De Vlaamse Regering bereikte vannacht een stikstofakkoord. Dat akkoord is geschreven op maat van de industrie, de agrarische inbegrepen. Ratcliffe krijgt zijn Ineos, de industriële landbouw mag de familiale boeren verder doodknijpen en de natuur is de sigaar. Tegelijkertijd hoopt de Vlaamse Regering zijn eigen infrastructuurprojecten door een aantal juridische procedures te loodsen.

Op 4 oktober werd de nieuwe pachtwet gestemd in het Vlaams Parlement. Die nieuwe pachtwet vervangt een oude federale wet, die stamde uit 1969 en die volgens bijna alle betrokkenen niet meer van deze tijd was. Hoewel er in de mainstream media nauwelijks aandacht was voor de nieuwe pachtwet (of juister het ‘Decreet tot bepaling van de specifieke regels over de pacht’) was er bij verschillende landbouworganisaties veel over te doen. Iedereen is overtuigd dat de pachtwet een middel kan zijn om tot een wenselijke invulling van onze landbouw te komen, maar over de tekortkomingen verschillen de meningen ‘grondig’.

De Raad van State (RvS) kwam vandaag naar buiten met een vernietigend advies over het ingediende stikstofdecreet. Hoewel de RvS nog een beslissing ten gronde moet nemen, voorspelt dit negatief advies weinig goeds. Een effectief beleid om de stikstofuitstoot te doen dalen in Vlaanderen blijft uit terwijl mens en natuur kreunen onder de balast aan stikstof. Daarnaast delen ook landbouwers en de korte keten in de klappen. Naar aanleiding van het negatieve advies van de Raad van State, publiceren we het artikel van Sammy Roelant online, dat zopas ook in de derde editie van Climaxi Magazine verscheen.

In een vorig artikel, de hongerprofiteurs, schreven we onlangs nog over de toenemende honger en de stijgende voedselprijzen ten gevolge van de voedselmonopolies in de wereld (https://www.climaxi.be/nieuws/de-hongerprofiteurs). Dat artikel kwam er naar aanleiding van het ‘Food Injustice 2020-22’ rapport van Greenpeace dat schrijft dat enkele megabedrijven over te veel macht beschikken in ons voedselsysteem. Greenpeace pleit voor een nieuwe benadering van landbouw die voedselveiligheid, duurzaamheid en rechtvaardigheid met elkaar verbindt: voedselsoevereiniteit. Dit is het tweede artikel in onze reeks over voedsel.

Op 5 juli 2023 kwam het nieuws naar buiten dat Europese Commissie een wetsvoorstel klaar heeft rond haar beleid tegenover genetisch gemanipuleerde organismen (GGO’s). Waar Europa voordien strenge voorwaarden stelde aan genetisch gewijzigde gewassen, wil de Commissie de markt voor GGO’s nu verder opstellen en daarbij verregaande versoepelingen toelaten. Zo zouden grondige veiligheidschecks vervallen. Verder zouden consumenten niet weten dat ze GGO’s kopen en eten omdat een label niet (meer) hoeft. Zo blijven we uiteindelijk in het ongewisse over de samenstelling en kwaliteit van ons voedsel. 

Dit voorstel kadert in het klimaatbeleid van de Europese Unie, dat in deze eerder aan een te late maar alsnog preventieve vorm van symptoombestrijding doet denken. De Commissie gelooft – nu samen met de zaden- en pesticidelobby – dat GGO’s de grillige omstandigheden van de klimaatverandering zullen kunnen doorstaan. Daarbij gaat het voornamelijk droogteresistentie of te ‘natte’ omstandigheden die gewassen kunnen verzwakken of oogsten doen mislukken.

Het Boerenforum stelt vast dat één van de fundamenten van de Vlaamse landbouw en voedselproductie in alle stilte onderuit gehaald wordt. Ook al laten we reeds geruime tijd horen dat we hiermee niet akkoord kunnen gaan, toch probeert het Vlaams Parlement het nieuwe pachtdecreet er gewoon door te duwen. Naar onze mening en ook die van ABS komt het écht niet goed met dit nieuwe decreet. Boeren kunnen sneller van hun grond gezet worden. Artikel 12, § 4 van de nieuwe wet houdt een opzegmogelijkheid in voor het geheel of gedeeltelijk vervreemden van het pachtgoed. Vervreemding houdt niet enkel verkoop in, maar ook ruil, schenking, inbreng in een vennootschap of het nalaten van een bijzonder legaat. In alle geval kan men gronden aan erfgenamen schenken, of in een vennootschap in te brengen. 

Eco & Fair lanceert met trots de Nieuwe Oogst 2023: een collectie van ambachtelijke Europese producten van landbouwcoöperaties en bezette bedrijven die het heft in eigen handen nemen en tonen dat een horizontale, ecologische en sociale economie mogelijk is. Door deze producten te importeren via een zo kort mogelijke keten, ondersteunen we een ecologische en rechtvaardige wereld en komt er meer winst terecht bij de producenten. Ontdek in dit artikel wie onze partners zijn en welke producten we van hen aanbieden!

Een steeds kleinere groep gigabedrijven beheerst een steeds groter aandeel van de voedselmarkt. Ze controleren vaak de volledige voedselketen. De gigantische winsten die ze boeken, gebruiken ze voor het overnemen van andere bedrijven, waardoor ze hun bijna-monopolies nog versterken. Intussen nam de honger enorm toe: Het aantal mensen met honger steeg van 571,6 miljoen in 2015 naar 767,9 miljoen in 2021. In hun recente studie ‘Food Injustice 2020-2022’ legt Greenpeace een link tussen beide fenomenen. Sammy Roelant doorgrond voor u dit maatschappelijk fenomeen en deze nieuwe studie in een reeks artikels, waarvan dit het eerste is.

Gesteund door Journalismfund Europe legden drie journalisten de wanpraktijken bloot van het Belgische bedrijf SIAT in Afrika. Het landbouwbedrijf verwerft op een corrupte manier grond, waarvoor het te weinig betaalt aan de lokale gemeenschappen, vervuilt de lokale rivieren, ontzegt voedsel aan de plaatselijke mensen en maakt het leen voor hen onleefbaar. Ze worden hierin onder meer geholpen door de ‘Land Use Act’ waarbij de Nigeriaanse overheid land onteigent van mensen ‘voor het algemeen belang’ om het dan aan privéspelers te geven die grote winsten maken.

Het stikstofdossier blijft aanslepen terwijl een politieke impasse zich in de schoot van de Vlaamse Regering verder lijkt te ontplooien. Deadlines om tot een akkoord te komen worden steevast verschoven en CD&V en N-VA blijven - ook tijdens nachtelijke onderhandelingen - tegenover elkaar staan. Desondanks is de urgentie en het belang van dit dossier groot: stikstof is een ernstig probleem - zowel voor het milieu, de volksgezondheid, de landbouw en de economie. Gezien er ook andere (politieke) belangen in het spel zijn, blijft het zeer de vraag of dit alles uiteindelijk tot een akkoord zal leiden waarbij niet aan het doel voorbij wordt gegaan - namelijk het milieu en de biodiversiteit effectief beschermen op een menselijke en rechtvaardige manier.