Climaxi schreef een nieuwjaarsbrief aan het bedrijf Utexbel in Ronse. We kennen Utexbel al een tijdje - zij ons trouwens ook - en een nieuw jaar is de ideale gelegenheid om enkele wensen, bijzondere momenten uit 2022 en goede voornemens te delen. Zo wordt 2023 een belangrijk jaar voor zowel Utexbel als de omgeving en dat zal Climaxi volgen. Dus klinken we met deze brief alvast op nog een jaar snuffelen in Ronse!

Een van de opvallende deelnemers aan de klimaatconferentie COP 27 in Sharm El Sheikh was Climate Trace. De organisatie kwam naar buiten met schokkende cijfers over de werkelijke uitstoot van broeikasgassen. Die zouden heel wat hoger liggen dan tot nu toe werd aangenomen. De koepel van Ngo’s maakt gebruik van nieuwe wetenschappelijk technieken om tot deze conclusie te komen. Time magazine riep ze eerder al uit tot een van de 100 Best inventions of 2020.

Na de klimaatconferentie in Sharm El Sheikh staat de mensheid alweer voor een tweede moment van de waarheid. Van 7 tot 19 december is in Montreal nu ook de tweejaarlijkse biodiversiteitsconferentie COP15 aan de gang. Deze editie is bijzonder belangrijk omdat het de eerste editie is sinds COP10 in Nagoya, Japan, waarin een globaal kader voor biodiversiteit moet worden ontworpen. Zeg maar het equivalent van wat het akkoord van Parijs was voor het klimaat. De nood aan actie is nog nooit zo groot geweest. Voor het ogenblik beleeft de aarde de grootste sterfte van soorten sinds de dinosaurussen.

In een poging om licht te schijnen op de weinig bekende tomatenindustrie, maakte vzw Climaxi een persbericht en mini-tentoonstelling. Daarin wordt de reisroute en verwerking van de tomaat beschreven. Climaxi heeft zich voornamelijk gebaseerd op de bestseller Het Rode Goud van de Franse journalist Jean-Baptiste Malet. Tegelijkertijd lanceren we een verkoopactie van ‘eerlijke’ Italiaanse tomaten uit coöperaties in Zuid-Italië en Sicilië.

COP 27 is afgetrapt. De 50 000 afgevaardigden van regeringen, Ngo’s, wetenschappers...zijn aan het speechen, debatteren, presenteren en lobbyen geslagen. Na een ziedende openingsspeech van VN-secretaris-generaal Guterres waren er speeches van diverse regeringsleiders en afgevaardigden, waaronder ook premier De Croo. Het is afwachten hoe het politieke draagvlak evolueert, maar het wordt wel heel duidelijk dat het idee dat de 1,5° niet langer haalbaar is voor een keerpunt zorgt. Als dit officieel wordt toegegeven, wat is de volgende boodschap dan? Een nieuwe target van bijvoorbeeld 1,8°? Zal dat niet voor schouderophalen zorgen? Of draagvlak verminderen? Of de eisen voor klimaatcompensaties versterken?

Op 6 november ging klimaatconferentie COP 27 van start. Daar staat veel op het spel. Niet alleen bleek 2022 het jaar waarin heel wat indicatoren rond klimaatverandering sterker in het rood gingen dan verwacht, maar allerlei natuurrampen zorgden ook voor meer klimaatslachtoffers dan ooit. Van overstromingen in Bangladesh en Pakistan, over apocalyptische zandstormen in het Midden-Oosten, tot hittegolven en bosbranden in Europa, de klimaatschade nam gigantische proporties aan. Zowel op menselijk vlak als op economisch vlak. Dat maakt de agenda van COP 27 zeer urgent en de te bespreken thema’s zeer duidelijk: de klimaatdoelstellingen verder versterken, de bestaande toezeggingen van COP 26 in Glasgow laten uitvoeren, de klimaatadaptatie of de aanpassing aan het veranderende klimaat voorbereiden en de financiële impact organiseren.

Hoe erg het met het klimaat gesteld is weten we ondertussen. Het ziet er niet rooskleurig uit. Transnationale klimaatbijeenkomsten zijn uiterst belangrijk om deze negatieve trend om te buigen. Toch is er niet veel hoop dat de COP27 deze week een concrete bijdrage zal leveren om dit noodzakelijke pad te verwezenlijken. Hier zijn heel wat verschillende redenen voor: gaande van de lage ambities van vorige jaren, de focus op financiering van ‘loss and damage”, de moeilijke discussie rond de noord-zuid relaties en de mogelijke compensatie voor historische uitstoot.

Sinds de onthullingen over met PFAS-vervuilde grond in Antwerpen staat de Oosterweelverbinding opnieuw in de belangstelling. Een coalitie van milieugroepen stelde eind vorig jaar een milieustakingsvordering in, omdat de coalitie zich zorgen maakt over de Oosterweelwerken die op de Antwerpse Linkeroever werden aangevat. Die werken vinden plaats in grond die zwaar vervuild is met PFOS en andere PFAS, wat risico’s meebrengt voor omwonenden en voor het milieu. Recent bloedonderzoek toonde aan dat de meeste omwonenden al gezondheidsbedreigende PFOS-gehalten in hun bloed hebben. Uiteraard steunen wij deze vordering van ganser harte. 

De staalproducent Aperam, een bedrijf dat tot tien jaar geleden deel uitmaakte van ArcelorMittal, promoot zichzelf als een pionier in duurzaam staal. Zo maken ze in België roestvrij staal van schroot, en zou ook hun fabriek in Brazilië ‘groen’ staal produceren. Maar dit ‘groen’ staal heeft een donkere keerzijde: waterschaarste in een al kwetsbare regio en landonteigeningen van lokale boeren. Ook banken in België gaan mee in dit 'duurzame' verhaal: Aperam wordt onder andere gefinancierd door BNP Paribas, KBC, ING, Deutsche Bank en Argenta.

Voormalig President Trump kon drie rechters benoemen in het Hooggerechtshof van de VS, een orgaan dat een veel grotere impact heeft in het spel van de scheiding der machten dan bijvoorbeeld het grondwettelijk hof in ons land. Door deze benoemingen is de zeldzame situatie ontstaan dat er een grote meerderheid is van conservatieve rechters  De gevolgen daarvan werden recent nog duidelijk toen het Hooggerechtshof Roe vs Wade verwierp. Het arrest dat het recht op abortus beschermde in de volledige Verenigde Staten. Hierdoor kunnen individuele staten (waarvan in vele staten conservatieve Republikeinen de scepter zwaaien) zelf bepalen of ze abortus toelaten of niet. Het zorgde voor wereldwijde verbijstering. Intussen lijkt het niet alsof het hier bij zal blijven, want intussen sprak het hooggerechtshof zich ook uit tegen bepaalde bevoegdheden van het EPA (Environmental Protection Agency). Hierdoor wordt de strijd tegen klimaatverandering in de VS (en dus ook de hele wereld gezien de VS de op één na grootste uitstoter van klimaatgassen ter wereld is) een heel stuk bemoeilijkt.