Steenkoolgas is een nieuwe generatie van fossiele brandstoffen, die ook wel ‘onconventioneel gas’ wordt genoemd. Onconventioneel is echter veel te zacht uitgedrukt, omdat de impact van de ontginning van steenkoolgas extreem groot is. Het is erg schadelijk voor het milieu en zeer kostelijk om toch maar de laatste restanten van fossiele brandstoffen te ontginnen.

WAT IS STEENKOOLGAS?

 

Steenkoolgas is gewoon gas (methaan) dat op een buitengewone manier ontgonnen wordt uit steenkoollagen. De ontginning verloopt als volgt: Er wordt tot op een diepte van 1000m geboord en van daar wordt er verschillende kilometers in elke richting geboord. Er wordt dan een enorme hoeveelheid zwaar vervuild water opgepompt en er wordt CO2 onder hoge druk in de steenkoollagen gepompt om zo de methaan te laten ontsnappen. Indien dit niet lukt, kan er ook nog aan ‘fracking’ gedaan worden waarbij explosies in de steenkoollagen ervoor zorgen dat het gas vrij komt.

 

Deze technieken betekenen dus veel plaatsen waar er wordt geboord, land- en watervervuiling, veel lawaaihinder, luchtvervuiling, een toename van zwaar verkeer en uiteraard een enorm verlies van landschap.

 

De gevolgen, samengevat:

 

Klimaat

Methaan is een broeikasgas met een potentieel om klimaatverandering te veroorzaken dat minstens 25 keer zo groot is als dat van CO2.

Wanneer we de extractie van steenkoolgas vergelijken met het verbranden van steenkool, dan zien we dat de impact er van even schadelijk is voor het klimaat. Uit studies is gebleken dat er altijd gaslekken zijn en aangezien het gas dat ontsnapt methaan is, kunnen we er zeker van zijn dat de impact van de ontginning veel erger is dan wordt voorgesteld.    

Ontginning van steenkoolgas in de Kempen zou het dus onmogelijk maken voor Vlaanderen, en voor België, om de doelstellingen te halen op het vlak van klimaatverandering, en stelt ook de doelstelling van Limburg om klimaatneutraal te worden in vraag.

 

Landschap

Om de ontginning van steenkoolgas commercieel interessant te maken, zijn er tientallen, of zelfs honderden sites nodig. Elke boorput strekt zich ondergronds verschillende kilometers uit.

 

Watervervuiling

Enorme hoeveelheden steenkoolwater worden opgepompt om de methaan vrij te krijgen. Het water is sterk vervuild, bevat zware metalen en is vaak radioactief. Het water kan dus niet zomaar gezuiverd worden, maar vraagt een heel specifieke aanpak.

Methaan komt terecht in het grondwater en vervuilt rivieren en stromen.

In de Verenigde Staten worden inwoners geconfronteerd met zo vervuild kraantjeswater dat ze het zelf in brand kunnen steken! 

 

Grondvervuiling

Vegetatie gaat kapot als gevolg van het methaan en het vervuilde opgepompte water.

 

Droogte

Extractie van water uit steenkoollagen betekent ook een risico op droogte en een gebrek aan grondwater.

 

Gezondheid

De giftige cocktail van chemicaliën dat gebruikt wordt bij het boren, kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, oa kanker en hersenbeschadiging. In de Verenigde Staten hebben een aantal inwoners hun reuk- en smaakvermogen verloren als gevolg van deze chemicaliën.

 

Lawaaihinder

Het boren en de ontginning van gas zorgen voor een enorme lawaaihinder gedurende maanden. Het geluid van gas dat ontgonnen wordt onder druk is vergelijkbaar met dat van een jumbo jet die landt…

 

Infrastructuur

Gezien de toename van vrachtverkeer om al het materiaal en de pijpleidingen naar de sites te brengen, worden er vaak nieuwe wegen aangelegd. Dit betekent nog méér lawaai en luchtvervuiling. Het netwerk aan pijpleidingen om methaangas te vervoeren versplintert ook het landschap en betekent een verlies aan landbouwgrond.

 

Brandgevaar

Het aanwezig methaangas kan zelf explosies en onblusbare branden onder de grond veroorzaken.

 

WAT GEBEURT ER IN LIMBURG?

 

Het Australische bedrijf Dart Energy heeft samen met de Limburgse investeringsmaatschappij LRM een nieuwe onderneming opgericht, Limburg Gas. De twee maken hiervoor een investeringsbudget vrij van 10,3 miljoen euro om proefboringen te kunnen doen naar steenkoolgas voor de komende drie jaar. De boringen zullen doorgaan in het Kempisch steenkoolbekken. Naargelang de resultaten en de bevindingen van deze eerste fase, zal het project uitgebreid worden over het totale Kempisch steenkoolbekken. Afhankelijk van het succes kan de exploitatie plaatsvinden  over een periode van 20 tot 30 jaar.

 

Limburg Gas heeft op basis van onderzoeken welbepaalde zones uitgekozen om proefboringen te doen.

Hiervoor zullen ze een toelating aanvragen vóór het einde van dit jaar.

De plaats van deze testgebieden is een commercieel geheim, maar we denken dat de lokale bevolking het recht heeft om dit te weten, dus we moedigen iedereen aan om dergelijke informatie publiek te maken!

 

Hoewel het project zou starten met een klein aantal proefboringen, kan men verwachten dat voor een commerciële gaswinning een groot aantal sites nodig zullen zijn, gespreid over de regio. Er wordt beweerd dat er geen fracking technieken zullen gebruikt worden, omdat de steenkoollaag in Limburg veel dunner is dan elders (1m in Limburg in vergelijking met 20 m elders). Maar de andere problemen blijven van tel: uitstoot van broeikasgassen, watervervuiling, schade aan het landschap,…

 

GROENWASSERIJ?

 

Volgens Minister Ingrid Lieten is steenkoolgas “groene energie”: een overgangsbrandstof om het tekort aan te vullen bij de overgang van kernenergie naar hernieuwbare energie. Ze verleent ijverig toelatingen voor boringen in haar thuisgebied, en houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen voor het lokaal milieu en voor de klimaatverandering.

 

Politici en energiebedrijven beweren dat onderzoek nodig is zodat de ontginning van het gas op een veilige manier kan gebeuren, maar ervaring elders heeft duidelijk aangetoond dat steenkoolgas vervuilend, duur en schadelijk is voor gezondheid en milieu. Moeten we dan echt die boringen in de mooie groene Kempen uitvoeren vooraleer we ons realiseren dat het een slecht idee is?

 

Bovendien is het dringend tijd om méér hernieuwbare energiebronnen aan te boren en moeten we niet stil zitten om energiebesparende maatregelen te nemen. Met steenkoolgas blijven we gewoon afhankelijk van fossiele brandstoffen. 

 

HET GOEDE NIEUWS? VERZET HELPT!

 

Wereldwijd groeit het lokaal verzet tegen steenkoolgas. Overal waar ondernemingen proefboringen willen uitvoeren, worden brede coalities gevormd van boeren, lokale bewoners en milieubeschermers. Er zijn talrijke bewegingen in het VK, Nederland, Frankrijk, Polen en Bulgarije, en veel landen hebben moratoria gevraagd tegen schalie- en steenkoolgasontginning.

 

Dit kunnen we ook!

Help ons een beweging uit te bouwen om steenkoolgas op de politieke agenda te plaatsen en Limburg gasvrij te houden. Friends of the Earth lanceert deze campagne ism Climaxi vzw.

Op zoek naar meer info of wil je meewerken? 

Neem contact op met nicola(at)motherearth.org