Oproep: Oosterweel is geen zaak van Antwerpen alleen

Sinds de onthullingen over met PFAS-vervuilde grond in Antwerpen staat de Oosterweelverbinding opnieuw in de belangstelling. Een coalitie van milieugroepen stelde eind vorig jaar een milieustakingsvordering in, omdat de coalitie zich zorgen maakt over de Oosterweelwerken die op de Antwerpse Linkeroever werden aangevat. Die werken vinden plaats in grond die zwaar vervuild is met PFOS en andere PFAS, wat risico’s meebrengt voor omwonenden en voor het milieu. Recent bloedonderzoek toonde aan dat de meeste omwonenden al gezondheidsbedreigende PFOS-gehalten in hun bloed hebben. Uiteraard steunen wij deze vordering van ganser harte. 

Onderhandelingen tussen het kabinet Demir en een aantal actiegroepen mislukten.

Ondergetekenden willen evenwel terugkomen op de grond van de zaak. Burgerbewegingen en de overheid maakten in 2017 een compromis: ze staakten het verzet, in ruil zou de ring gedeeltelijk overkapt worden en er zou een Modal Shift komen (een daadwerkelijke verschuiving van beleid in de praktijk naar meer voorziening voor openbaar vervoer, fiets en voetganger). Het Rekenhof had onmiddellijk bedenkingen bij de financiële haalbaarheid van het overkappingsproject en dat bleek intussen terecht. Ook de beloofde Modal Shift kwam er voorlopig niet.

Wij proberen verder te kijken naar het Vlaams en Europees Klimaatbeleid en de gevolgen voor heel Vlaanderen. In het Milieueffectenrapport van de Oosterweelverbinding wordt merkwaardig genoeg geen rekening gehouden met het aanzuigeffect op de rest van Vlaanderen en de regio's errond. En dus ook niet met de extra uitstoot van fijn stof, stikstof en co. 

Daarbij komt dat de Vlaamse waterkwaliteit tegen 2027 in betere staat moet zijn. Die doelstelling halen we niet als we de meest vervuilde grond (die van de Oosterweeltunnel) gaan verspreiden over Vlaanderen.

In een ander akkoord, dat rond Doel, vertrekt men van het idee om de haven van Antwerpen uit te breiden met een capaciteit van 4 miljoen containers. De realisatie van de Oosterweelverbinding zal er voor zorgen dat die voor een groot deel op de Vlaamse wegen terechtkomen, met alle gevolgen vandien voor milieu, klimaat en gezondheid van de omwonenden. Nu al worden her en der wegen aangelegd (N42, N60, R4) of vernieuwd, precies om dit mogelijk te maken. Oosterweel gaat dan ook helemaal niet over een 'betere bereikbaarheid' voor u en mij, maar over de facilitatie van een ongeremde groei van de Antwerpse haven die ons - een groei die ons almaar minder lusten en almaar meer lasten oplevert.

Zo wordt de Oosterweelverbinding de doodsteek voor het klimaatbeleid. Maar ze moet er blijkbaar kost wat kost komen: bemerk hoe stikstof wordt beschouwd als een groot probleem als het over de landbouwsector gaat, maar plots niet meer als het over transport gaat. Die selectiviteit is stuitend, maar kenmerkend voor de bijzondere behandeling die dit dossier al jaren krijgt - financieel ('alles buiten de begroting'), organisatorisch (weinig transparant) en procedureel (er wordt in alle ernst gesuggereerd dan maar de wet op maat van het project te snijden, in plaats van andersom). Toch kunnen we er niet omheen: de Oosterweelverbinding zal meer auto’s aantrekken en de uitbreiding van de haven zal nog meer vrachtwagens op de weg brengen. Daarmee wordt niet alleen de capaciteit van onze wegen overschreden, maar ook die van onze omgeving en onze gezondheid.

Daarom roepen wij de Vlaamse overheid op om de impasse van vandaag op te vatten als een kans om ons alsnog te behoeden voor een historische fout en van het 20e eeuwse Oosterweelproject een 21e eeuws toekomstbestendig project te maken.  

Wilt u deze oproep mee ondertekenen? Neem contact op met katrin@climaxi.be

Climaxi vzw
Gents Ecologisch Centrum
Red onze kleiputten
Axi vzw
Actiecomité Leefmilieu Rupelstreek
Gents Milieufront
Boerenforum
Ineos Will Fall
FairFin vzw
Fridays For Future Antwerpen
Reizigersbond
Burgerplatform OnzeMobiliteit
‘t Uilekot vzw
Grootouders voor het klimaat
Climate Express
Globelink
Oikos Denktank
Antwerpenize

Kris Peeters
Marij Preneel
Ingrid Pira
Thomas Goorden
Sammy Roelandt
Nele Marien
Riet De Strooper
Lut Mercelis
Lieve Mertens
Walter Van den Brande
Willy Dreesen
Pieter Vermeersch
Veerle Vandenbossche
Ingrid Vandenbossche
Dirk Holemans, Oikos denktank
Martine Weygaerts, Leef Nossegem
Chris Steenwegen, Vlaams volksvertegenwoordiger voor Groen
Katrin Van den Troost, vzw Climaxi
Filip De Bodt, vzw Climaxi
Tim Deweerdt, Content Kortemark
Frank Van Houtte, Red onze kleiputten
Leen Schamp, Red onze kleiputten
Luk Vandenhoeck, Red onze kleiputten
Gert-Jan Uytfries, Red onze kleiputten
Michelle vandenbergh, Red onze kleiputten
Peter Cras, Red onze kleiputten
Walter en Rita Bosqué, Red onze kleiputten
Leke Segers, Red onze kleiputten
Etienne En Erna De Brouwer, Red onze kleiputten
Roland Maerivoet, Red onze kleiputten
Bram Thiry, Red onze kleiputten
Koen Stroobants, Red onze kleiputten
Pol Segers, Red onze kleiputten
Hein Vandendriessche, Red onze kleiputten
Hilde Meesters, Red onze kleiputten
Manu Dobozi, Red onze kleiputten
Nele Coen, Ineos Will Fall
Erik Van der Veken, vzw Bijdruk, CV De Wrikker Antwerpen
Walter Resseler, Antwerpen
Roland Kums
Peter Holvoet-Hanssen, dichter, Antwerpen
Luc De Rooms, Afgevaardigd Bestuurder vzw Axi
Paul Segers, Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek
Ewoud Van De Pitte, doctoraatsstudent sociologie aan de Universiteit Antwerpen
Steven Geirnaert, coördinator Gents Milieufront
Anneke Verbruggen, Climaxi vzw
Wim Moyaert, Boerenforum
André van Ekelenburg voorzitter Masereelfonds aktief Edegem
Jakob Cleymans, Fridays For Future Antwerpen
Amre van den Maagdenberg, Fridays for Future Antwerpen
Luc Desmedt, vzw Reizigersbond
Paul Vandenbossche, Burgerplatform OnzeMobiliteit
Michel Maes, Burgerplatform OnzeMobiliteit
Hugo Van Dienderen, Co-voorzitter, Grootouders voor het klimaat
Koen Platevoet, Grootouders voor het klimaat
Jean Paul Martens, Climaxi vzw
Marc Alexander, Climate Express
Mathijs Wouters, Globelink
Paul Schrijvers, vzw Weg Ermee!