Klimaattop Polen: tijd voor méér actie van onderuit.
De klimaattop in Polen is afgelopen. De resultaten zijn mager, zeer mager. De tweehonderd aanwezige landen beslisten om afspraken te maken rond de uitvoering van het akkoord van Parijs, dat drie jaar geleden gesloten werd. Men maakte een lastenboek dat beschrijft hoe we die CO2-uitstoot nu moeten realiseren. Nieuwe of strengere doelstellingen kwamen er niet. Vlaanderen maakte zich hopeloos belachelijk door België te verhinderen toe te treden tot de High Ambition Coalition, een groep van 26 landen (met o.m. Nederland, Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje) die meer ambitie aan de dag willen leggen.
Deze groep wil gehoor geven aan de oproep van wetenschappers en sociale bewegingen om het klimaatprobleem dringend aan te pakken. Voor de conferentie in Polen werden rapporten bekend gemaakt die aantonen wat wij allemaal voelen: als men niet dringend in actie schiet, dan halen we die aftopping van de stijging van de temperatuur tot anderhalve of twee graden (zoals afgesproken in Parijs) niet. Tegelijkertijd worden méér en méér mensen daar slachtoffer van: volgens het Human Impact Report Climate Change sterven 300.000 mensen par jaar aan de klimaatopwarming, vooral in het Zuiden.
In eigen land zien we méér en méér uitzonderlijke weersomstandigheden en zorgde de warme zomer het tweede jaar op rij voor problemen in de landbouwsector. Die zag een omzet van 127 miljoen € verdampen: een daling van zo een 30-40 % naar gelang de sector.
Wie verwacht had dat Vlaanderen zijn bevolking en boeren zou steunen komt hier dus wel heel bedrogen uit. N-VA-klimaatwoordvoerder Andries Groffroy gaf toe dat zij partij binnen de Vlaamse Regering de toetreding tot deze Coalitie geblokkeerd heeft. Dit net nadat 75.000 mensen in Brussel betoogden en alle partijen dat een belangrijk signaal vonden.
Internationaal.
Nu de VS onder Trump geen vinger willen verroeren rond klimaat en andere landen ook ten prooi vallen van radicaal-rechtse regimes had men een leidende rol verwacht van Europ en China. Doordat die zelf te weinig het voorbeeld gaven hebben ze die rol evenwel verspeeld. Sarah Shaw van Friends of The Earth: “ We wisten dat dit geen gemakkelijke conferentie ging zijn, in het hart van de Poolse koolindustrie, waar firma’s als Shell, Exxon en BP mee aan tafel zitten om de mythe te promoten dat we de klimaatdoelstellingen gaan halen zonder de koolindustrie te ontmantelen. Landen als de VS, Saoudi-Arabië, Rusland en Koeweit blokkeren elke toenadering die de gemeenschap maakt. Net op het moment dat we ernstige actie nodig hebben zijn een aantal landen ten prooi gevallen aan autoritaire regimes van klimaatontkenners: de VS, Brazilië, Polen, de Filippijnen enz… Wij zien hen de grote vervuilers beschermen en het leven van activisten in gevaar brengen.”
De internationale gemeenschap maakte op deze conferentie dan maar vooral werk van het uitwerken van een handleiding rond de uitvoering van de Akkoorden van Parijs drie jaar geleden. Om die in de praktijk te brengen moeten (drie jaar later) nog afspraken gemaakt worden rond essentiële zaken: hoe meet je CO2? Welke methodes gebruik je? Hoe rapporteer je dat? Die afspraken zijn gemaakt en werden binden verklaard voor iedereen.
Rond de twee andere belangrijke punten werd geen overeenstemming bereikt: hoe leg je de lat nog wat hoger gezien de dringendheid van het probleem en met welke hulp van wie gaan minder ontwikkelde landen ook deze doelstellingen realiseren? Die problemen werden alweer doorgeschoven naar volgend jaar. Dat brengt het boeken van resultaten tegen 2020 sterk in gevaar.
De Belgische klimaawetenschapper Van Ypersele vatte het samen in een sterke brief aan de vooravond van de slotdag van de conferentie: “Er gebeurt nog altijd veel te weinig om een drastische omslag te bewerkstelligen in ons klimaatbeleid en de uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen als steenkool, olie en gas drastisch te verminderen, beklemtonen wetenschappers. Het is al vaak gezegd, maar er gebeurt in de dagdagelijkse praktijk nog altijd veel te weinig vergeleken met de hoogdringendheid, iets wat onlangs ook nog bleek uit het anderhalvegraadrapport. Als het zo doorgaat, zal de wereld drastisch veranderen door de opwarming. Niemand weet precies waar de klimaatverandering dan zal eindigen.”
En nu?
Climaxi is méér dan ontgoocheld door deze conferentie en door de houding van de Vlaamse Regering. Wij denken dat er vanuit de bevolking initiatieven zullen moeten komen om een aantal concrete doelstellingen op de agende te zetten en te bereiken die de strijd tegen de klimaatopwarming kunnen versterken:
- beter en goedkoper openbaar vervoer.
- stimuleren van korte keten en een waardig loon in landbouw en visserij.
- geen Belgische deelname meer aan internationale investeringen in de fossiele sector zoals vb. TAP-aardgasleidingen in Europa.
- een transparante overheidscontrole in de energiesector.
De beweging van gele hesjes en vakbonden hebben ons bovendien geleerd dat het klimaatvraagstuk ook een herverdelingsvraagstuk is. Zowel in het Zuiden als in Europa zelf kunnen mensen niet meer mee. Velen hebben op het einde van hun loon nog een stuk maand over. Het optrekken van minimumlonen, pensioenen en andere uitkeringen zal een absolute voorwaade zijn om de klimaatommeslag ook effectief te verwezenlijken. Climaxi roept de milieubeweging, boerenorganisaties, vakbonden en gele hesjes op om samen werk te maken van een gezamenlijke mobilisatie.
Climaxi steunt in elk geval al de betoging van de burgerbeweging Rise For The Climate in Brussel op 27 januari 2019.
Filip De Bodt
