Klimaattop Madrid: ongeziene flop.
Op het einde van de top in Madrid is het duidelijk: er gaapt een grote kloof tussen de roep van wetenschappers en de miljoenen mensen op straat en het ritme van de onderhandelingen. Na recordbrekende overuren eindigde de COP25 in de loop van zondag. De Klimaatcoalitie aanvaardt het gebrek aan concrete engagementen van de grootste vervuilers niet en vraagt België dan ook om de urgentie en de uitdaging van de klimaatcrisis serieus te nemen. Het jaar 2020 wordt cruciaal.
Terwijl de klimaatcrisis steeds vaker toeslaat, werden de bezorgdheden van kwetsbare landen niet gehoord. Na moeizame en sterk gepolariseerde gesprekken over klimaatschade, blinkt het gevonden compromis uit in vaagheid. Het resultaat biedt amper antwoord op de noden van de kwetsbare landen. "De klimaatcrisis treft nu al miljoenen mensen. De armste landen mogen niet opdraaien voor de kosten van een crisis die ze niet veroorzaakt hebben. Extra financiering is cruciaal." zegt de Klimaatcoalitie. Oxfam International berekende dat men met de gemaakte afspraken nooit aan de nodige 100 biljoen per jaar zou geraken om de ergste nood (vernietigde huizen, overstromingen, een ontwricht landbouwsysteem, stormschade) te lenigen. De armste landen willen die centen van de rijken zien komen. Zij produceren zelf nauwelijks CO2 maar zijn slachtoffer van de industriële revolutie van de ontwikkelde landen. Belofte rond dit fonds werden in 2013 al gedaan te Warschau, maar o.m. de Verenigde Staten weigeren extra-bijdragen te doen. De vertegenwoordiger van de Marshall eilanden, Tina Stege, witte het als volgt samen: "Wij zijn hier om te vechten voor onze toekomst, terwijl de hele wereld aan het kijken is. Ik moet straks naar huis gaan en mijn kinderen in de ogen kunnen kijken door terug te keren met een oplossing die hun toekomst garandeert." vzw Climaxi vindt dat de industrielanden zich hypocriet gedragen: "Wij weigeren voldoende aan het probleem te doen, de schade die we bij anderen veroorzaken willen we niet betalen en als de mensen van miserie verhuizen sturen we ze terug. Dit is een onverantwoordelijke houding die meer doet denken aan een bende hooligans dan aan plichtbewuste regeringen."
De besprekingen over de internationale koolstofmarkten worden opnieuw uitgesteld naar de conferentie van volgend jaar. Gezien de grote boekhoudkundige creativiteit en ontluisterende voorstellen van een aantal landen, is dit vrij goed nieuws. "Enkele voorstellen die in Madrid op tafel lagen, dreigden ertoe te leiden dat landen op papier in lijn zouden kunnen zijn met het Akkoord van Parijs, zonder dat de uitstoot echt vermindert." zegt de Klimaatcoalitie. Bovendien gaf de voorgestelde tekst onvoldoende garanties op respect voor mensenrechten. Het is daarom belangrijk dat België samen met een 30-tal andere landen een verklaring ondertekende voor strikte afspraken. Echter, dat kwetsbare landen uitgesloten werden van de besprekingen hierover is onaanvaardbaar en mag zich niet herhalen. De Klimaatcoalitie herinnert eraan dat internationale koolstofmarkten niet noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het Akkoord van Parijs. vzw Climaxi vindt het verhandelen van koolstof en uitstootrechten tamelijk pervers: "Zelfs lucht is in Europa al een tijdje te koop. Wie vervuilt hoeft zich niet aan te passen, maar mag elders projecten organiseren. Stel je voor dat we hetzelfde zouden doen met de Vlaamse waterzuivering, waarmee twintig jaar geleden een aanvang genomen hebben. Stel je voor dat we de bedrijven toen zouden gezegd hebben dat ze niet onmiddellijk hun eigen lozingen moesten aanpakken, maar ook ergens anders vijvertjes mochten aanleggen...we zouden nooit geraakt zijn waar we nu staan."
Alle landen zullen volgens de Klimaatcoalitie meer dan een tandje moeten bijsteken om tijdens de COP26 in Glasgow versterkte ambities af te kloppen, zoals het Akkoord van Parijs bepaalt. Deze week zette de Europese Unie een eerste stap in die richting met de lancering van de Green Deal en de beslissing om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn. "Het is essentieel dat België naar dit signaal van de EU luistert. Ons land moet zich bij de meest ambitieuze landen voegen en een verhoging van de Europese 2030-doelstelling steunen" zegt de Klimaatcoalitie. Climaxi voegt er als beweging voor Klimaat en Sociale Rechtvaardigheid aan toe dat het probleem vooral in Vlaanderen ligt: "Het halsstarrig blijven wachten op een technologie die alles zal oplossen is bijzonder nefast voor een rijk landsdeel dat zelf dijken moet bouwen o zich tegen het water te beschermen en dus beter zou moeten weten."
Het jaar 2020 en het komende decennium zijn van cruciaal belang om de klimaatdoelstellingen te behalen en gevaarlijke klimaatverandering te vermijden. Kiezen voor een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid is niet alleen noodzakelijk voor het welzijn van mensen wereldwijd, maar ook goed voor de werkgelegenheid, de luchtkwaliteit en de leefbaarheid van steden in ons eigen land.
De Klimaatcoalitie/Filip De Bodt