1 miljoen dier- en plantensoorten met uitsterving bedreigd

6 mei 2019, Parijs: Vandaag wordt er een rapport gelanceerd door het Intergouvernementeel Wetenschapsbeleidsplatform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES). Volgens dat internationaal biodiversiteitsrapport moeten er dringend drastische maatregelen genomen worden om het huidige systeem te veranderen. Anders zal de wereld geconfronteerd worden met een ecologische ineenstorting en massale uitstervingen.  

Het IPBES-rapport is de meest uitgebreide wetenschappelijke en wereldwijde beoordeling van biodiversiteit en ecosystemen. Het legt de belangrijkste oorzaken van de wereldwijde ineenstorting van de biodiversiteit bloot en roept op tot dringende veranderingen in de regelgeving. 

Het rapport is eenduidig over de trieste toestand van de natuur en het feit dat het "menselijk handelen" de oorzaak is dat de natuur in het grootste deel van de wereld aanzienlijk veranderd is. “Het menselijk handelen bedreigt vandaag meer dier- en plantensoorten met wereldwijde uitsterving dan ooit tevoren. Rond de 1 miljoen soorten wordt geconfronteerd met uitsterving de komende decennia.”

In het verslag wordt een dwingend pleidooi gehouden voor ingrijpende veranderingen op het vlak van onze economische, financiële en sociale structuren. Het wijst terecht met de vinger naar de belangrijkste oorzaken: industriële landbouw en visserij, infrastructuur, mijnbouw, energiewinning, houtkap en plantages, samen met eindeloze groei en overconsumptie.  Dit alles komt weinig mensen ten goede en voedt de armoede, het geweld, de conflicten en het milieubederf voor een groot deel van de bevolking. 

Nele Mariën, coördinator bossen en biodiversiteit bij Friends of the Earth International: "Dit verslag herinnert ons er eens te meer aan dat we te maken hebben met een ecologische en sociale crisis die onafscheidelijk met elkaar verbonden zijn. We kunnen ineenstorting van de biodiversiteit een halt toeroepen, maar dan hebben we niets minder nodig dan een radicale systeemverandering. We moeten loskomen van kapitalistische economische model dat gebaseerd is op eindeloze groei, winst en ongelijkheid. We moeten alle systemen van uitbuiting - kolonialisme en neokolonialisme, patriarchaat en racisme - doorbreken".

Het rapport erkent de belangrijke rol van agro-ecologie bij het transformeren van voedselsystemen, maar gaat hier niet ver genoeg in. Het gaat voorbij aan het feit dat agro-ecologie sociale, ecologische, economische en culturele veranderingen vereist. De controle van de agrobusiness moet doorbroken worden en de macht moet in handen komen van boeren en kleinschalige voedselproducenten die 70 tot 80 procent van de wereld voeden. Dit betekent dat valse oplossingen van de agrosector zoals duurzame intensivering, waaronder genetisch gemodificeerde gewassen en hun bestrijdingsmiddelen, moeten worden afgewezen.  

Het rapport erkent de centrale rol van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen in de frontlinie van het verdedigen van ecosystemen en het beschermen van de biodiversiteit. Het rapport bevestigt ook dat het beheer door lokale gemeenschappen en inheemse volkeren vaak effectiever is in de strijd tegen ontbossing, dan het ‘officieel’ beschermen van gebieden. 

Volgens het rapport zijn er momenteel meer dan 2.500 conflicten wereldwijd over het winnen van fossiele brandstoffen, water, voedsel en land. Tussen 2002 en 2013 zijn er ook minstens 1000 milieuactivisten en journalisten omgekomen.