Mercosur: Amazonewoud bedreigd (Deel 2).
Naast nadelige gevolgen voor de Europese boeren en de kleine boeren in de Mercosur-landen, zijn er tal van andere nadelige gevolgen van dit verdrag. Zo zou het Mercosur-EU vrijhandelsverdrag de CO2 -uitstoot verhogen, welzijn van vee onder druk zetten, een grote klap uitdelen aan de biodiversiteit en de verdere vernietiging van het Amazonewoud en de savannegebieden in de Mercosur-landen.
Ontbossing Amazonewoud
Het Amazonewoud, het grootste regenwoud op aarde, staat al langer onder druk door ontbossing. Tijdens de regeerperiode van Jair Bolsenaro bereikte dit een hoogtepunt. Momenteel kennen we onder Braziliaans president Lula De Silva een beweging in de goede richting, hoewel volgens vilt.be de ‘zero ontbossing tegen 2030’ belofte van Lula nog ver af is. Het Mercosur handelsakkoord zou deze positieve evolutie weer tegengaan.
Het handelsverdrag zal zorgen voor meer productie van landbouwproducten. Dit zorgt dan weer voor meer druk op de bestaande landbouwgrond. Volgens het advies van de SALV (Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij) zou enkel al de toenemende vraag van rundvlees voor een ontbossing van 3,6 miljoen ha zorgen, dit is ongeveer 3 keer de oppervlakte van Vlaanderen. In dit getal is de ruimte die nodig is om extra voedsel te kweken voor de runderen niet bijgeteld. Europa zegt rekening te houden met dit gevaar voor extra ontbossing. De EU wil daarom enkel gecertifieerd vlees binnenlaten, dit is vlees dat niet op illegaal gekapt woud is gekweekt. Maar deze certificering is onvoldoende betrouwbaar. Daarnaast verhindert de certificering geen verschuivingen naar illegaal gekapte gebieden voor vlees dat niet voor de Europese markt is bestemd is.
Naast de dreiging van boskap voor landbouw en veeteelt, is er vandaag de dag ook veel (illegale)boskap voor de mijnbouw. Zoals in het vorig artikel al benoemd is geweest, hoopt de EU op een grotere import van primaire grondstoffen. Om te kunnen gebruiken in de Europese industrie. Als gevolg van het Mercosur-handelsverdrag zal de mijnbouw in deze toenemen en zal dit op zijn beurt de ontbossing in de hand werken.
Bedreiging van Savanne.
Naast het tropisch regenwoud staan de savanne-gebieden in Zuid-Amerika ook onder druk. De Cerrado in Brazilië is een savanne van 1,5 tot 2 miljoen km2 groot, ongeveer 20% van het Braziliaanse grondgebied. Deze kostbare regio staat momenteel al onder druk, voornamelijk door de soja productie. Het is daarbij ook nog eens toegelaten om grote stukken land van de Cerrado om te vormen tot deze monocultuur-landbouwgronden. Er wordt verwacht dat de vraag naar soja enkel zal toenemen door het handelsverdrag en zo de ontbossing en omvorming tot landbouwgebied versneld zal toenemen.
Volgens het rapport van de ‘Handel Anders!’ coalitie, duwt de productie van soja, de veeboeren meer en meer het aangrenzende Amazonewoud in. Wat dan weer zorgt voor de verdere kap van het Amazonewoud.
De EU-regelgeving rond ‘ontbossingvrije import’ zal ook waarschijnlijk weinig bescherming bieden deze gebieden. Zo staat te lezen in het rapport van de groene fractie van de EU. Ze waarschuwt over het gevaar voor de Cerrado, Chaco en Pantanal regio’s in Brazilië, Argentinië en Paraguay. De gebieden staan beschreven als ‘boomsavannes’ en niet als wouden, waardoor ze niet onder de Europese regelgeving vallen. Volgens hun rapport is hier de grote boosdoener de rundvleesindustrie in de regio’s.
Biodiversiteit
Het rapport van de groene fractie van de EU heeft het volgende te zeggen over de biodiversiteit in de Mercosur landen: “Mercosur ligt op een kruispunt van ecosystemen met hoge biodiversiteit, en niet alleen het Amazonewoud. Het Zuid-Amerikaanse continent heeft de biotopen met de hoogste diversiteit ter wereld: Amazone, Cerrado, Chaco, Pampa, Atlantische woud… Latijns Amerika is de thuisbasis van 60% van al het leven op land. En de wouden, die ongeveer 22% van het oppervlak in beslag nemen, tellen voor 27% van het wereldwijde bosbestand.”
Zo een grote schat aan biodiversiteit is dus enorm belangrijk en moet beschermd worden. Toch wordt deze biodiversiteit bedreigd. Deze dreiging zal door het Mercosur handelsverdrag enkel toenemen. Dit door de hierboven genoemde gevolgen, ontbossing en omvorming tot landbouwgebieden van het Amazonewoud en de savanne-gebieden. Daarnaast zijn er nog andere factoren die deze biodiversiteit bedreigen. Zo wordt verwacht dat het pesticidengebruik door het verdrag zal toenemen, dit om aan de grotere vraag van landbouwproducten te voldoen en het wegvallen van importtaksen op Europese pesticide. Dit zijn meestal pesticiden die in de EU gedeeltelijk of helemaal verboden zijn, wegens te zware gevolgen voor de natuur en mensen. Het grotere gebruik van pesticiden zal ook voor waterverontreiniging en waterschaarste zorgen. Het SALV noemt naast bovenstaande gevaren voor de biodiversiteit, ook het toenemen van aquacultuur als een gevaar.
Klimaat
Al deze gevolgen zijn ook nadelig in de strijd tegen klimaatverandering. Bij het kappen van bos en savanne komen er enorme hoeveelheden CO2 vrij die het broeikaseffect verder aanwakkeren. Ook is de toename van meer handel op langere afstanden ook nefast voor het klimaat. Zeker wanneer we dezelfde producten (rundvlees, kippenvlees, suiker...) dicht bij huis kunnen produceren. Daarnaast wijzen studies erop dat de productie van verschillende producten in de Mercosur landen gepaard gaan met een hogere CO2-uitsoot. Zo bleek uit een studie van het Joint Research Centre in 2011 dat “Braziliaans rundvlees een gemiddelde koolstofvoetafdruk van 48kg CO2-equivalenten per kg heeft, terwijl dat van Europees rundvlees gemiddeld 22kg CO2-equivalenten bedraagt.”
Ralph Elskens