FANC spreekt eigen rapport tegen
In de Nederlandse Tweede Kamer heeft CDA-Kamerlid Agnes Mulderzich op 13 juni 2017 heel bezorgd getoond over de nieuw ontdekte scheurtjes in kernreactor 2 van Tihange, die volgens de Belgische nucleaire waakhond geen veiligheidsprobleem inhouden. In het Nederlandse parlement werd een voorstel gelanceerd om naast minister Jan Jambon ook het Belgische Federale Agentschap voor Nucleaire Controle uit te nodigen. De parlementsleden benadrukten de onrust die er in Nederland, Duitsland en Luxemburg bestaat over Tihange 2 en Doel 3 met duizenden scheurtjes in hun reactorvaten. De succesrijke mensenketting van Tihange via Maastricht tot in Aken die op 25 juni 2017 50.000 deelnemers aantrok, is de beste illustratie van die bezorgdheid.
Wanneer echter politici het woord FANC uitspreken, hebben ze het in één adem over een 'onafhankelijke' autoriteit. Is dat wel zo?
Wie verder kijkt dan de neus lang is, vindt volgende toelichting op bladzijde 41 van het eindevaluatierapport dat het FANC in 2015 publiceerde: "Er bestaat weinig [wetenschappelijke] literatuur en er is weinig ervaring aangaande de invloed van straling op de voortplanting van gebreken in de zones waar zich waterstofvlokken bevinden. Vandaar dat op dit moment de potentiële evolutie van de gebreken onder stralingsomstandigheden niet volledig kan worden uitgesloten." Daarmee spreekt het FANC in feite zijn publieke uitlatingen tegen als zouden de scheurtjes, de gebreken, niet kunnen evolueren.
In de zomer van 2012 werd tijdens een inspectie met ultrasoontechnologie een groot aantal 'fout-indicaties' (scheurtjes) ontdekt in de stalen wanden van de reactorvaten van Doel-3 (8.062) en Tihange-2 (2.012). In 2014 werden 60 % meer scheurtjes ontdekt omdat er bij een nieuwe inspectie gebruik werd gemaakt van een ultrasoontechniek die volgens Electrabel een groter dieptebereik had, zodat - in de woorden van het FANC - alle scheurtjes in beeld zouden komen. 13.047 scheurtjes in Doel-3 en 3.149 in Tihange-2.
Het leek er dus op dat alle scheurtjes in kaart waren gebracht! ... Neen dus! Bij een gepland nazicht werden er in 2016 in Doel-3 300 extra scheurtjes geteld. En bij een inspectie in 2017 van éénvijfde deel van de reactorvatwand van Tihange-2 vond men 70 extra scheurtjes. Was de ultrasoon-inspectietechniek dan toch nog niet perfect gekalibreerd? Of doet de werking van de kernreactoren het aantal scheurtjes toenemen? Overigens, zonder de rest van de wand van het drukvat van Tihange-2 te inspecteren werd de kernreactor opnieuw gestart!
Electrabel neemt zonder sluitend bewijs aan dat de scheurtjes waterstofvlokken zouden zijn. Volgens Ilse Tweer, een materiaaldeskundige en specialist in de structurele integriteit van reactorvaten, is de breuktaaiheid van het basismateriaal dat scheurtjes bevat (nog zonder rekening te houden met de invloed van straling) niet gekend. Na een diepgaand onderzoek van de rapporten van het FANC concludeerde Tweer dat "de goedgekeurde herstart van Doel 3 en Tihange 2 onbegrijpelijk is als men weet dat de groei van de scheurtjes in de drukvaten tijdens de werking van de reactoren niet uitgesloten is." Electrabel heeft altijd beweerd dat de scheurtjes niet kunnen evolueren. Ook het FANC vertelt steevast in de media en op zijn website dat de scheurtjes niet in omvang of in aantal kunnen toenemen. "De scheurtjes hebben geen impact op de veiligheid en groeien niet", luidt het. Het zal de lezer ondertussen duidelijk zijn dat het FANC de economische belangen van Electrabel laat primeren boven het belang van de bescherming van de veiligheid van de bevolking.
Willem Van den Panhuysen