Licht in de Antwerpse duisternis
Op dinsdag 21 februari projecteren actievoerders laserbeelden op enkele gebouwen in Antwerpen. Daarmee willen ze hun eisen kracht bijzetten om de kernreactoren van Doel te sluiten, dringend te investeren in hernieuwbare energie, en de tewerkstelling van de 65.000 werknemers in de haven te garanderen, inbegrepen die van Doel. Dat is ook het motief van de optocht op zaterdag 11 maart 2017 in Antwerpen.
De Antwerpse haven heeft vier kernreactoren in Doel, die samen ongeveer 3.000 MW productiecapaciteit hebben. Daarbovenop is er nog eens ongeveer 1.000 MW aan installaties met warmtekrachtkoppeling, meestal gevoed met fossiele brandstoffen. Ten slotte is er iets meer dan 200 MW aan hernieuwbare energie. Met iets meer dan 5% aan productiecapaciteit is hernieuwbare energie het zwakste broertje in de Antwerpse haven.
Naar duurzame en klimaatneutrale energie in Antwerpen
Hoewel het aandeel hernieuwbare energie blijft aangroeien in de Antwerpse haven, gaat deze vooruitgang veel te traag. Op deze manier kan de Antwerpse haven onmogelijk op tijd de klimaatdoelstellingen halen, noch stoppen met kernenergie. De investeringen in hernieuwbare energie kunnen volgens de 11 maart beweging veel sneller toenemen. Dat is de eerste eis die de actievoerders verdedigen. Zo kunnen kernreactoren sluiten terwijl klimaatneutrale alternatieven een duurzaam alternatief aanbieden.
Voorstanders van kernenergie beweren dat dit een veel te dure keuze is. Febeliec heeft een studie laten maken, waaruit zou blijken dat een keuze voor hernieuwbare energie, de prijs van elektriciteit zou verdubbelen tegen 2030. Wat deze studie niet onderzoekt, is wat er met de prijs zou gebeuren wanneer er nieuwe kerncentrales gebouwd worden. De praktijk in Zuid-Engeland voorspelt weinig goeds. Daar worden twee splinternieuwe reactoren gebouwd, die met hun tweeën een grotere capaciteit hebben dan de vier reactoren van Doel samen. Ze zullen samen 3.200 MW kunnen produceren. En de prijs? Daar werd reeds in 2013 een akkoord over gemaakt. De uitbaters krijgen een prijs garantie van maar liefst 92,5 £ per MWu. Dat is meer dan 100 €, of meer dan het dubbele van de huidige prijs. Als we bezorgd zijn over betaalbare energie, dan is kernenergie zeker niet de oplossing. Bovendien worden hierin de kosten van de afvalverwerking en de verzekering amper meegenomen.
Anderen zijn meer dan begrijpelijk bekommerd om de tewerkstelling. Een kernreactor sluiten heeft zeker een bepaalde hoeveelheid arbeid nodig, toch vrezen de werknemers voor hun toekomst. Daarom is het belangrijk om in het uitwerken van positieve energie alternatieven, ook bekommerd te zijn voor het scheppen van alternatieve tewerkstelling. De actievoerders staan daarom achter de eis om de tewerkstelling in de haven van Antwerpen te garanderen, inbegrepen voor de werknemers van Doel. Zij zijn immers hooggeschoolde en ervaren werknemers. Hun talenten en ervaring zullen hard nodig zijn om van de omschakeling van het energiesysteem een succesverhaal te maken.
Antwerpen is Californië niet… of toch een beetje?
Is een omschakeling van de productie van elektriciteit van nucleaire en fossiele oorsprong naar hernieuwbare energie wel mogelijk in Antwerpen? Is dit niet slechts een nobele maar onrealistische droom?
Gelukkig zijn er voorbeelden van een nucleaire uitstap naar hernieuwbare alternatieven. In Europa zijn Denemarken en ookDuitsland bekend om hun enorme investeringen in hernieuwbare energie. Duitsland doet dat in het kader van een versnelde kernuitstap. Zelfs in de VS is er een voorbeeld. In Californië zullen de twee laatste kernreactoren van deze staat sluiten. Dit is het gevolg van een akkoord tussen de uitbater, vakbonden en milieubewegingen. De uitbater Pacific Gas & Electric (PG&E)verbindt zich ertoe om zijn twee laatste kernreactoren van Diabolo Canyon te sluiten. Ze vraagt niet langer om de uitbating van deze reactoren met 20 jaren te verlengen. Er komen investeringen in hernieuwbare energie en energiebesparingen. En de personeelsleden van de kerncentrale hebben ook een toekomstperspectief: ze zullen opleidingen krijgen voor nieuwe jobs.
In België is de situatie zeker niet identiek aan die van Californië. België is, rekening houdend met zijn schaal, één van de meest genucleariseerde landen ter wereld. Alleen Frankrijk steekt op nucleair vlak nog boven België uit. Dat maakt dat een omschakeling van kernenergie naar hernieuwbare energie hier een nog grotere uitdaging vormt. Om deze noodzakelijke energieomschakeling op de agenda te krijgen, zal de 11 maart beweging, samen met tientallen andere organisaties (zie website onderaan), in Antwerpen een betoging houden op zaterdag 11 maart. Want geen van de deelnemende organisaties, noch elk ander zinnig mens, wil dat zich een ongeval voordoet in Antwerpen, zoals op 11 maart 2011 in Fukushima gebeurd is.
Marc Alexander, 11 maart beweging