Climaxi, advocaten van ClientEarth en 12 andere NGO's hebben de Vlaamse overheid voor de rechter gedaagd om het kunststoffenproject van petrochemiereus Ineos in de haven van Antwerpen tegen te houden. 

Voormalig President Trump kon drie rechters benoemen in het Hooggerechtshof van de VS, een orgaan dat een veel grotere impact heeft in het spel van de scheiding der machten dan bijvoorbeeld het grondwettelijk hof in ons land. Door deze benoemingen is de zeldzame situatie ontstaan dat er een grote meerderheid is van conservatieve rechters  De gevolgen daarvan werden recent nog duidelijk toen het Hooggerechtshof Roe vs Wade verwierp. Het arrest dat het recht op abortus beschermde in de volledige Verenigde Staten. Hierdoor kunnen individuele staten (waarvan in vele staten conservatieve Republikeinen de scepter zwaaien) zelf bepalen of ze abortus toelaten of niet. Het zorgde voor wereldwijde verbijstering. Intussen lijkt het niet alsof het hier bij zal blijven, want intussen sprak het hooggerechtshof zich ook uit tegen bepaalde bevoegdheden van het EPA (Environmental Protection Agency). Hierdoor wordt de strijd tegen klimaatverandering in de VS (en dus ook de hele wereld gezien de VS de op één na grootste uitstoter van klimaatgassen ter wereld is) een heel stuk bemoeilijkt.

Tegen 2050 zou Europa haar uitstoot van broeikasgassen tot bijna nul moeten hebben herleid. Dat vereist op zich al harde politieke keuzes, grote investeringen en moedige daadkracht. Maar daar bovenop komt dat het weinig bekende Energy Charter Treaty (ECT) een grote bedreiging zou kunnen betekenen voor de EU (en verschillende natiestaten daarbuiten) in het bereiken van hun klimaatdoelstellingen.

Vorige week werd duidelijk dat 3M voor een deel van de kosten van de vervuiling zal opdraaien. 3M komt met 571 miljoen euro over de brug voor de sanering van de met PFAS vervuilde site van Oosterweel, de tuinen in Zwijndrecht, onderzoek naar bloed van omwonenden en compensatie voor boeren uit de buurt. De PFAS-coalitie, die bestaat uit Grondrecht, Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Thomas Goorden vrezen voor een roekeloze heropstart van de Oosterweelwerken. De normen voor de werken liggen nog steeds niet vast, daarom dienden ze een milieustakingsvordering in. De uitspraak komt eind dit jaar. Climaxi stelt zich vragen bij het gehele project.

Na de mislukking om tot een akkoord te komen over drie wetsontwerpen die deel zijn van het ‘Fit for 55’-pakket slaagde het Europees parlement er vorige week dan toch in om overeenstemming te vinden. Het klimaatpakket ‘Fit for 55’- van de Europese Unie heeft als doel om de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent naar beneden te halen tegen 2030. Het is een tussenstap om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. De drie wetsontwerpen hebben als onderwerp het emissiehandelssysteem (ETS), het sociaal klimaatfonds (SCF) en een koolstoftaks aan de grens (CBAM).

De oorlog is het slechts mogelijke scenario voor het klimaat, waarschuwen Ineos Will Fall, Climaxi, Youth for Climate, Grootouders voor het klimaat en andere klimaatorganisaties. Daarom roepen ze op voor diplomatieke oplossingen van Europa en om niet te kiezen voor een boycot van enkel Russisch gas. 

In een onlangs verschenen rapport onderzoekt milieuorganisatie Friends of the Earth de repressie van de civiele maatschappij en de ngo’s in Rusland anno 2021. Hoewel je zou kunnen denken dat het rapport na het uitbreken van de Russisch- Oekraïense oorlog, waarin we allemaal kennis maakten met het onderdrukken van proteststemmen onder Putin, wat aan actualiteit heeft ingeboet is niets minder waar. Het rapport toont hoe er al twee decennia een systematische afbraak bezig is van kritische tegenstemmen en hoe dit in 2021 in de aanloop naar de oorlog nog een stuk verhevigde. Tot 2022 was 2021 het ergste jaar voor de ngo’s met een stevige toename aan ngo’s die het doelwit werden: 120 nieuwe organisaties werden toegevoegd aan de lijst ‘buitenlandse agenten.’ Je zou kunnen zeggen dat de oorlog zonder deze ondermijning van de civiele samenleving niet mogelijk geweest zou zijn.

Minister van leefomgeving Zuhal Demir legt de verbrandingsovens van Indaver vlakbij Stabroek de strengste normen voor het lozen van PFAS in de Schelde. Zij besliste om alle PFAS lozingen te verstrengen naar 0,1µg/l. Dit is ook de Europese norm voor het lozen van deze ‘forever chemicals’. Indaver produceert in Antwerpen geen PFAS maar verbrandt PFAS-houdend afval van verschillende bedrijven, waaronder ook vanuit Nederland, Duitsland en België (3M). Indaver verwerkt op jaarbasis meer dan 25.000 ton PFAS-afvalstromen.

vzw Climaxi is een klimaatbeweging met sociale inslag. Wij willen natuur, leefmilieu en klimaat in overeenstemming brengen met de doelstellingen die nodig zijn om deze planeet te bewaren en te verbeteren. Daarbij beseffen wij dat we een meerderheid van de mensen nodig hebben om dit doel te bereiken. We stellen ook vast dat deze omslag zeer moeilijk wordt binnen het bestaande marktsysteem: er zijn te weinig correcties aan deze absoluut vrije markt. In dit bedje is ook de voorgestelde stikstofregeling van de Vlaamse Regering ziek. Samen met Boerenforum dienden we bezwaar in.

Minister van leefmilieu Demir kiest met deze beslissing om de petrochemie te vergroenen via de werking van de economische vrije markt. De kraker van Ineos Project One is een beetje milieu-vriendelijker maar onvoldoende om de doelstellingen van het IPCC te halen. De volgende kraker zal dan weer iets beter doen dan deze en zo zullen de vuilste krakers uit de markt geconcurreerd worden. Deze vergunning geeft het sein aan de Antwerpse petrochemie om een concurrentieslag op te starten rond de minst vervuilende technologie. Dit soort van industriële gevechten leidt meestal tot inefficiënte grote verschuivingen, banenverlies voor de werknemers of heronderhandeling voor CAO’s die in andere bedrijven al verworven waren.