De twee gezichten van de VS in Bonn

De 23ste VN-klimaatconferentie, die op dit moment plaatsvindt in Bonn, is de eerste nadat Trump in juni van dit jaar aankondigde dat hij uit het klimaatakkoord van Parijs wil stappen. De vraag is hoe het nu verder moet. Trump zal zelf niet op de afspraak verschijnen in Bonn maar laat zich vertegenwoordigen door zijn vice-staatssecretaris Thomas Shannon. Maar tegelijkertijd reist een rivaliserende Amerikaanse delegatie, onder leiding van vier gouverneurs, naar Bonn af met de tegenovergestelde boodschap: Wij laten Parijs niet los. Oftewel, de twee gezichten van de VS in Bonn.

De staats- en regeringsleiders verschijnen pas op het toneel op woensdag 15 november. Daarvoor worden de gesprekken gevoerd door onderhandelingsteams. Zo is er ook een onderhandelingsteam aanwezig van de VS. Tijdens de briefing van het Climate Action Network (CAN) op zondag 5 november in Bonn stelde Alden Meyer van de Amerikaanse tak van CAN dat de mensen van dat team best met de nodige voorzichtigheid benaderd worden. Het technische onderhandelingsteam bestaat immers uit ambtenaren, die het niet noodzakelijk eens zijn met de fossiele koers van Trump. Zij willen de rol zo weinig mogelijk lossen en hopen om na Trump weer terug in te stappen in het akkoord van Parijs. Opmerkelijk is dat zij in Bonn zelfs nog een werkgroep voorzitten. Alden Meyer: “Laten we Trump beschouwen als een tijdelijke abberatie”.

“We Are Still In”

Nog opmerkelijker is het dat er twee rivaliserende Amerikaanse delegaties afreizen naar Bonn. President Trump laat zich in de voormalige Duitse hoofdstad vertegenwoordigen door zijn vice-staatssecretaris Thomas Shannon. Hij zorgt kennelijk ook voor de nadrukkelijke aanwezigheid van de Amerikaanse kool- en kernlobby in Bonn. Zo staat er een sessie met Amerikaanse vertegenwoordigers gepland waarin die zullen uitleggen waarom ‘clean coal’ en kernenergie de juiste ingrediënten zijn voor een efficiënt klimaatbeleid. Team Trump reist naar eigen zeggen af naar Bonn om te onderhandelen over de modaliteiten van het vertrek van de VS uit het klimaatakkoord van Parijs.

Maar daarnaast zal er een delegatie uit de VS aanwezig zijn bestaande uit vier gouverneurs, enkele burgemeesters en vertegenwoordigers van de civiele samenleving. Zij vertegenwoordigen de coalitie ‘We Are Still In’ en zetten in Bonn het ‘US Climate Action Center’ op. Hun boodschap is duidelijk: Wij vertegenwoordigen het andere Amerika, het Amerika dat wél een klimaatbeleid wil voeren en dat wél binnen het akkoord van Parijs wil blijven. Aanvoerders van die delegatie zijn de gouverneur van California Jerry Brown en de vroegere burgemeester van New York Michael Bloomberg.

Big Money aan het roer

En zo toont Amerika zich als een diep verdeeld land rond de klimaatkwestie. Op zich is het natuurlijk positief dat ook het andere Amerika zijn opwachting maakt in Bonn, al is er vandaag slechts één president en één administratie. De VS blaast dus in principe de bruggen op en kiest volop voor een fossiele aanpak. En dan wisten we al dat de afspraken van Parijs op zich niet zullen volstaan om gevaarlijke klimaatverandering tegen te houden. Het land met de grootste uitstoot per capita ter wereld én met een enorm historisch aandeel in de klimaatverandering, ontloopt zo eens te meer zijn verantwoordelijkheid en laat via de Trump-administratie de belangen van de grote oliemaatschappijen en de kortetermijnbelangen van ‘Big Money’ primeren op de belangen van het overgrote deel van de wereldbevolking.

De vorige president Barack Obama was zeker niet de klimaatheld die sommigen er graag van willen maken. Zijn verdienste is eigenlijk vooral dat hij brak met de totale ontkenningspolitiek die tot dan toe had overheerst in het Witte Huis. Met het akkoord van Parijs zette Amerika eigenlijk zijn eerste stappen op het vlak van internationale engagementen om de uitstoot aan banden te leggen. De doelstellingen waren ondermaats en quasi alles zou via marktmechanismen verlopen. Maar met Trump wordt er nu een streep getrokken door die eerste voorzichtige stappen die Obama zette. Vandaag lijkt de ontkenning opnieuw aan het roer te staan in het Witte Huis.

Bliksemafleider

Daarmee wordt de VS ook weer een makkelijke bliksemafleider voor de andere grote machtsblokken of een mogelijk excuus om niet voor de noodzakelijke uitstootreducties te kiezen. Nogmaals: Parijs volstaat allerminst en de echte inzet van Bonn en COP24 in het Poolse Katowice volgend jaar, bestaat er net in om de engagementen op te krikken en méér in de lijn te krijgen van wat wetenschappelijk vereist is om de klimaatverandering in te tomen. De uitstap van de VS maakt het werk in Bonn er niet makkelijker op. Dat ondertussen vele Amerikanen hun stem laten horen voor een internationaal en efficiënt klimaatbeleid is dan weer een hart onder de riem. Hun mobilisaties en politieke gevechten kunnen ervoor zorgen dat Trump naast een tweede ambtstermijn als president grijpt en dat er ruimte kan komen voor een progressiever klimaatbeleid. Hoe sterker de tegenbeweging, hoe meer we samen met Alden Meyer kunnen hopen dat Trump binnen enkele jaren inderdaad kan afgeschreven worden als een tijdelijke abberatie. Ondertussen tikt de tijd…

David Dessers

Climaxi organiseert een actie aan zee op zondag 12 november en schuift daar zijn klimaateisen naarvoor.

Info over de actie vind je hier.