De draaideur tussen VITO en Indaver

Vandaag maakte Indaver bekend dat ex-PFAS-coördinator Karl Vrancken aan de slag gaat als duurzaamheidsmanager. Vrancken loodste de Vlaamse Overheid door de PFAS-storm van 2021 tot eind 2022 en was tot voor kort wetenschapper bij het Vlaams Instituut voor Technologische Ontwikkeling (VITO, een instituut dat onderzoek doet naar technologie en haar impact voor het algemeen belang). Hij en VITO lagen eerder al onder vuur voor hun aanpak van de PFAS-problematiek. Zo zou VITO onder meer te laks omspringen met regulering en vaak belang hechten aan de economische haalbaarheid van oplossingen. 

Zo stelde VITO zich in de onderzoekscommissie van 29 oktober 2021 grote vragen bij de haalbaarheid van de Europese normering van EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid). De EFSA legde in 2020 een norm vast voor toelaatbare wekelijkse inname (TWI) van 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht, waardoor heel Vlaanderen een risicozone werd voor PFAS. VITO kwam met een voorstel voor een handelingskader dat de normen soepeler interpreteert. Daarbij komt dat het tijdelijk handelingskader tot stand kwam zonder plan-MER, milieu-effecten rapport. Dit handelingskader werd op 7 juli goedgekeurd door de Vlaamse regering. Climaxi bekijkt nu met verschillende actiecomités of er nog iets te doen valt om het aan te vechten.

Dat Karl Vrancken nu voor Indaver gaat werken, doet de wenkbrauwen fronsen. Indaver ligt al langer onder vuur met haar draaitrommelovens. Daarin verwerkt het chemisch afval van bedrijven in Antwerpen, waaronder 3M, maar ook van verder in Europa, zoals Chemours in Nederland. Indaver verwerkt 400 tot 450 ton PFAS-afval per jaar. Tot nu toe is het nog steeds onduidelijk hoeveel PFAS er uit de schouwen komt. Bovendien is sinds 18 juni 2023 de vergunning voor het lozen van afvalwater met PFAS verlopen. 

Draaideurpolitiek en financiering

VITO kampt al langer met besparingen en moest op zoek naar een nieuw financieringsmodel. Zo werkt VITO voor meer dan helft in opdracht van bedrijven. De overige financiering komt van de Vlaamse Overheid. ‘Wiens brood men eet, diens woord met spreekt’. In het PFAS-schandaal is daarbij duidelijk geworden dat die verwevenheid bij een zogenaamd ‘onafhankelijk’ onderzoeksinstituut de resultaten niet ongemoeid laat. 

Climaxi is verbaasd over de nieuwe functie van Vrancken bij Indaver. Het bedrijf draagt een verpletterende maatschappelijke verantwoordelijkheid, zowel voor de kwaliteit van het Scheldewater als voor de gezondheid van de werknemers en de omwonenden. Indaver staat voor grote investeringen als het duurzaamheid serieus neemt. 
 

Katrin Van den Troost