1,3 kg PFAS per jaar de lucht in bij Stabroek

De studie van VITO onderzoekt de PFAS emissies naar de lucht. Climaxi kon een deel van de studie inkijken en vroeg advies bij Prof. Jacob De Boer, emeritus hoogleraar milieuchemie en toxicologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. ‘Als we de cijfers van de 41 PFAS componenten nemen, komen we op een uitstoot van 1062 ng/Nm3. Het debiet van de drie schouwen tezamen is 142.362 Nm3/hr. Dat resulteert in een uitstoot van 150 miljoen ng/hr ofwel 150 mg/hr. Dat is 3600 mg/24h of 1,3 kg PFAS per jaar dus.’

‘Vergeleken met de emissies naar het water is dat niet heel hoog, maar de blootstelling van de bevolking is veel meer rechtsreeks.’

Indaver geeft zelf toelichting bij de studie in een webinar. VITO deed ook onderzoek naar de lucht en de neerslag van PFAS op vier locaties in Stabroek. Bij het stort Hoge Maey, vlakbij het bedrijf Aertssen, op de sportterreinen en bij middelbare school Pito. Naar eigen zeggen vallen de metingen binnen de gezondheidskundige grenswaarden voor orale blootstelling. De studie kijkt echter niet naar de historische neerslag van PFAS op deze terreinen. We spreken over sportterreinen en een school waar kinderen dagelijks vertoeven en dus al jaren blootgesteld worden aan dagelijkse PFAS gehalten.

Als de Vlaamse overheid het voorzorgsprincipe serieus neemt, beschermt ze haar inwoners. Climaxi ijvert voor een uitbreiding van de no regretzone, zeker onder de pluim van Indaver, bodemonderzoek en bloedstalen om de historische schade in kaart te brengen.

Model 

‘Het IFDM-model, waar VITO zich op baseert, is een model dat voor stikstof wordt gebruikt. Stikstof is zeer vluchtig en verspreidt zich over grotere afstanden van PFAS. De meeste PFAS komen neer binnen 1-3 km, de vluchtige PFAS mogelijk iets meer verspreid. Nemen we 1 km2 als neerslag gebied dan resulteert dat in een blootstelling daggemiddelde van 3.6 ug/ m3, flink over de richtwaarde dus. Bij 2 km is dat 0.9 ug/m3, ook te veel’, aldus De Boer.

Het tijdelijk EFSA-toetsingskader stelt een gezondheidskundige advieswaarde waarde van 0.4 – 2.2 ng/m3. 

Samengevat, stelt Jacob De Boer dat de berekening van het Indaver rapport te optimistisch zijn. Dit schrijft hij vooral toe aan het gebruik van het model dat voor stikstof gemaakt is en niet zomaar voor de veel zwaardere en minder vluchtige PFAS gebruikt kan worden.

Voor de De Boer is 1,3 kg/jaar voor PFAS niet acceptabel. Dit is ook veel meer dan de maximum uitstoot van Chemours in Nederland van 0,07 kg/ jaar en 0,11 kg/jaar voor PFAS. En niet te vergeten is er ook nog de PFAS neerslag van 3M uit de Antwerpse haven die reikt tot Stabroek. 

Katrin Van den Troost: ‘Climaxi begrijpt niet waarom de lat in Vlaanderen voortdurend lager gelegd wordt dan in Nederland. Het blijft wachten tot Vlaanderen zijn milieubeleid echt onder handen neemt. Wij willen dat de studie bijgespijkerd wordt en dat dit deze keer gebeurd in alle openheid. Als wij documenten opvragen bij de overheid, dan botsen we bij het dossier van Indaver voortdurend op bezwaren: ofwel zijn het zogezegde bedrijfsgeheimen, ofwel zijn het zaken die deel uitmaken van een procedure.Dat zijn beide verkeerde interpretaties van de wet op openbaarheid van bestuur. Er hangt blijkbaar een heel grote beschermende hand boven het hoofd van Indaver en zijn hoofdaandeelhouder Katoennatie.’