EU zet elektrisch vissen op de helling
De Europese Unie wil het aantal vergunningen om elektrisch te vissen in de Noordzee terug draaien. Eind 2019 vervallen de uitzonderingen. De ministerraad besliste om die niet meer te verlengen. Vooral de Nederlandershadden daar op gehoopt. Frankrijk en Noorwegen kantten zich o.l.v. Ségolène Royal tegen deze manier van vissen. Nu moeten het Europees parlement en de Commissie zich nog uitspreken. De Nederlanders zijn zwaar ontgoocheld.
De elektrische pulskor is een visnet dat boven de zeebodem zweeft en via elektrische schokken tot 30 volt, platvis zoals tong en pladijs doet opschrikken. De vis wipt omhoog en komt in het net terecht. Een traditioneel boomkornet rolt over de bodem en doet via zware kettingen de vis opspringen. Twintig jaar geleden al vonden de Nederlanders (na de Chinezen) deze techniek uit. Een duurzame techniek stellen zij: de bodem wordt veel minder beschadigd, er wordt tot de helft minder brandstof gebruikt doordat het tuig lichter is en er wordt minder vis gevangen die niet tot de doelsoort behoort (bijvangst). Vermits Europa wil dat alle gevangen vis nu aan land moet komen via een aanlandingsplicht, is de pulskor volgens hen dé oplossing.
In de zuidelijke Noordzee was elektrisch vissen als experiment mogelijk. Vijf procent van de vloot kon met deze techniek uitgerust worden. De Nederlanders liepen voorop en kregen daarbovenop nog een aantal uitzonderingen: ze slaagden er in 84 schepen op deze manier uit te rusten. In België staat de techniek niet ver: twee schepen zouden met een lichte garnalenvariant uitgerust worden.
Niet iedereen is evenwel akkoord met de zogenaamde zegeningen van de pulsvisserij. Doordat het materiaal zeer licht is kan men doordringen tot kwetsbare gebieden (Doggerbank aan de monding van de Thames vb.). De pulskor is veel efficiënter en zorgt ervoor dat er teveel vis gevangen wordt. Een aantal gebieden zijn door de Nederlanders al leeg gevist, zeggen veel Vlaamse vissers. De Chinezen gaven destijds ruiterlijk toe dat het verhogen van de vangst hun enig doel was bij het gebruik van de elektrische puls. Een aantal rondvissen als kabeljauw blijken gevoelig te zijn doordat de schokken hun wervelkolom breekt. Een tweetal jaar geleden werd ook gewag gemaakt van vissen die door de elektriciteit verbrand werden of rode vlekken vertoonden. Wetenschappers bevestigden deze these niet maar konden ze evenmin uitsluiten.
Ook binnen de milieubeweging liggen de standpunten ver uit mekaar: Greenpeace is net als Climaxitegenstander. WWF is voor. Anderen houden de lippen op mekaar.
Achter de ganse discussie zat natuurlijk ook een financieel aspect: de Nederlanders verdedigen hun rendabele uitvinding. Vissers uit andere landen zijn het beu om Nederlandse schepen te zien die de garnalen en platvis voor hun neus uit het water halen. Daarbij nemen ze het niet altijd te nauw. Vorige week nog kwam een Nederlandse kotter, die aan het vissen was binnen de voor kustvisserij gereserveerde zone, in moeilijkheden.
De Europese Raad (regeringsleiders van alle landen) besliste nu half mei om geen verdere uitzonderingen meer toe te staan. Nu is het aan de Commissie en het Parlement om zijn zeg te doen. Dat zou betekenen dat Nederland zijn elektrisch uitgeruste vaartuigen moet gaan afbouwen van 84 naar 22 boten. Voor vissers die in de techniek al geïnvesteerd hadden is zoiets een (financiële) ramp. De Nederlandse Staatssecretaris voor Visserij Van Dam kon er niet mee lachen maar gaf ook toe dat men te snel geweest is: "Gelet op het duurzame karakter van de innovatieve pulsvisserij is een algemene toelating van de pulsvisserij meer dan logisch. Maar het loopt stuk op weerstand bij lidstaten: de moderne Nederlandse vloot vist concurrerend, en – ook in de eigen spiegel kijkend – Nederland is wel erg voortvarend geweest met toestemming vragen voor extra ontheffingen.” zegt hij in een artikel in Het Visserijnieuws
In België komt de discussie nauwelijks van de grond. Vlaams parlementslid Steve Vandenbergheschreef er een brief rond naar minister Schauvliege. Het antwoord was zéér beknopt en keert zich tegen de algemene opinie in de Vlaamse visserij: “De pulskor voor garnaal en de pulskor voor platvis hebben reeds aangetoonde voordelen, zoals brandstofbesparing, minder teruggooi en minder bodemberoering. Daar deze drie aspecten de voornaamste uitdagingen van de boomkorvisserij vormen, is de pulsvisserij een belangrijke experimentele techniek met een groot potentieel voor de Vlaamse visserij. Het komt de Nederlandse en Franse autoriteiten toe om het potentieel voor hun visserijsector te beoordelen. Uit voorlopige monitoringgegevens van platvissen met verwondingen blijkt dat de stijgende trend tussen 2011 en 2015 zich sindsdien niet heeft voorgezet en zelfs dalend is. Er wordt getracht meer inzicht te bekomen in de oorzaken en risicofactoren in het kader van het lopend biologisch monitoringprogramma in het mariene milieu van de Universiteit van Gent.”
Filip De Bodt