Nieuw onderzoek in de pijpleiding

De komende jaren wil de onderzoeksgroep sedimentologie van de KU Leuven zich gaan toeleggen op onderzoek naar schaliegas. Er is daartoe een doctoraatsbeurs toegekend. De Vlaamse overheid voorziet hiervoor 115.000 euro voor de doctoraatsbeurs van vier jaar.

Het onderzoek van de KU Leuven kadert in European Energy Research Alliance (EERA) een Europees samenwerkingsverband om onderzoek naar low carbon energie te bevorderen om zo klimaatverandering tegen te gaan. Hoewel EERA voor een groot deel focust op daadwerkelijk schone energiebronnen zoals wind en zon, kiest de KU Leuven ervoor deel te nemen aan onderzoeken naar schaliegas.

Hoewel schaliegas vaak voorgesteld wordt als groene energie, is de uitstoot van broeikasgassen door schaliegas vergelijkbaar met steenkool. Daarnaast brengt schaliegas nog een hele lijst andere problemen met zich mee zoals vervuiling van grondwater, het grote verbruik van water, risico op aardbevingen en landschapsvervuiling.

In het doctoraat gaat men onderzoeken of het mogelijk is om gelijktijdig met eventuele steenkoolgasboringen ook schaliegas te winnen. Dit zou betekenen dat er in de Limburgse Kempen mogelijks toch sprake zou kunnen zijn van een zeer omstreden techniek die bekend staat als 'fracking', het veroorzaken van kleine explosies in de ondergrond.

Uit het onderzoek zal ook een schatting komen van de aanwezige hoeveelheid gas. Dit cijfer is echter misleidend want de totaal aanwezige hoeveelheid gas is vaak een heel groot mooi getal, maar  slechts een fractie daarvan wordt uiteindelijk 'bewezen reserves' oftewel gas dat met de huidige techniek en de huidige gasprijs economisch winbaar is.

Schaliegas spook

Het nieuws dat er interesse is naar onderzoek en schaliegaswinning in Vlaanderen, is ook niet zo nieuw. Er werd wel veel verwarring gecreëerd rond de wenselijkheid ervan.

Kris Peeters kondigde in juli 2013 bij een bezoek aan Texas aan dat er interesse was voor onderzoek naar schaliegas in het kader van een nauwere samenwerking met Nederland rond technologische innovatie. Achteraf zei hij dat het om een redactionele fout ging, en dat de deur voor schaliegas voorlopig niet open stond.

Maar ook uit academische hoek is dit niet het eerste woord dat hierover valt. In februari 2013 kregen we te horen dat onder andere Shell geïnteresseerd was in de gasreserves van schaliegas in België. Geoloog Rudy Swennen (KU Leuven) die nu ook het onderzoek leidt, weigerde toen in te gaan op de vraag om een exclusief onderzoek te voeren. Achteraf bleek het dan Shell te zijn die niet geïnteresseerd was in het onderzoek omwille van de hoge kostprijs en de weinige effectieve gasreserves in de Belgische bodem.

Het is onduidelijk waarom professor Swennen het onderzoek nu wel op de sporen zet en ook of er een bedrijf achter de coulissen mee de touwtjes in handen heeft?

s.pa een koele minnaar?

Naar aanleiding van dit onderzoek werd een parlementaire vraag gesteld aan Minister Lieten inzake de opsporingsvergunning aan NV Mijnen. Professor Swennen suggereert immers boringen naar steenkoolgas te

1/2

combineren met het opsporen van schaliegas gezien de grote kosten voor deze boringen. Minister Lieten stelt gerust: “Wij hebben gevraagd om van in het begin duidelijkheid te creëren bij de opsporingsvergunning voor het steenkoolgas. Die kan niet worden uitgebreid naar het onderzoek voor schaliegas en niet naar onderzoeksmethoden die ‘fracking’ met zich meebrengen of die het gebruik van chemische substanties met zich meebrengen. Dat is een politieke uitspraak.” (commissievergadering Vlaams Parlement, 9 januari 2014)

Nochtans is dit onderscheid niet zo duidelijk in de opsporingsaanvraag. Er staat onder meer te lezen: “ De vergunning wordt aangevraagd voor het opsporen van koolwaterstoffen waarbij de opsporingsactiviteiten voornamelijk focussen op, maar zich niet beperken tot, steenkoolgas (“Coalbed Methane” of “CBM”).”

Op donderdag 9 januari verklaarde Genk zich, in navolging van As, ook steenkoolgasvrij. Zowel steenkoolgas als schaliegas zijn niet welkom in de stad Genk. Milieuschepen Joke Quintens (s.pa) vindt de mogelijke risico’s voor mens en milieu te groot.

Climaxi organiseerde in oktober nog een actie in de straten van Genk. Er werden 300 handtekeningen opgehaald om het punt op de agenda van de gemeenteraad te brengen. Er waren nog zo een 300-tal handtekeningen nodig, maar de gemeenteraad nam pro-actief de beslissing om het te bespreken op de gemeenteraad.

Uiteraard zet Climaxi het werk verder en hopen we dit jaar nog heel wat gasvrije gemeentes te mogen verwelkomen.