3M moet inbinden op korte keten PFAS
De Deputatie van Provincie Antwerpen heeft de lozingsvergunning voor ultrakorte en korte keten PFAS bij 3M geweigerd. 3M vroeg in april een vergunning aan voor het lozen van extra korte keten PFAS, waarbij de lozing momenteel onvergund verloopt. Dat doen ze al jaren en met deze nieuwe vergunning was het opzet om de huidige situatie te regulariseren. Tegelijkertijd zegt het bedrijf in 2025 met alle PFAS te willen stoppen. “In afwachting wou men dus nog eens lekker voluit gaan” zegt Katrin Van den Troost (vzw Climaxi). Maar daar heeft de Deputatie dan toch een stokje voor gestoken.
3M kwam eerder al in opspraak voor het vervuilen van haar omgeving met PFOS en andere PFAS. Zo kwam eerder het nieuws dat jongeren binnen een straal van 5km te veel schadelijke PFOS in hun bloed hebben.
Departement Omgeving vermeldt in haar advies: ‘Ultrakorte PFAS-stoffen zijn zeer persistent en overschrijden het criterium voor zeer hoge persistentie (vP) volgens bijlage XIII van de REACH-verordening ruimschoots. Dat is de hoofdreden waarom ze, samen met de korte en lange keten PFAS zijn meegenomen in de scope van het Europees PFAS-restrictievoorstel. PFAS kunnen langer in het milieu aanwezig blijven dan enige andere door de mens gemaakte chemische stof. Eenmaal in het milieu aanwezig, is het verwijderen van deze PFAS uit oppervlakte-, grond en drinkwater zeer moeilijk en zeer duur.’
Ultrakorte keten PFAS zijn een gevaar voor onze gezondheid
Burgercollectief Grondrecht en Climaxi verzamelden 454 online en 70 analoge bezwaren. De Provincie volgt die nu. ‘Eindelijk neemt de Provincie een besluit in het voordeel van de omwonenden en hun gezondheid. De taak van een verantwoordelijke overheid is niet om de symptomen van de verontreiniging van schadelijk chemische stoffen aan te pakken, maar de focus moet meer liggen, zoals in deze vergunning, bij de duurzame aanpak van de bron om een verontreiniging te voorkomen’ zegt Toon Penen (Grondrecht). De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) haalt aan dat de meetmethodes rond korte PFAS in handen zijn van 3M. In tegenstelling tot de private sector, kan de Vlaamse overheid voorlopig dus niets meten. Ook daar moet dringend wat aan veranderen.
Verder wordt het voorzorgsbeginsel aangehaald. Het onderzoek naar ultrakorte keten PFAS staat nog in zijn beginfase. Zo deed Thomas Goorden onlangs een uitgebreid onderzoek naar het schadelijk effect op mens en milieu. Maar ook het wetenschappelijk onderzoek naar de manier waarop al deze korte keten PFAS uit het water te zuiveren is nog niet afgerond.
Departement Omgeving stelt verder in het besluit: ‘Uit de literatuur blijkt dat ultrakorte PFAS afdoende efficiënt kunnen verwijderd worden met omgekeerde osmose. Nadeel is wel dat bij de toepassing van omgekeerde osmose de PFAS worden opgeconcentreerd in een concentraatstroom die verder moet behandeld worden.’ De verwerking van dit geconcentreerd afvalwater van 3M zou onderandere bij Indaver gebeuren. Ook bij Indaver werd deze zomer een bijstelling van de lozingsvergunning gevraagd voor korte keten PFAS.
Departement Omgeving verwijst naar een recent Duits onderzoek (Neuwald et al., 2022). Hierin werd aangetoond dat de ultrakorte-keten-PFAS tot 98% van de totale PFAS-concentratie konden uitmaken in waterbronnen die gebruikt worden voor de captatie voor drinkwater, waarbij de hoogste concentraties gemeten werden voor TFA en PFPrA.
Korte keten PFAS zijn al terug gevonden in drinkwater. Het is daarom uiterst belangrijk dat deze concentraties niet nog meer verhogen.
Opvallend aan de procedure van de nieuwe vergunningsaanvraag is dat dat het schepencollege van Antwerpen tot tweemaal toe geen advies geeft.
Grondrecht en Climaxi zijn tevreden dat de Provincie de gezondheid van omwonenden doet primeren boven de economische belangen: Wij vragen wel dat andere PFAS-haarden in Vlaanderen (vb Ronse en Kruisem) even kordaat aangepakt worden.