Verslag betoging Youth For Climate

Gisteren trok de tweede klimaatbetoging van Youth for Climate door de straten van Brussel. En het zal niet de laatste zijn.

Reeds op het treinperron van Geraardsbergen naar Brussel, staan groepjes jongeren die deze historische betoging niet willen missen.
Met hun leraars hadden ze het in de klas over de klimaatmars gehad. De leerkrachten steunen de scholieren om mee te doen aan het protest. 'Mocht ik jullie leeftijd hebben, ik zou ook meedoen', had de ene leraar toegevoegd. Ook de schooldirecteurs kijken oogluikend toe; al moesten zij er ambtshalve aan toevoegen dat daar sancties gingen bijhoren. Geen probleem voor deze tieners: dat hebben ze er best voor over. Ze weten ook zeer goed waar het over gaat: 'Er is een volledige verandering in het systeem nodig: met kleine ingrepen gaan we er niet komen. De hele zwik moet op de schop. En als het wat concreter moet, is een rechtvaardige, veel hogere belasting van de grote bedrijven het eerste item op de agenda. Én een degelijk en betaalbaar openbaar vervoer.'
Het doet deugd om zelfs uit onze meer rurale regio aan-de-Dender zulke standpunten van jongeren te mogen vernemen.

Niet seffes, maar nu!
Het centraal station van onze hoofdstad ligt er eerst nog rustig bij. Een camionette van het ABVV houdt er de wacht. Medewerkers van Mag ik? vzw staan klaar om voor de mars uit te rijden. 'De organisatie had ons gevraagd of wij hen konden begeleiden. Onze vzw is een jongerenafdeling van het ABVV. We maken ook werk van het klimaat. En dus wilden we al te graag bijspringen'. Intussen vult het plein met opgewekte, jonge deelnemers. 'Het is niet toevallig dat deze opstand in België ontstaat: het klimaatbeleid heeft hier de slechtste cijfers. We zijn trots op onze jongeren.'
Naarmate het startuur van de optocht nadert, stroomt het vol met jongeren. Ze hebben er enorm veel zin in, kartonnen borden met rake slogans in de hand. Sommigen hebben zich verkleed. Er zijn er ook met op het gezicht dringende boodschappen geschreven. En met hartjes. Want ze doen dit uit liefde. Voor de planeet. En alle levende wezens.
Er zijn ook ouders die hun bezorgde kinderen vergezellen. Een papa met zijn dochter van 15, uit Lichtaart. ‘We weten niet wat de schooldirecteur hierover denkt; maar deze dag wilden we niet missen.’
Het Europaplein staat nu afgeladen vol. Achter een straatbrede spandoek van Youth for Climate scanderen jonge, betrokken mensen: ‘What do we want? Climate Justice! When do we want it? Now!’ Het is meteen duidelijk dat ze het niet bij een betoging willen laten. ‘We gaan hiermee door tot er iets verandert!’, klinkt het al van voor de start van de optocht.


Naar Zweeds voorbeeld
De colonne trekt zich op gang onder politiebegeleiding. Over de Kunstberg het Koningsplein op. De sfeer is vreedzaam maar geladen. Er is sprake van 14.000 deelnemers.
Anuna De Wever: ‘Dit had ik niet verwacht! Vorige week was al een droom om meteen 3.000 mensen mee te krijgen met de eerste optocht; vandaag is het waanzinnig. Het moet nog effe doordringen. Van thuis uit heb ik dit engagement meegekregen. Ik wilde iets doen. Het kon zo niet verder. Mijn ouders lieten me vrij om uit te zoeken hoe een actie op te zetten. De inspirerende boodschap van Greta Thunberg was mijn leidraad.’ Intussen houdt ze in de kop van de optocht nauwlettend de richtlijnen in de gaten en leidt met haar kernteam de troepen door de smalle straat.
Voorbij het Koninklijk Paleis, middenop de kleine ring van Brussel, neemt ze de microfoon: ‘Als die fucking politiekers dees nog negeren, dan weet ik het ook niet meer!’. Een jeugdig aura vol moed en good intentions dat zich vult van hier tot aan de maan. Of nog verder.

Systeemfout
Het besef van de actie neemt toe. De stoet groeit nog in enthousiasme.
Vanuit de kantoorgebouwen staan mensen bewonderend te zwaaien. Aan de grond genageld. Er volgt applaus. De jongeren zwaaien als volleerde leiders uitgelaten naar de fans.
Van het kernteam rond Anuna vertellen ze allen dat ze er meteen bij wilden zijn. Ze hadden het van Anuna vernomen wat de plannen waren. Dat een systeemverandering nodig is, weten ze al te goed. Daarvoor wilden ze hun eigen toekomst best in vraag stellen.
We ontmoeten ook de vader van Anuna: ‘Ik ben zeker een tevreden papa; onze dochter voelde de energie om actie te ondernemen. We steunen haar ten volle.’


Plastic is passé
Alona Lyubayeva (Aarschot) is actief bij de lokale afdeling van Groen. Ze stond al op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Samen met haar man vergezelt ze haar drie tienerkinderen. Dochter Lara (15): 'Van onze school mochten we naar de betoging komen. Maar we moeten als straf manieren bedenken om de school duurzamer te maken. Ik denk dat de vijfdes en zesdes hier allemaal meedoen.' Ze had niet verwacht dat er zoveel mensen zouden komen naar Brussel. Volgende week wil ze opnieuw deelnemen. 'Onze regering moet het met minder ministers kunnen doen. Dat zou veel eenvoudiger zijn. En goedkoper!' Ze is intussen een individuele strijd tegen plastic begonnen. 'Fruit en groenten die in folie gewikkeld zijn, weiger ik resoluut. En daar zijn geen uitzonderingen op.'
Mama Alona bevestigd: 'We hebben ons daarnaar te schikken. Het schudt ons ook wel wakker.' Ze heeft ze een onderbouwde visie over het thema. 'Mensen die kritiek geven op de jongerenbeweging, maken geen onderscheid tussen ecologie en klimaat. Dat zijn twee aparte zaken. Door te kiezen voor bio-voeding pak je het klimaatprobleem niet aan. Dat is eigenlijk een individuele keuze. De doorslaggevende keuzes moeten door het beleid gemaakt worden. Bijvoorbeeld door een performant openbaar vervoer te voorzien voor de burgers. En het is niet enkel op lokaal vlak dat die beleidskeuzes moeten gemaakt worden. Dat moet tegelijk op alle beleidsniveaus gebeuren.'
Lyubayeva is voormalig top-ambtenaar voor diversiteit. Omdat ze te kritisch was naar het beleid werd ze door minister Homans ontslaan (in het voorjaar van 2017). Ze heeft dus heus wel wat ervaring als het op maatschappelijke thema's en de wisselwerking met het gevoerde beleid aankomt. 'Er is een totale omschakeling van onze samenleving nodig, waarbij een sociale én ecologische rechtvaardigheid voorop staat. De beleidsvorming mag niet langer in de val trappen van partijpolitieke postjespakkerij. Dat is een noodzakelijke stap. De beweging van de Gele Hesjes is daarin belangrijk. Daaruit spreekt een duidelijk ongenoegen, dat ernstig moet genomen worden. Uiteraard kunnen hun vernielingen niet goedgepraat worden. Anderzijds is dat ook eigen aan een revolutie: met enkel met overleg zet je geen stap voorwaarts. Er moet ook strijd gevoerd worden. En dat is wat deze jongerenrevolte ook bewijst: ze is strijdvaardig maar dan op een vreedzame manier.'

Vurig naar de volgende
De historische klimaatmars wordt afgerond waar hij begon, op het Europaplein. Dat mag ook een symbool heten. Anuna spreekt de uitzinnige menigte toe. ‘Wij hebben het werk gedaan dat politici moesten doen: wij zijn hun shit aan het opkuisen!’.
Een joelende bewondering volgt. En een intentie om dit door te zetten.

Benieuwd welke academische ‘shit’ de beleidsmakers nu nog weten te vinden om dit vuur te blussen.
Want branden zal het.

(tekst: Wim Schrever)