De kleine kerncentrales, even smerig

SMR staat voor Small Modular Reactor, een kleine kerncentrale met klassieke nucleaire brandstoffen. De bouw van zo'n kerncentrales ligt al langer op de tekentafels van de nucleaire lobby en gaat even voorbij aan hun toekomstig, wat minder schadelijk concept: de aanwending van thorium als radioactieve brandstof. De laatste weken komen die SMR’s totaal onverwacht in de schijnwerpers als oplossing. Hoe gebeurde dat?

 

“Klein” was al meermaals een verkooptruc in de geschiedenis.

En met “klein” bedoelen ze niet iets om eens uit te proberen. Twee europese toppolitici pakten uit met de uitbouw van een hele reeks mini-reactoren, breed verspreid over hun land.

President Macron proclameerde het in de media in de aanloop van COP26 in Glasgow.  Bij ons was het Egbert Lachaert, OpenVLD-voorzitter, die hem bijviel. Maar het was aan Boris Johnson om concreet boven alles uit te gaan. Midden de Glasgowtop zet zijn regering groen licht voor 16 SMR’s in de UK. De daad bij het woord voegend, stak hij 210 miljoen pond toe aan de 190 miljoen van een consortium onder leiding van RollsRoyce. Geen blah blah ditmaal, maar iedereen in snelheid pakken, erg prestigieus verankeren en het thema handig inschrijven in de “realisaties” van de top. Een perfecte orchestratie en de arrogantie van de aanval vallen op:  “Wie houdt onze nationale oplossingen nog tegen?”

Zoals vorige eeuw kernenergie zonder maatschappelijk debat werd uitgebouwd, zo gaat het er nu ook aan toe. Toen was  het begrip ‘vooruitgang’ alles bepalend. Nu is het kunst weerstand te vermijden, vooral geen debat met tegenstanders aan te gaan of toestaan dat beslissingen op de top gebeuren.

Alle voordelen blijven herhalen is primordiaal

Rolls-Royce zegt dat zo’n centrale maar twee voetbalvelden groot zal zijn. Eén kleine installatie vervangt 150 windmolens in het landschap en voorziet 1.000.000 huishoudens van stroom. Er zouden ooit 40 0000 jobs uit voortvloeien, veel properder energie dan fossiel,… maar geen woord over afval.

Zonder debat blijven er alleen de publieke reacties over van de tegenstanders... Greenpeace ziet dat die SMR’s nog steeds veel duurder zijn dan groene energie. Er is nog steeds geen uitweg voor het millennia-afval en zelfs geen denkbare locatie voor de berging ervan. Er is geen prototype om iets te tonen en uitbouw kan geen enkele rol spelen in de emissiedalingen die we moeten halen vóór 2030.

Friends of the earth vindt dat dit geld meteen naar hernieuwbare energie moet gaan en naar vermindering van de massieve energieverliezen in de engelse huizen.

Bij de CO2 aanpak is warmte immers van 5x groter belang dan electriciteit.

Op deze tegenargumenten reageren beide regeringen met een provocatie. Zij verklaren volop in te zetten op de “large scale nuclear” en daarnaast ook te investeren in die kleine SMR’s en o ja, ook veel meer in hernieuwbare energie.”

“Die nieuwe centrales kosten trouwens maar een tiende van een grote, en vullen alleen maar aan.”

De giga-investering voor de fel betwiste mega-centrale Hinkley Point in Engeland blijft en er is nog een tweede van kaliber, Sizewell in Suffolk, hangende.”

Het suggereert een dreigement: “willen jullie geen kleine reeks slikken, dan zeker nog een grote er bij”.  Maar als de gok van Johnson het haalt ligt het pad nog meer open naar Sizewell.

Macron doet er vandaag hetzelfde schepje bovenop. Frankrijk heeft 56 kerncentrales en is na de USA de grootste radioactieve vervuiler voor de komende generaties.

De nucleaire lobby vindt het in elk geval een fantastisch signaal van de overheden om netto zero emissies te halen met grote en kleine projecten.

Nog tijdens de COP26 bestempelt de klimaatbeweging Glasgow als een greenwashcircus. Dat de top bovendien ging gebruikt worden om het nucleaire te herlanceren was minder verwacht.

Never waste a good crisis… was een stil agendapunt.

Teken de petitie tegen het greenwashen van kernenergie en gas: https://www.change.org/p/commissievoorzitter-ursula-von-der-leyen-en-vicevoorzitter-frans-timmermans-meltdown-van-de-energietransitie-in-europa-stop-het-greenwashen-van-kernenergie-en-gas

Jean-paul Martens