Eandis: met alle Chinezen: opnieuw stijgende energieprijzen!

Wij hebben niets tegen gelijk welk volk ter wereld, en zeker niet tegen China. Het is ons wel te doen om de energiesector, die we zoveel mogelijk in eigen handen willen houden, met een zo groot mogelijke participatie van de bevolking. In deze bijdrage bekijken we hoe de deal tussen Eandis en China in mekaar zit en wat de gevolgen zijn voor ons landsdeel en zijn energiegebruikers. Die zijn niet min. Binnen twee jaar mag de consument zich verwachten aan een aantal nieuwe prijsstijgingen.

Op dat vlak zitten dus bij deze ‘inkoop’ of ‘uitverkoop’, afhankelijk van welke kant je het bekijkt, toch wat angeltjes onder het gras. De vergoeding is vrij hoog. Er wordt niet alleen netto-kapitaal vergoed, maar er worden een aantal premies uitgekeerd die het verhaal financieel aantrekkelijk maken. Daar stopt het positief aspect.

De overeenkomst die gesloten zal worden  bevat een geheimhoudingsclausule, wat betekent dat er in de toekomst rond een aantal strategische punten geen informatie mag geleverd worden naar het publiek. Wat dan met die democratisering van intercommunales? In het geval van een conflict, kan dat beslecht worden door een privé-arbitragehof, een soort van privé-tribunaal. Het is precies deze vorm van private rechtshoven die in het  nog af te sluiten TTIP (handelsverdrag Europa—VS) zozeer bestreden wordt. Ook in deze overeenkomst zouden aangestelde privémensen beslissen in plaats van publieke rechtbanken. Een bizar principe.

De algemene vergadering, waar de gemeenten in de meerderheid zijn, wordt ook in grote mate buiten spel gezet. Alle belangrijke beslissingen worden Bijzondere Bestuurs Beslissingen genoemd.  Bij zo'n beslissing heeft SGCC het recht om op te stappen als het zijn zin niet krijgt.  Ze kunnen dan ofwel verkopen aan een andere privé-partner die de aandelen overneemt ofwel een verkooprecht (putoptie) op Eandis uitoefenen. Dat wil zeggen dat Eandis verplicht wordt de aandelen terug te nemen en het grootste deel van de inzet terug te betalen.

Energiespecialist Paul Vanlerberghe ergert zich hier mateloos aan: “In dit model hebben de gemeenten of de Algemene Vergadering van Eandis eigenlijk niks meer te zeggen. Men geeft de Vlaamse energiepolitiek  gewoon uit handen voor een zak dukaten.”

Deze regeling is van toepassing bij alle grote strategische beslissingen. Marc Bellinkx (afgevaardigde gemeente Kontich): “Er werd ons verteld dat we een partner voor de lange termijn zouden krijgen, maar we komen terecht bij een partner die na een kleine maand bemiddeling zijn valies kan nemen. Dit is geen echte oplossing voor de steden en gemeenten.”

SGCC is geen partner die ons kan vooruit helpen in sociale of ecologische verwezenlijkingen. Er wordt in de nieuwe statuten niets ingeschreven over investeren in sociale tegemoetkomingen of beperking van de temperatuurstijging tot 1,5 graden op wereldvlak. De toekomstige constructie  belooft aan zijn aandeelhouders om 90 pct. van de toegelaten winst uit te keren als dividenden om daarmee een gegarandeerde winst van ongeveer vijf procent op de inbreng te maken. Gegarandeerde winstconstructies helpen ons niet bij het behalen van de klimaatdoelstellingen van Parijs.

NOG MEER FUSIES

Een groot bedrijf als SGCC heeft natuurlijk geen zin om met een tiental kleine intercommunales aan tafel te

1/2

gaan zitten. Die moeten dan ook fusioneren tot één structuur: Eandis Assets. Dat levert dan wel een paar politieke mandaten minder op, maar de vraag is of dit de juiste manier van samenwerken is. Nogal wat mensen die actief zijn in de energiesector kiezen voor horizontale fusies. Zij pleiten ervoor allerhande samenwerkingsverbanden rond energie en water samen te brengen per streek: zo kan je rioolwarmte makkelijk binnen hetzelfde bedrijf gaan omzetten in elektriciteit. Zo staat het ook in het coalitieakkoord van de stad Gent. Zoiets is onverzoenbaar met de verticale fusie die men nu voorstelt. Wat denkt Gent daar eigenlijk over?

Als de lokale intercommunales in één structuur gaan zitten, dan zullen ze ook hun prijzen moeten gelijkschakelen. Een goede zaak, maar de vraag is dan wel: gaat men de prijzen aanpassen naar beneden? Naar boven? Naar het midden? In het Antwerpse ziet men dat niet echt zitten en liet men het behoud van de lage prijs optekenen als een opschortende voorwaarde. Die werd in het contract gegoten, voor een termijn van twee jaar tenminste. Is het verantwoord de mensen binnen een paar jaar alweer met prijsstijgingen te bedenken? Wat denkt Antwerpen van die regeling?

Ook in andere sectoren van het energiebeleid neemt onze overheid het in deze regeerperiode niet zo nauw met de ‘Vlaamse’ verankering van onze energiesector. Telkens wordt gekeken naar de grote economische reuzen. Met het uitstel van de kernuitstap spelen we Sinterklaas voor het Franse EDF en Engie/ Electrabel. Men zoekt privé-partners voor het Vlaams Energie Bedrijf, een overheidsagentschap dat het energiegebruik van overheidsgebouwen moet naar omlaag halen. Men werkt opnieuw samen met Electrabel in windprojecten. Bij de aanleg van warmtenetten werd in het Antwerpse al een samenwerkingsverband aangegaan tussen Infrax, Eandis, Indaver en Elia.

En, o ja, hoe zou het ondertussen lopen met Infrax, de koepel van die zuivere intercommunales? Wel, men bepaalde in elk geval dat als Eandis privépartners mag aantrekken, Infrax dat ook mag doen. Opgelost. Intern zijn de meningen gelukkig nog verdeeld.

PRAKTISCH

De ganse deal moet op een drafje goedgekeurd worden  op een Buitengewone Algemene Vergadering op 3 oktober. Daar moet 3/4den van de gemeentelijke afgevaardigden de deal goedkeuren. De verschillende gemeenteraden moeten dus in de maand september één of meer afgevaardigden aanduiden en hun stemgedrag bepalen. Om er voor te zorgen dat ze dat ‘met kennis van zaken’ doen organiseert men tijdens diezelfde maand een aantal infovergaderingen: op dinsdag 6 september in de Ghelamco Arena te Gent, woensdag 7 september in Den Notendijk te Dendermonde en de Lissewal te Elverdinge (Ieper). Op donderdag 8 september in het Kasteel van Brasschaat en Technopolis te Mechelen. Op dinsdag 13 september eindigt de roadshow in het Domein Maelstede te Kuurne en het Provinciehuis te Leuven.

Climaxi wil samen met anderen zoveel mogelijk gemeenteraadsleden over de kwestie op voorhand en ter plaatse (tijdens de infovergaderingen) informeren. Wil je meewerken? Contacteer ons via onze contactpagina: klik hier

Filip De Bodt