Wat als Doel ontploft (3)? de omslag.
Wat vroeger ALARA heette, heet tegenwoordig nog steeds zo. Het is alleen een afkorting van een ander begrip. Vroeger was ALARA: as low as reasonably acceptable / zo laag als redelijkerwijs aanvaardbaar. Nu is het een afkorting van: as low as reasonably achievable / zo laag als redelijkerwijs haalbaar. Tussen 'aanvaardbaar' en 'haalbaar' zit de portemonnee. Hollanders zouden zeggen: de koopman heeft van de dominee gewonnen. Besmette partijen voedsel die vroeger waren vernietigd als zijnde onacceptabel, kunnen nu worden verhandeld. Gezondheid mag niet te duur worden, ze moet haalbaar blijven. De officiële definitie klinkt een stuk eleganter: een bepaalde toepassing van straling is alleen gerechtvaardigd als er een nuttig doel mee wordt gediend waarvan het belang zwaarder weegt dan het nadeel van blootstelling. Het nadeel van blootstelling moet worden afgewogen tegen het nut van de voordelen. Bij een belangrijk voordeel zal men de nadelen eerder accepteren.
Wat ontbreekt in die definitie is de omschrijving van benadeelde en begunstigde. Nuttig voor wie of wat en nadelig voor wie of wat? Als een brandweerman zijn leven geeft om een meltdown te voorkomen, kun je stellen dat zijn blootstelling een nuttig doel heeft gediend. Maar als besmette olijven in de olijfolie landen, kan het nadeel van blootstelling afgewogen worden tegen het nut van inkomen voor armlastige boeren. Daar loert de relativering: besmette olie is slecht maar geen klant drinkt flessen olijfolie, een beetje blootstelling mag. ALARA is een hellend vlak en multi-interpretabel.
Appels en peren
De hele kerndiscussie is er een over appels en peren. Advocaten van kernenergie en openhouden van centrales benadrukken graag het gewone van radioactiviteit. Huisarts en tandarts maken röntgenfoto’s, we bruinen in de UV, isoleren ons huis zo goed dat er radongassen in hangen, stellen onze longen bloot aan straling tijdens het roken, gaan op wintersport in de bergen en ontvangen ook kosmische straling als we een vliegreis maken. Kernenergie is niets nieuws, bedoelen ze te zeggen. Dat is het echter wel, omdat atoomkernsplijting de natuurlijke achtergrondstraling onnatuurlijk verhoogt en nucliden aanmaakt die niet of nauwelijks voorkomen in ons natuurlijk milieu. Zoals plutonium. Plutonium ontstaat als uranum-238 één neutron invangt en verandert in plutonium-239. Een duizendste gram is dodelijk. Uranium zit in ons milieu, maar meestal zo verspreid dat het ons niet bedreigt. Minder dan 1 procent van dat uranium is splijtbaar. Wij verhogen de concentraties en veranderen de samenstelling. Dat leidt tot bergen afval zogenaamd verarmd uranium, een kunstmatig product dat we zijn gaan toepassen in raketten en zware bommen. In Irak, in Syrië, op de Balkan. Grootste producenten zijn Frankrijk, Engeland, Rusland en de Verenigde Staten. De inzet van deze afvalwapens creëert een achtergrondstraling en besmetting van het milieu die al duizenden mensen gedood hebben. Daarnaast is er ook een nieuwe belasting door kleine en grotere rampen. Het radioactieve water dat wegstroomt uit Fukushima beweegt zich langzaam maar zeker naar de Westkust van de VS, naar California. Is plastic in onze zeeën al lastig op te ruimen, water van water scheiden is een onmogelijkheid.
Het gaat niet om kolen of kernenergie, dat is een voorbije discussie. Alle fossiele brandstoffen vernietigen onze aarde, maar kernenergie doet dat ook. Zelfs grote stroomproducenten zijn inmiddels om; ze zetten in op zon en wind en andere moderne technieken. Degenen die achterblijven zijn nostalgische dromers met onvoldoende kennis óf mensen met belangen in een verouderde industrie: mensen die er hun carrière en bekendheid aan danken en er hun pensioen willen halen. Het is niet verwonderlijk dat ze zich verzetten. Laakbaar is het wel.
Els de Groen
Foto's: Greenpeace
Info over de Mensenketting voor het sluiten van Doel 2 en Tihange 3 op zondag 25 juni: https://www.chain-reaction-tihange.eu/nl/
Morgen: deel 3: tijd voor een omslag!
Els de Groen (Den Haag, 1949) werkte een aantal jaren als lerares Frans, tot ze de gelegenheid kreeg fulltime auteur en journalist te worden. De controverse rondom kernenergie interesseerde haar zozeer dat ze zich in de materie ging verdiepen. Professor Joop Fast en stralingsdeskundige Govert Nooteboom (adviseur van de Gezondheidsraad) werden haar privéleraren. In 1982 verscheen haar boek “De splijtzwam”, over een opwerkingsfabriek.Tijdens de Brede Maatschappelijke Discussie in de jaren tachtig sloot ze zich aan bij de WED, Werkgroep Energie Discussie. In deze periode verscheen “Straling, mag ’t ietsje meer zijn” dat een oplage van 60.000 exemplaren zou halen. In 2004 werd ze lid van het Europees Parlement, waar ze een symposium over uraniumwapens organiseerde en een resolutie over de ban op die wapens indiende, die met grote meerderheid door het parlement werd aangenomen. Nieuwe publicaties: het foto- en tekstboek “The Human Cost of Uranium Weapons” (2007), met medewerking van de International Coalition for a Ban on Uranium Weapons (ICBUW) en de Groenen. “Depleted Uranium” (2009) met tekst van Prof. Dr. Massimo Zucchetti, een wereldwijd bekend DU deskundige. In 2016 publiceerde ze het autobiografische “Voor het volk”, over de relatie tussen Oost en West. In dit boek komen kernenergie en uraniumwapens regelmatig ter sprake.
website: www.elsdegroen.nl
https://www.facebook.com/els.degroen