Covid-19: Inleiding: oorzaken, gevolgen en manieren
De COVID-pandemie lijkt voorlopig wat uit te doven. Tijd dus om even stil te staan bij oorzaken en gevolgen en manieren hoe politieke krachten omgaan met de ziekte.
In dit eerste deel bekijken we internationaal hoe regimes niet aarzelen om hun voordeel te halen uit de situatie door repressieve maatregelen te nemen of kapitaalkrachtige politieke vrienden hun zin te laten doen. In Brazilië bijvoorbeeld werd de macht van de elite van grootgrondbezitters, super-vee-boeren, sojakwekers en mijnbouwers nog vergroot.
Terwijl Bolsonaro zelf deelnam aan betogingen tegen de beperking van afstanden en andere corona-maatregelen, liet hij zijn politieke vrienden hun gang gaan. Brazilië kwam vorige zomer in het internationaal nieuws met immense bosbranden. In een artikelenreeks op de website www.climaxi.be toonde Climaxi toen met hulp van inlandse bronnen aan dat de regering op voorhand goed wist wat de medestanders van de president zinnens waren. Erger nog: De krant O Globo Rural publiceerde een brief van de Procureur van de deelstaat PARA aan de milieu-inspectie IBAMA met een verzoek tot tussenkomst. Drie dagen voor het aansteken van de branden verwittigde de man de milieu-inspectie van de ‘Dag van het Vuur’, die o.m. georganiseerd werd door leden van de Confederação da Agricultura, de grootste nationale federatie van grote boeren, door velen onterecht een vakbond genoemd. Het plan was om langs de zijkanten van de BR-163 vuren aan te steken. Die weg verbindt de deelstaat Para met de havens aan de rivier Tapajos en met de naburige staat Mato Grosso. De bedoeling van de actie was om president Bolsonaro te steunen in zijn voornemen om de bevoegdheden van IBAMA in te perken en kwijtschelding van boetes te eisen).
Ondertussen gaat het in Brazilië van kwaad naar erger. Vorig jaar al was de hoeveelheid gekapt hout in alle Braziliaanse ecosystemen (Amazone, Cerrado etc…) gestegen met 86%, het aantal vuurhaarden met 573%. Door het coronavirus wordt het Amazonewoud nu nog net iets meer aangetast. “Uit onderzoek blijkt dat de houtkap in de eerste maanden van dit jaar met 50 procent is toegenomen.
En specifiek voor maart, de maand waarin het coronavirus hier losbarstte, is er een toename van 30 procent”, vertelt VRT-correspondente Nina Jurna. “En dat wordt direct gekoppeld aan het coronavirus.” De overheid is daar mee bezig en laat ondertussen begaan.
In Brazilië mag men dit soort van zaken ernstig nemen. Temidden van de corona-crisis werkt (?) Bolsonaro aan de goedkeuring van een nieuw wetsvoorstel. Dit voorstel legaliseert 65 miljoen hectare illegaal plat gebranden gronden binnen de inheemse beschermde gebieden. Als het goedgekeurd wordt dan kunnen landgrabbers, soyaboeren, mijnbouwers en speculanten allerhande hun illegale activiteiten op inheemse gronden legaliseren op eigen initiatief.
In mensentaal: ga naar het Amazonewoud, brandt een stuk bos plat, zet er vee of soya op of ontgin het, richt uw steven, ga naar het Ministerie en zeg dat het van jou is: je eigendomstitel ligt klaar.
Dit gaat er zelfs bij het Ministerie van Justitie, dat de wet bekampt, niet in. Het voorstel legaliseert de massale branden en bezettingen.
De bescherming van inheemse gebieden was er niet voor niks: op vlak van gezondheid hebben de meeste inheemse bevolkingsgroepen totaal andere karaktertrekken en zijn ze veel kwetsbaarder voor virussen die van buitenaf komen.
De uitvoering van het wetsvoorstel zou de pandemie in Brazilië nog verergeren.
Om zijn doel te bereiken zet Bolsonaro alles in: zijn ministers van Justitie (Moro) en Volksgezondheid (Mandetta en Teich) werden tot ontslag aangezet. Ambtenaren en politiechefs worden afgedankt en vervangen. Opposanten is nog een ander lot beschoren zegt Dom Philips in The Guardian: “In maart werd de inheemse leider Zezico Guajara vermoord in Maranhao. In april kwam een leider van de Uru-Eu-Wau-Wau gemeenschap om. Illegale ontginners denken dat ze mogen doen wat ze willen omdat ze zich gedekt voelen door de regering.”
Zagreb
Al twintig jaar lang hebben de inwoners van Zagreb een burgemeester die de groene ruimte inperkte en er voor zorgde dat de stad de bijnaam ‘European Capital of Trash’ kreeg. Inwoners protesteerden gedurende de corona-periode met wekelijkse potten- en pannenconcerten vanop het balkon of venster van hun woning.
Colombia
Sinds 6 maart, toen het eerste COVID-geval vastgesteld werd in Colombia, zijn minstens twintig leiders van sociale bewegingen vermoord. Volgens de krant The Guardian profiteerden doodseskaders van de lockdowns om hun slag te slaan.
Mozambique
Twee derde van de slachtoffers in Mozambique zijn vastgesteld in Cabo Delgado, een van de armste en kwetsbare staten van het land. Olie- en gasmaatschappijen weigerden er hun projecten te stoppen, wat nog extra slachtoffers als gevolg had. De gasprojecten zijn er een menselijke ramp, ondermeer omdat inwoners verdreven worden uit concessie-gebieden.
Filippijnen
In de Filippijnen legde de overheid een volledige lockdown op, behalve in de bosbouw en de mijnindustrie. Dat betekent dat betwiste activiteiten nog altijd verder gaan. De inheemse bevolking in Nueva Vixcaya werd bedreigd tijdens protesten tegen de goudmijn Ocena Gold met boetes omwille van het overtreden van de lockdown-reglementering.
In de pers werd daar niet over gesproken.
- Filip De Bodt -
(dit artikel verscheen eerder in de Nieuwsbrief Climaxi - juli 2020, online leesbaar via deze link;
wie een gratis gedrukt ex. wenst, stuurt een email naar info@climaxi.be)
