Genomineerd voor de Greenwash award 2016: Projectontwikkelaar Ertzberg

De Leuvense projectontwikkelaar Ertzberg presenteert zichzelf op zijn

website als 'een holding die een bijdrage wil leveren aan een duurzame samenleving'. Meer nog, de visie van het bedrijf vertrekt van een 'onwrikbaar geloof in duurzaamheid'. Het paradepaardje van de ontwikkelaar is de stadswijk in opbouw 'Tweewaters', gelegen aan de Vaartkom in Leuven. Wie de toestand vandaag echter vergelijkt met de oorspronkelijke plannen, kan enkel vaststellen dat het groene stadsontwikkelingsproject doorheen de jaren wel erg bleek is uitgevallen.

Tweewaters is een nieuw stadsdeel dat gebouwd zou worden tussen 2009 en 2020. Vandaag zijn grote delen van het project reeds gerealiseerd, in aanbouw... of definitief afgevoerd. Het eerste project dat werd gerealiseerd was de Balk van Beel, een nieuw en in het oog springend appartementsgebouw, in de vorm van een witte, liggende balk. Het gebouw werd opgetrokken net naast de geklasseerde Molens van Orshovens, een oude bloemmaalderij die opgekocht werd door Ertzberg en geïntegreerd zou worden in het nieuwe stadsdeel.

De kwaliteitsbeloftes op het vlak van samenleven en ecologie waren, zowel voor het hele stadsdeel als voor de Balk van Beel, niet van de poes. De woongelegenheden zouden tot 82 procent minder energie verbruiken, de wijk zou zelf in groene elektriciteit en verwarming voorzien en er was sprake van de eerste CO2-negatieve wijk van ons land. Uit een presentatietekst van Ertzberg plukken we volgend citaat: “Alle wooneenheden krijgen de beschikking over een thuisleveringskast met koelvak en worden aangesloten op een gemeenschappelijk Intracity-netwerk waarlangs diverse diensten (dokter, thuislevering, ... ) kunnen worden besteld. Om het duurzaamheidskarakter van de wijk te vrijwaren, wordt voor de commerciële ruimtes in de Balk van Beel de voorkeur gegeven aan handelszaken die deze filosofie expliciet uitdragen: bioslagers, winkels met een groot aanbod aan lokale producten, fietshandel, lokale poetsdiensten ...”

Gratis airco's in de CO2-negatieve wijk

Ziedaar het toekomstbeeld dat Ertzberg toen ophing en waarmee zelfs Europese prijzen werden weggekaapt. De realiteit vandaag oogt anders. Sinds 2013 is de Balk bewoond. Die bewoners liggen nu stilaan op ramkoers met Ertzberg. De kosten van het gebouw rijzen de pan uit. Voor een 'conveniance manager', waarvan niemand goed begrijpt wat hij nu precies uitricht, dienen de eigenaars van de 102 appartementen samen jaarlijks 95.000 euro neer te tellen aan Ertzberg. Daarnaast dienen die bewoners ook nog eens een gangbare syndicus te bekostigen, waarvoor ze  nog eens 35.000 euro moeten ophoesten. Het zo gehypte gebouw kent allerhande tekortkomingen. Door problemen met o.a. de balansventilatiesystemen in het gebouw wordt het in een aantal appartementen al snel veel te warm. Dat bracht Ertzberg ertoe om in de zomer van 2014 gratis airco's uit te lenen aan de bewoners (!). C02-negatief? De thuisleveringskast voor bewoners is er, maar dat koelvak is er nooit gekomen, waardoor het eigenlijk gewoon om een uit de kluiten gewassen brievenbus gaat, waarin je dus geen vers-leveringen kan laten droppen.

Aanvankelijk was het de bedoeling van Ertzberg om een warmtenet uit te rollen in de nieuwe wijk. Zo zou er gebruik gemaakt worden van restwarmte van het nabij gelegen AB Inbev en het verderop gelegen Ecowerf. Van dat warmtenet kwam echter niets in huis. Men greep naast Europese subsidies en nu is er enkel een gemeenschappelijke stookplaats voor de drie gebouwen, voorzien van stadsgas. Bij de start beloofde Ertzberg de bewoners van de Balk ook een geavanceerd afvalbeleid. We citeren: “Zo hebben we een sorteerstraat waar afval gesorteerd en gewogen wordt. Ritjes naar het containerpark worden dus overbodig”.  Het zou gaan om een geavanceerd systeem waarbij zuinigheid financieel beloond zou worden.  Vandaag tref je in een gang bij de Molens van Orshoven een 'afvalstraatje' aan dat zowat doet denken aan de afvalhoek van een gemiddelde camping in het Zuiden van Frankrijk... En zo stapelen de tekortkomingen zich op. Beneden in de Balk is er een fietsenstalling... waar je nauwelijks een stopcontact kan vinden om een elektrische fiets op te laden. Van die duurzame handelszaken in de Balk is er geen spoor. Je vindt er bijvoorbeeld wel een peperdure tapasbar, waar je 75 euro neertelt voor een bordje tapas. Tot slot laat ook de geroemde digitale dienstverlening volledig te wensen over. Ja, je kan wel inloggen op een digitaal infobord, maar zelfs bij essentiële topics, zoals de veiligheidsvoorschriften van het gebouw, staat er te lezen: “Document volgt”.

Beschermde gebouwen duurzaam laten verkommeren

Op maandag 15 augustus 2016 brandde een vleugel van de geklasseerde Molens Van Orshoven volledig uit. Het is tot op vandaag niet duidelijk hoe de brand is ontstaan. Wel duidelijk is dat het beschermde gebouwencomplex, dat dateert van het einde van de 19de eeuw, in 2008 werd opgekocht door Ertzberg. Tot 2012 waren er kunst- en theatergroepen gehuisvest. Maar na 2012 kwamen de Molens leeg te staan en liet Ertzberg ze verkommeren. In 2015 waren tal van ramen gesneuveld, regende het op meerdere plaatsen binnen en waren de Molens ook makkelijk toegankelijk voor wie dat maar wilde. Het wordt nog een heel kluwen om vast te stellen wie zal moeten opdraaien voor de kosten van de brand. Vast staat dat als Ertzberg de Molens niet onbewaakt had laten verkommeren, de kans op een brand onnoemelijk veel kleiner zou geweest zijn. De ontwikkelaar met een “onwrikbaar geloof in duurzaamheid” liet dus een beschermd en historisch gebouw verkommeren, kwam eens te meer zijn beloften in verband met het gebouw niet na en deed het vervolgens van de hand...

Maar ook dat laatste is geen uitzondering. Eigenlijk kan je vaststellen dat Ertzberg vooral de interessante, winstgevende delen van het project strak uitvoert en de minder interessante en lucratieve delen tracht af te stoten. Zo was er, naast De Molens, ook het project Artois Sociale, dat voor sociale huisvesting zou zorgen. Dat project werd inmiddels doorgeschoven naar de Leuvense sociale huisvestingsmaatschappij Dijledal. Ook van de aangekondigde Kinderkribbe werd niets meer vernomen.  En dat terwijl vandaag De Twist volop in aanbouw is, een woontoren met 46 “ruime, comfortabele en vooruitstrevende appartementen”. Ook De Ark is in aanbouw. Dat gebouw stelt 39 assistentiewoningen (serviceflats) te koop. Ook die markt boomt inmiddels.

Leuven Klimaatneutraal 2030

De CEO van Ertzberg maakt ook deel uit van het directiecomité van de VZW Leuven Klimaatneutraal 2030, een organisatie die de draaischijf wil zijn van een klimaatneutrale ommekeer in de stad aan de Dijle. Binnen die VZW werken de stad, het middenveld, bedrijven en kennisinstellingen samen. Ertzberg is er als de kippen bij en doet er alles aan om de ecologische reputatie hoog te houden. Wie vandaag nochtans naar het project

Tweewaters kijkt zoals het wordt uitgevoerd, kan enkel vaststellen dat er van de vele dure beloftes uit de glossy brochures van toen, niet zo veel in huis is gekomen en dat Ertzberg daardoor in een steeds groter conflict met de bewoners verzeild is geraakt. Onlangs meldden de bewoners nog dat, terwijl de stad Leuven al twee jaar geen pesticiden mag gebruiken, Ertzberg nog vrolijk verder het onkruid verdelgt met roundup...  De vraag is hoe lang een CEO met een dergelijk palmares nog op een geloofwaardige manier deel uit kan maken van het directiecomité van Leuven Klimaatneutraal 2030?

tweewaters.be