Wat betekent het IPCC rapport voor de investeringen van Fluxys in de TAP?

Op maandag 8 oktober 2018 werd het nieuwe IPCC rapport gelanceerd: Special Report on Global Warming at 1.5 degrees. Het internationaal onderzoekspanel wil vooral een antwoord formuleren op de vraag: “Wat is de impact als we de opwarming tot 1.5 graad Celsius kunnen beperken en hoe doen we dat?”. Climaxi lanceert vandaag ook de brochure rond Fluxys en de investeringen die ze doen in nieuwe gasprojecten. 

Centraal in het IPCC rapport staat de boodschap dat we nu reeds wereldwijd de gevolgen ervaren van 1°C opwarming zoals meer extreme weersomstandigheden en een stijging van de waterspiegel. Om catastrofale klimaatverandering te voorkomen zou de opwarming tot 1.5°C beperkt moeten worden. Het verschil tussen 1.5°C en 2°C is voor veel mensen een kwestie van leven en dood. Tegen 2100 zou de stijging van de zeespiegel 10 cm lager kunnen zijn als we de opwarming kunnen beperken tot 1.5°C in plaats van 2 graden. Een stijging van 10 cm betekent dat 10 miljoen mensen hun huis zullen moeten verlaten. 

De limiet leggen op 1.5°C betekent dat er nu snel en drastisch ingegrepen moet worden op praktisch alle vlakken van de samenleving: landbouw, industrie, gebouwen, energie, transport en steden. CO2 emissies moeten tegen 2030 met 45% gedaald zijn, en tegen 2050 moet de CO2 uitstoot wereldwijd netto 0 zijn. Heel wat scenario’s die in het rapport aan bod komen, doen hiervoor een beroep op technologieën die CO2 terug uit de lucht halen. De effectiviteit van die technologie op grote schaal is echter nog niet bewezen – zo waarschuwt ook IPCC - en bovendien zullen sommigen van deze technieken nieuwe crisissen met zich meebrengen en desastreus zijn voor de armste mensen. 

We hebben dus nood aan grondige veranderingen, en niet in het minst in de energiesector. Het klimaat laat geen ruimte voor nieuwe investeringen in fossiele energiebronnen. Climaxi lanceert daarom deze week ook het rapport: Fluxys, meer investeringen in gas: Slecht voor klimaat, milieu en mensenrechten. Hoewel Fluxys zich uitspreekt om koolstofneutraal te zijn tegen 2050 liggen de investeringen die ze doen hier niet mee in lijn. Fluxys heeft een aandeel van 19% in de Transadriatische Pijpleiding (TAP). 

De TAP is het westelijke deel van een megapijplijn die gas zal vervoeren van Azerbeidzjan naar Europa. Gas is echter een fossiele brandstof en kan daarom geen rol spelen als zogenaamde ‘transitiebrandstof’. Methaan, het hoofdbestanddeel van aardgas, is een extreem krachtig broeikasgas met een opwarmingspotentieel dat volgens het IPCC 86 keer sterker is dan CO2 op een tijdschaal van 20 jaar. Energiezekerheid wordt vaak als argument aangehaald om deze pijpleiding te bouwen. Nieuwe gasprojecten zouden nodig zijn om de toegang tot gasbronnen in Europa te diversifiëren. Met de bestaande LNG terminals voor vloeibaar aardgas, de pijplijnen (van een exportland naar een importland) en de interconnecties (waarbij landen die gas importeren het verder distribueren naar andere landen) hebben nochtans zo goed als alle Europese lidstaten toegang tot minstens drie gasbronnen. Bovendien zullen we de algemene vraag naar gas moeten laten dalen de komende jaren, onder andere door energiebesparende maatregelen in woningen. We riskeren dus dat Fluxys veel geld steekt in overbodige infrastructuuruitbouw. De TAP gaat door Griekenland en Albanië en bereikt Italië via de Adriatische zee. Het protest in deze landen tegen de pijplijn is al enige tijd aan de gang. De lokale bevolking wordt er aan de kant geschoven voor het wel en wee van de nieuwe pijplijn. 

De voornaamste aandeelhouder van Fluxys is Publigas Zij bezitten 77% van Fluxys’ aandelen. Publigas bestaat dan weer uit de Belgische intercommunale energiebedrijven. Overheidsinstanties dus die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud en beheer van de lokale netwerken. Terwijl heel wat steden en gemeenten investeren in lokale klimaatplannen, vloeit op die manier toch heel wat geld naar bedenkelijke projecten zoals de TAP. Climaxi en NoTAP Belgium roepen lokale politici die weldra verkozen zullen worden op om werk te maken van dit dossier. Met dit kersverse IPCC rapport zijn dergelijke investeringen nog meer dan ooit onverantwoord. 

Friends of the Earth International organiseert een internationale actieweek voor klimaatrechtvaardigheid. Een overzicht van de acties verspreid over zes continenten vind je hier: https://www.foei.org/mobilizeforclimatejustice 

Op zaterdag 13 oktober is het ook internationale actiedag tegen gas. Meer info op: https://gasdown-frackdown.org/home-page/ 

Een exemplaar van het Fluxys rapport van Climaxi kan je aanvragen bij famke@motherearth.org