructieve agro-industrie, verdwijnt onder beton of valt ten prooi aan speculatie, verpaarding en vertuining. “Als we nu niet ingrijpen, hebben we binnenkort geen grond voor voedsel meer!” waarschuwt Boerenforum. De actie 'Grond voor voedsel' i.s.m. Climaxi, Wervel en Fian Belgium startte vandaag symbolisch langs de N42 in Oosterzele: de geplande aanleg van een extra rij- en vrachtweg dreigt ook daar landbouwgrond te doen verdwijnen onder een asfaltlaag.

De Europese Green Deal is, wat het toekomstig landbouwbeleid betreft, alvast hierover duidelijk: Tegen 2030 een halvering van het gebruik van chemische, schadelijke pesticiden, een vijfde minder gebruik van kunstmest en een vierde van de landbouwgrond beschikbaar voor de teelt van biologische gewassen. Klare en hoopgevende taal en een steun voor de biologische en agro-ecologische boeren. Een teken ook dat de maatschappelijke kost en de gezondheid van de burger meer aandacht krijgen dan in het verleden.

Je maakte het allicht al mee. Je stapt een restaurant binnen, bestelt een tong en merkt dat die niet echt smaakt naar tong. Pangasius? Een andere tongsoort? Of je koopt een bereid gerecht in de supermarkt en merkt dat die visrolletjes toch niet zijn wat je ervan gehoopt had. Visfraude is van alle tijden. ILVO (Instituut voor Landbouw Visserij en Voedingsonderzoek) ontwikkelde nu samen met andere onderzoekers een DNA-databank die het mogelijk maakt visstalen te vergelijken en fraude op te sporen. Men is verwittigd: het FAVV (Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen) en de FOD-economie zijn aan de eerste controles begonnen.

Het hoeft voor de trouwe lezers van Climaxi geen betoog dat klimaat en biodiversiteit grote uitdagingen zijn voor de mensheid. Ontbossing en ontginning van natuurlijke landschappen spelen hier een grote rol in. Dit hangt vaak ook nauw samen met de rechten en inkomsten van lokale bevolkingsgroepen. Greenpeace werkt hier reeds lang rond, en sinds mensenheugenis proberen ze het bewustzijn hierover gaande te houden. Daartegenover staat dat de voorbije decennia de internationale institutionele samenwerking niet altijd versterkt is geweest. Deels door de herverkaveling van de wereld in geo-politieke blokken, deels door het terugtreden van de overheid in de neo-liberale economie.

In de zomer van vorig jaar konden we het einde van het elektrisch pulsvissen aankondigen. Europa koos voor een uitdoofscenario waarbij tegen 2021 elk puls-schip moest omgebouwd zijn naar een andere techniek. Vooral de Nederlanders konden daar moeilijk mee weg. Ondertussen probeert het Nederlands Europarlementslid Peter Van Daelen om Europa tot andere inzichten te bewegen.

Eerder dit jaar bracht Steven Vromman, Low Impact Man bij uitstek, een nieuw boek uit. Het verhaal leest enerzijds akelig realistisch over de huidige klimaatnood, die nog decennia lang zal toenemen. Anderzijds leest het soms grappig realistisch om de herkenbaarheid van de werkbare, duurzame alternatieven die nu al toegepast worden in lokale voeding, slimme mobiliteit, complementaire munten, groene energie en zo meer. Het boek is een goede vertelling, met een hoopvolle blik op onze grauwe toekomst.

Met andere woorden ons klimaatbeleid voor de industrie hangt met haken in ogen aan elkaar. Hilde Crevits kwam eind 2019 met het Moonshotprogramma dat een soort roadmap moet zijn naar een circulaire samenleving. Ze ging daarvoor aan tafel zitten met lobbygroepen en de grote bedrijven. Het is dan ook niet te verwonderen dat dit project volledig op maat van het grootkapitaal gemaakt is.

De overcapaciteit zit in het schril contrast tussen de verhoogde investeringen van de petrochemische industrie voor een jaarlijkse capaciteitsgroei van 4% en de dreiging van een daling in de vraag naar ethyleen. Als de investeringen in installaties voor ethyleen en ethaan niet wordt stopgezet, zal dit leiden tot aanhoudend lage prijzen en waardeloze petrochemische investeringen. De Vlaamse overheid investeert mee in de nieuwe ethaankraker in de haven van Antwerpen. Wanneer deze investering waardeloos blijkt, gaat ons belastinggeld letterlijk de put in. Daarnaast is de gecreeëerde tewerkstelling niet van duurzame aard en is er geen mogelijkheid om een breed gedragen sindycale werking op te starten in een fabriek die toch niet lang gaat mee gaan.

Een beter loon op een planeet die naar de haaien gaat, daar zijn we ook niks mee, vinden wij. De arbeidersbeweging en de klimaatbeweging zijn dan ook mekaars bondgenoten.

In 2005 viel het doek over een van de grootste milieuschandalen die de Vlaamse Ardennen ooit gekend hebben: de zavelputten van Marcel Fort in D’Hoppe gingen dicht en de uitbater werd verplicht om zijn stort te saneren. Temidden van een beschermde bossengordel werd jaren zavel ontgind en afval gestort. Na drie jaar harde strijd, rechtszaken, betogingen en een paar gewelddadige incidenten (de uitbater en zijn zoon gingen o.m. een VRT-ploeg te lijf met een hamer) haalde een coalitie van actievoerders en milieubewegingen zijn slag thuis. Vandaag duiken nieuwe plannen op om op de terreinen een groot toeristisch complex in te planten.