Indaver en PFAS: winst boven gezondheid

Indaver vocht in de zomer van 2022 de verstrenging van haar vergunning voor PFAS aan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. In oktober 2023 kwam de uitspraak in het voordeel van Indaver. Daardoor vervielen een heel pak strengere lozingsnormen voor PFAS. Indaver vraagt nu opnieuw een bijstelling van haar PFAS-lozingen aan. 

Indaver is de verbrandingsoven vlakbij Stabroek. Het bedrijf verbrandt het PFAS-afval van 3M, Chemours in Nederland en de Oosterweelwerken. Indaver, in handen van Katoen Natie, is al langer voer voor discussie omdat de verbrandingsoven zowel PFAS uitstoot via haar afvalwater als via de lucht. Climaxi deed in de zomer een PFAS-bloedonderzoek bij inwoners van Stabroek waarbij 8 van de 15 deelnemers boven de gezondheidswaarde zaten. 

Ondertussen is het duidelijk geworden dat het Europees wetgevend kader steeds strenger wordt voor lozingen naar water. De Europese kaderrichtlijn water stelt dat tegen 2027 al onze waterlopen in goede staat moeten zijn. Voor oppervlaktewater wordt in het merendeel van de Vlaamse waterlopen (75%-100%) overschrijdingen voor PFAS opgemeten. Met andere woorden het PFAS-bad zit vol.

Indaver bracht de samenstellng van haar afvalwater in kaart. Ze deed forse investeringen om haar PFAS-lozingen in het Verlegd Schijn, dat later uitmondt in de Schelde, te doen dalen. Daarbij installeerde ze twee keer een straat van vier actief koolfilters om vooral de lange keten PFAS uit het afvalwater te halen. En met succes: Indaver haalt voor de lange keten PFAS de rapportagegrens. De korte keten PFAS zijn een andere paar mouwen. Vooral PFBA blijft het zorgenkindje van Indaver. 

De Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) doet metingen in het Verlegd Schijn. Het Verlegd Schijn staat via het pomphuis Rode Weel in contact met het kanaaldok dat later in de Schelde uitmondt. In het Verlegd Schijn meet men nog steeds tot 20 keer te veel PFBA en tot 600 keer te veel PFAS voor de som van 43 PFAS-soorten samen. Het PFAS-bad is dus wel degelijk meer dan vol en de overheid moet dringend maatregelen nemen om de kwaliteit van onze waterlopen te doen verbeteren. 

Lucht 

Ondertussen deed Indaver samen met VITO ook onderzoek naar haar uitstoot van PFAS via de lucht. De studie blijft hameren op de hiaten in het onderzoek en het gebrek aan Europese en Vlaamse normering. Zowel de manier van meten als de normering blijft onvoldoende wetenschappelijk sluitend. 

De aanvraag stelt: ‘Uit overleg met Indaver blijkt dat het zeer moeilijk is om het PFAS gehalte in de afvalstromen die gevoed worden aan de draaitrommelovens op een nauwkeurige manier te bepalen. Het is dus moeilijk om te meten op een moment waarbij de hoogste PFAS uitstoot wordt verwacht.’

De studie maakt duidelijk dat Indaver PFAS emitteert via de lucht. Zonder normering mag dit niet. Het grootste risico bij het verbranden van PFAS op te lage temperaturen is het gevaar voor F-gassen. Dit zijn broeikasgassen die tot 100 keer sterker zijn dan CO2 en dus heel sterk bijdragen aan het broeikaseffect en de klimaatopwarming.

Het geld wint

Indaver stelt nu voor om doorgaand onderzoek te blijven uitvoeren naar de rookgassen terwijl ze het PFAS-afval van 3M, Chemours én de Oosterweelwerken blijft verbranden. Dit staat haaks op het voorzorgsprincipe. Dit principe stelt dat als de wetenschap niet sluitend is, als men met andere woorden niet weet wat men aan het doen is, men per direct moet stoppen met vervuilen. Climaxi eist dan ook dat Indaver al het PFAS-afval stockeert tot er afdoende bewijs is dat de verbranding zowel de natuur als omwonenden niet schaadt. 

Onlangs kwam in het nieuws dat Chemours haar afvalwater opvangt om te laten verwerken bij een afvalverwerker in de Verenigde Staten. Door protest bij de afvalverwerker kon Chemours het afvalwater daar niet verwerken. Daarop heeft het beslist om het afvalwater bij Indaver te verwerken. Op dit moment is er niet voldoende bewijs dat Indaver geen schade toebrengt aan haar omgeving met de verbranding van PFAS-afval. Het is dan ook hoogst risicovol om PFAS-afval te blijven verbranden. Het risico wordt met andere woorden doorgeschoven naar de natuur en de omwonenden.

Dien samen met Climaxi bezwaar in. Dit kan nog tot en met 31 december via het omgevingsloket met zoekterm: 2023153254. Rechts bovenaan kan u ‘ik wens een bezwaarschrift aan te maken’ aan te klikken. U logt in met uw Burgerprofiel en kan dit modelbezwaar indienen.
U kan dit modelbezwaar ook indienen door het te sturen naar omgeving@vlaanderen.be met onderwerp: bezwaar OMV2023153254.

Katrin Van den Troost