Elektrische puls: visgebieden leeg.

Een aantal jaren geleden werd in Nederland begonnen aan het ontwikkelen van elektrische visnetten voor pulskorren. Ondertussen kende Europa tachtig vergunningen toe aan de Nederlanders om met het tuig te experimenteren. In België, Frankrijk en Groot-Brittannië regent het protesten. De pulskor zou dan wel de bodem minder beroeren, maar ganse visgebieden leegscheppen.

Traditioneel wordt er gevist met passieve technieken (hengel, in zee rechtstaande netten) of met sleepnetten. Die sleepnetten worden door een schip voort getrokken op de bodem. Ze worden voorafgegaan door zware kettingen die de vis doen opschrikken en opwippen. Zo komt de vis in het net terecht. Er was/is zware kritiek op die boomkor omdat die alles op zee opschept en de bodem zwaar beroert, bijna omploegt. Wie al met een schip mee was heeft het gezien: in zo een net zitten soms méér zeesterren en ander onbruikbaar zeeleven dan vissen. Boomkorvissers argumenteren daartegenover dat de Belgische vloot zéér klein geworden is (tachtig schepen) om echt nadelig te kunnen zijn.

Bij elektrisch vissen worden de kettingen voor het net vervangen door elektrische bedrading die kleine stroomstoten uitdeelt. De vis springt ook omhoog en komt in het net terecht. Er zit minder rommel (bijvangst) in het net, de boot verbruikt tot de helft minder brandstof en het tuig zweeft eigenlijk lichtjes boven de bodem in de plaats van er over gesleept te worden.  De pulskor is in elk geval economisch voordeliger. Nederlandse vissers zeggen dat het de enige methode is om economisch te overleven.

Voorlopig blijft het wel een dure investering. Iede Geert Bakker (Urks visser) zegt op Omroep Flevoland: “Het gaat om een investering van om en bij de 375.000 euro maar we horen van collega’s dat ze dit op drie jaar tijd terug verdienen.” De Pulskor brengt dus mooie vis boven, maar blijkbaar ook vis die je met de zware boomkor niet kan bereiken. Een Nederlands visser uit Breskens getuigt: “In het begin vielen de vangsten tegen omdat we het niet gewoon waren. Later werden de vangsten beter maar dat komt ook door een verbeterde visstand. Er wordt met de puls beter gevangen en die super-vangsten komen er omdat er nu op plaatsen wordt gevist waar dat vroeger niet kon. Of we hier nu zo blij moeten mee zijn, dat zal de tijd leren.”

De rest van Europa is woedend.

De rest van de Europese visserijgemeenschap is woedend. Belgische kustvissers startten een zwarte vlaggenactie in Nieuwpoort. Vissers van de Waddeneilanden deden hetzelfde en haalden de zender RTV Noord. Zij vrezen dat de bakermat van de garnalen mee zal verdwijnen door de stroomschokken. Jeff Loveland (visser van Dover) in The Sunday Times: “De Dover-tong is bijna verdwenen sinds Nederlanders massaal onze gronden bevissen en we vangen zelf massa’s dode vis.” Deze super-vangsten worden gedeeltelijk bevestigd door de Nederlanders zelf. Zo is er in 2007 op You Tube al een filmpje te zien van een visser die juichend zijn ruim filmt omdat hij maar liefst 607 kisten vis binnen haalde en ze niet eens meer kan stapelen:

 (http://www.youtube.com/watch?v=SPWxzo3FyJE). Bij andere filmpjes zie je nog bijzonder weinig leven in de binnen gehaalde vis: (http://www.youtube.com/watch?v=HxpiG0kVkwM) .

Ook de wetenschappers van Instituut voor Landbouw en Visserij Ontwikkeling stellen verhoogde vangsten vast: “Dat de pulsvisserij erg succesvol is in het vangen van tong is duidelijk. ILVO volgde de aanvoer van een aantal eurokotters op. De pulskorvaartuigen voeren opvallend meer tong aan en het verschil is het grootst in de zomer. Enerzijds lijkt de efficiëntie van de pulskor voor tong opmerkelijk hoger dan voor de klassieke boomkor. Daarnaast heeft de pulskor, door zijn lichtere uitvoering, ook toegang tot de slappere visgronden die voorheen niet konden bevist worden.”

Over gans Europa wordt geklaagd over brandvlekken die op de vis zouden te zien zijn: rode vlekken. Volgens de wetenschappers van het ILVO (Instituut voor Landbouw en Visserij Onderzoek) kan er hier geen verband gelegd worden tussen de rode vlekken en de pulskor: “Bijgevolg kunnen verschillende oorzaken aan de basis liggen van de waargenomen wonden. Een verband met de pulsvisserij kon, gebaseerd op de bovenstaande bevindingen, niet bevestigd worden. Evenmin kon een bacteriologische of traumatische oorzaak uitgesloten worden.

Bijkomend wetenschappelijk onderzoek is cruciaal om na te gaan in hoeverre pulsvissen, alleen of in combinatie met andere factoren, wonden zouden kunnen induceren.”

Men geeft evenwel ook toe dat het onderzoek nog niet ver gevorderd is. Sommige biologen zeggen dat men zich meer moet toespitsen op de slijmlaag van de vis, die door stroomstoten zou kunnen beschadigd worden.

Onze anonieme Nederlander getuigt: “Het is wel zo, als je de stroom te hoog zet, dan kun je wel eens rode vlekken hebben, maar er wordt aan een soort black box gewerkt zodat men later kan zien of de stroom niet te hoog heeft gestaan, want hoeveel stroom je er op mag zetten is ook allemaal wettelijk vastgelegd.”

Vijf voor twaalf.

Volgende week zaterdag lanceert Climaxi een filmpje met getuigenissen van Vlaamse vissers. Zij zeggen dat het vijf voor twaalf is. Er wordt momenteel gigantisch veel tong aan wal gebracht en er is een gigantisch circuit van zwarte tong, dat de prijs doet drukken tot 3 of 4 euro per kilo. Er worden zelfs visgebieden gesignaleerd die bijna leeg gevist zijn, vb. tegenover de monding van The Thames voor de Britse kust.

In elk geval lijkt het er sterk op dat er door de huidige ongecontroleerde toepassing van het elektrisch vissen een stap achteruit wordt gezet, zowel wat ecologie als sociale rechtvaardigheid betreft. In Groot-Brittannië is het verboden om met de pulskorren nog te vissen binnen de 12 mijlszone. In België is dit beperkt tot 4,5 mijl. Wij vragen dat België dit ook optrekt tot 12 mijl. In afwachting van verder onderzoek vraagt Climaxi het beperken in plaats van uitbreiden van de pulsvisserij. Het gaat niet op om technieken toe te laten waarvan men de gevolgen niet helemaal kent. Zeker niet als dat betekent dat de ene meer technische mogelijkheden krijgt dan de andere om binnen een vrij marktsysteem zijn winst te maximaliseren.

Op 17 mei organiseert vzw Climaxi een nationale actiedag rond visserij. We werken die dag ook met onze petitie tegen de gesubsidieerde invoer van pangasius in België. De Vlaamse regering subsidieert een project in Zeebrugge dat de pangasiusimport van gans Europa naar die plek brengt. Wat hebben wij tegen die import? Wel, pangasius is een goedkope vissoort die de Noordzeevis van de markt verdringt. Bovendien is er veel discussie over de ecologische omstandigheden waarin die gekweekt wordt en willen wij pleiten voor lokale producten/ Het is te gek om met voedsel de wereld rond te vliegen.

Wie wil meedoen kan zich nu al melden bij verschillende contactpersonen:

Antwerpen/Turnhout: Katrin Van den Troost (0484832463), Bredene: Flor Vandekerckhove (0474/538800), Erpe-

Mere: Alex Rosier (0472/215285), Gent: Lieve Van Dijck (0477/297100), Herzele/Zottegem: Filip De Bodt

(0496/718472), Leuven: David Dessers (0486/696927), Zaventem: Jean-Paul Martens (0477/624128)

Algemene info?  Een actie beginnen in jouw dorp of stad? fillip@climaxi.be

Filip De Bodt