Kruisem/Zulte/Waregem: Nieuwe PFAS-bom in grondwater bij De Zaubeek.

Ook op de grens van Kruisem, Zulte en Waregem ligt een PFAS-bom begraven. Na wat aandringen kreeg vzw Climaxi het bodemonderzoek van het oud-stort aan de Meirestraat in handen. Daaruit blijkt dat de saneringsnormen voor grondwater tot 17 maal overschreven worden en er opnieuw (zoals in Ronse) een combinatie is met zware metalen en andere giftige stoffen. Climaxi vindt dat het onderzoek vol gaten zit en eist dringende opheldering. Bijkomend probleem: het stort werd overdekt door een betonplaat op 4500 palen (die het oud stort doorboren) en een industriële opslagplaats.

Climaxi werd een paar maanden geleden gealarmeerd door bewoners uit Kruisem. Op een oud-stort van begin de jaren tachtig werden PFAS en andere giftige stoffen gevonden. De vervuiling raakte ondertussen in de grondwaterlagen. Het stort werd nooit effectief gesaneerd maar in 2021 wel afgedekt met een betonnen plaat en bebouwd door Willy Naessens in opdracht van MG Real Estate. Bedrijven in de omgeving gebruiken grondwater en vragen snel een verlenging aan van hun vergunningen.

Climaxi en de buurtbewoners kregen in het begin weinig gehoor. Vragen werden weggelachen en het bodemonderzoek was in eerste instantie niet te vinden. Ondertussen kreeg Climaxi het via de Gemeente Kruisem wel te pakken. Er wordt tot 1700 nanogram PFAS terug gevonden, wat ongeveer 17 keer de saneringsnorm is. Verder zit er bijna 10 keer te veel nikkel, 5 keer te veel chloride en 420 keer te veel ammonium in het grondwater. Wij zijn ervan overtuigd dat daar meer te vinden is. De huidige onderzoeken zijn geconcentreerd op PFAS. Volgens het onderzoek is er vooral plastiek en textiel terug te vinden in het stort, maar ook asbest, vaten met onbekende inhoud enz. Een studie van de Universiteit Gent zegt in 1985 al dat dat water uitspoelt naar de Zaubeek, die als drainage fungeert. In het huidige onderzoek werd de uitspoeling richting Waregem vastgesteld. Pikant detail: de peilputten aan de Zaubeek zelf (die vlak naast het stort loopt) zijn verdwenen.

In het verleden wekte het stort al ongerustheid op bij veel bewoners. In 1984 al werd de vervuiling in verband gebracht met ziektes bij mensen en dode dieren.

Daarom vindt Climaxi dat overheid en industrie er zich niet mogen vanaf maken met een beperkt onderzoek van dertig bladzijden en de verplichting tot een grondig onderzoek tegen augustus dit jaar. We stellen immers ook vast dat de permanente monitoring van het grondwater, die voorzien werd bij de vergunningsvoorwaarden van de industriële bouw, er niet is. Climaxi stelt zich volgende vragen:

• Hoe zit het met de kwaliteit van het water en de bodem van de Zaubeek? Krijgen we hier hetzelfde drama met overschrijdingen van brandvertragers en andere giftige stoffen als in Ronse?
• In welke mate heeft het stort invloed op de industriële grondwaterwinningen? Voor wat wordt dit gebruikt? Hoe zit het met de veiligheid van de werknemers?
• Waar zijn de resultaten van de permanente metingen die men voorschreef bij de vergunning?
• Hoe ver gaat de vervuilingspluim en hoe gaat men het verder onderzoek organiseren?
• Wat is de Invloed op het globale beeksysteem in de regio? Verschillende beken en grachten werden ingepalmd of verlegd. Eet iemand nog in welke richting het vervuild water stroomt?

Climaxi wil dat de bevolking betrokken wordt bij de verdere sanering en het onderzoek en zal erop toezien dat de sanering correct uitgevoerd wordt.

Filip De Bodt

Info avond
2 maart 2023 om 19:30 uur

Locatie: zaal Oranjehof, Statiestraat 78 - Zulte

Sprekers

Sophie Libberecht (Ingenieur biochemie)

Isabelle Larmuseau (advocate milieurecht)

Filip De Bodt (vzw Climaxi)