Gesteund door Journalismfund Europe legden drie journalisten de wanpraktijken bloot van het Belgische bedrijf SIAT in Afrika. Het landbouwbedrijf verwerft op een corrupte manier grond, waarvoor het te weinig betaalt aan de lokale gemeenschappen, vervuilt de lokale rivieren, ontzegt voedsel aan de plaatselijke mensen en maakt het leen voor hen onleefbaar. Ze worden hierin onder meer geholpen door de ‘Land Use Act’ waarbij de Nigeriaanse overheid land onteigent van mensen ‘voor het algemeen belang’ om het dan aan privéspelers te geven die grote winsten maken.

Climaxi zet zich als klimaatorganisatie achter de Housing Action Day. Betaalbare en kwalitatieve huisvesting echter is één van de cruciale sleutels voor de transitie naar duurzame en rechtvaardige samenleving. Een huis is niet alleen een fundamenteel mensenrecht. Betaalbare energievriendelijke huisvesting is ook een essentiële bouwsteen voor het vormen van duurzame gemeenschappen. In dit artikel zetten we uiteen waarom Climaxi zich achter dit initiatief schaart.

VIOME, een bezette fabriek in Thesseloniki in Griekenland, is symbool geworden voor verzet tegen het kapitalisme en voorbeeld van zelfbeheer van een fabriek. De Viome-coöperatie is ontstaan na de zware economische crisis in Griekenland. In mei 2011 verklaarden de eigenaars zich bankroet, en de medewerkers bleven met achterstallig loon achter. Ze besloten de fabriek in eigen beheer draaiende te houden. Vroeger maakte de fabriek bouwmaterialen zoals industriële lijm. Nu maken de arbeiders ecologische zepen en huishoudelijke producten. De fabriek is nu meer dan ooit in gevaar. Op hetzelfde moment zijn ze een belangrijke speler in een nieuwe mobilisatie die ontstaan is uit een treinramp.

Het stikstofdossier blijft aanslepen terwijl een politieke impasse zich in de schoot van de Vlaamse Regering verder lijkt te ontplooien. Deadlines om tot een akkoord te komen worden steevast verschoven en CD&V en N-VA blijven - ook tijdens nachtelijke onderhandelingen - tegenover elkaar staan. Desondanks is de urgentie en het belang van dit dossier groot: stikstof is een ernstig probleem - zowel voor het milieu, de volksgezondheid, de landbouw en de economie. Gezien er ook andere (politieke) belangen in het spel zijn, blijft het zeer de vraag of dit alles uiteindelijk tot een akkoord zal leiden waarbij niet aan het doel voorbij wordt gegaan - namelijk het milieu en de biodiversiteit effectief beschermen op een menselijke en rechtvaardige manier.

Ook op de grens van Kruisem, Zulte en Waregem ligt een PFAS-bom begraven. Na wat aandringen kreeg vzw Climaxi het bodemonderzoek van het oud-stort aan de Meirestraat in handen. Daaruit blijkt dat de saneringsnormen voor grondwater tot 17 maal overschreven worden en er opnieuw (zoals in Ronse) een combinatie is met zware metalen en andere giftige stoffen. Climaxi vindt dat het onderzoek vol gaten zit en eist dringende opheldering. Bijkomend probleem: het stort werd overdekt door een betonplaat op 4500 palen (die het oud stort doorboren) en een industriële opslagplaats.

Alerte Climaxi-lezers konden de voorbije maanden al enkele keren vaststellen dat we iets brachten over Cimate Trace. Deze groep wetenschappers, wetenschapsinstellingen, NGO’s,… heeft belangwekkende nieuwe methodes gevonden voor het meten van CO2. Ons artikel ging eveneens niet onopgemerkt voorbij aan een alerte Groenfractie in het Vlaams Parlement. Deze pikte bij monde van Chris Steenwegen de tekst op als basis voor een aantal vragen in het parlement. Intussen reageerde ook minister Demir officieel op deze vragen rond Climate Trace. Hieruit bleek onder meer dat zij en haar kabinet niet op de hoogte waren van deze nieuwe wtenschappelijke ontwikkeling - die intussen internationale deining veroorzaakte.

Half december kwam de uitspraak van de juridische procedure om PFAS-houdend afval naar Kortemark te kunnen brengen. Alhoewel de rechter de hoogdringendheid niet volgde, pinde de rechter Silvamo wel vast op het engagement om geen PFAS-houdend afval aan te voeren zolang de uitspraak ten gronde niet gebeurd is. Deze uitspraak wordt in de zomer van 2023 verwacht.

Na de infoavond van Actiegroep Leefbaar groot Kortemark en Climaxi ondernam het gemeentebestuur van Kortemark actie. De gemeente vroeg stalen op van grondwater, afvalwater en het aangevoerde slib.

Actiegroepen[i] verzochten de rechter half januari om de werken van de grondwaterbemaling voor de Scheldetunnel niet op te starten. Dit gebeurde in een Uiterst Dringende Noodzakelijkheid waarvan de zitting vorige week plaatsvond. De actiegroepen betwistten de vergunning voor het oppompen van bemalingswater of bedrijfsafvalwater voor het bouwen van de Scheldetunnel. Daarom verzochten de actiegroepen de rechter om te verbieden de werken aan de Scheldetunnel op te starten.

De rechter wijst het verzoek van de actiegroepen af. Dit wil zeggen dat Lantis met de bemaling mag starten ook al kan de rechtbank de vergunning nog vernietigen wanneer zij ten gronde naar de argumenten kijkt. De rechter moet zich dus nog uitspreken of de opgelegde normen inzake PFAS, Arseen e.a. voldoende zekerheid bieden voor een goede volksgezondheid. Verder zal de rechter moeten oordelen of Lantis de PFAS norm haalt bij het zuiveren van het bedrijfsafvalwater.

Een van de gevoeligste politieke dossiers in de Lage Landen de voorbij jaren was onmiskenbaar het zogenaamde ‘Stikstofdossier.’ De neerslag van reactieve stikstofverbindingen heeft allerlei effecten op onze bodem. Zowel België als Nederland ondernemen te weinig tegen dit probleem en werden herhaaldelijk door Europa op de vingers getikt. Nu een historische scheefgegroeide situatie moet worden rechtgetrokken, lijkt het moeilijk dit te doen zonder dat er spaanders vallen. 
In Nederland leidde dit tot grote en extreme boerenprotesten maar ook in Vlaanderen neemt de politieke druk alsmaar toe. Nu een Chinese studie betoogt dat sommige bronnen van reactieve stikstofverbindingen mogelijks worden onderschat, kan dit heel wat aannames in het debat onderuithalen en het dossier voor de politiek verder compliceren. Het blijft echter wachten op verder wetenschappelijk onderzoek over de concrete situatie bij ons.

Het beroep dat Climaxi, Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek, Burgerplatform OnzeMobiliteit en Red Onze Kleiputten instelden bij de Raad voor Vergunningenbetwistingen (RVVB) tegen de lozingsnormen van de Oosterweel-Scheldetunnel - deed heel wat stof opwaaien. Ook in het vragenuurtje van het Vlaams Parlement op donderdag 26 januari '23 kwam de kwestie aan bod. Naar aanleiding van dit debat in het parlement en de talrijke reacties, wensen wij graag te reageren. Ook dienden de milieuverenigingen een vraag tot Uiterst Dringende Behandeling (UDN) in, welke donderdag 2 februari voorkomt.