Tien jaar Fukushima

Tien jaar zijn verstreken sinds het kernongeval in Fukushima. In de Hamadôri-regio, niet ver van Fukushima Daiichi, is er op dit moment onenigheid over het gebruik van de term ‘wederopbouw’. Onlangs verscheen in een tijdschrift een artikel over de inhuldigingsceremonie van het gemeentehuis van een zone waarvan het evacuatiebevel onlangs was opgeheven. Daarin stond een van de werknemers van de organisator afgebeeld met een jasje aan met de tekst: "Verspil geen tijd met achterom kijken. Het enige dat telt is: vooruit!".

Onmiddellijk steeg de woede in mij op en dwarrelden verschillende gedachten door mijn hoofd: hoe durven ze zoiets te zeggen als er nog niets voorbij is! Hoe kan iemand vooruit kijken zonder de realiteit onder ogen te zien! Hoe dom willen ze ons wel niet afschilderen? Tien jaar na het kernongeval in Fukushima wil men radioactief besmet water in zee lozen, hoewel vissers, gemeenschappen en gemeenten hiertegen zijn. Een deel van de verontreinigde grond die ooit is verwijderd en verzameld, is op landbouwvelden gebracht om groenten te verbouwen - bij wijze van experiment, zeggen ze.

Schildklieronderzoek bij kinderen en adolescenten, dat de prefectuur van Fukushima sinds de ramp met de reactor regelmatig uitvoert, dreigt te worden teruggeschroefd omdat dit tot overdiagnose zou leiden. Pas onlangs werd ontdekt dat de afsluitdoppen (op het deksel) van reactorvaten twee en drie gevaarlijk besmet waren met hoge niveaus van radioactiviteit. De zogenaamde ‘routekaart’ voor de ontmanteling van de Fukushima Daiichi is gepresenteerd, maar er is nog niets besloten over hoe de uiteindelijke ontmanteling er daadwerkelijk uit zal zien. Er is nog een zeer lange weg te gaan.

Getuigen en getroffenen die zijn geregistreerd als ‘verhalenvertellers’ in het Herdenkingsmuseum voor de aardbeving en de kernramp in Tôhoku, mogen niet vrijuit spreken over hun ervaringen, de lessen die ze hebben geleerd en hun persoonlijke gevoelens, maar krijgen vooraf duidelijke instructies over waar ze wel en niet over mogen spreken. Het steuncentrum voor de ontwikkeling van medische producten in Fukushima, dat met een gigantisch bedrag uit het budget voor de wederopbouw van start is gegaan, heeft nu al een aanzienlijk tekort, en het project voor een offshore-windmolenpark in Fukushima is nu helemaal stopgezet.

Uit de toekomstvisie die ooit door een groep deskundigen werd voorgesteld als doel voor de getroffen gemeenschappen in de prefectuur Fukushima, is de volgende zin geschrapt: "De staat draagt de verantwoordelijkheid voor de wederopbouw." Om samen te vatten: De schade van de kernramp wordt steeds onzichtbaarder gemaakt, de slachtoffers worden in de steek gelaten, de voorschriften inzake stralingsbescherming worden steeds losser gemaakt, niemand hoeft verantwoordelijk te worden gesteld voor het kernongeval, en tenslotte mag de nucleaire industrie haar concessie blijven doen met het oog op de wederopleving en de voortzetting van haar activiteiten. Is dit echt de 'wederopbouw' waar de getroffenen op hoopten?

Maar wij hebben geen tijd om te berusten, want er is zoveel dat ieder van ons moet doen in het licht van een complexe realiteit waarin de feiten moeilijk te onderscheiden zijn. Wij moeten het leven, de gezonde ontwikkeling en de uitbreiding van de kennis van de toekomstige generaties beschermen. De verantwoordelijken voor het nucleaire ongeval moeten met naam en toenaam worden genoemd en de waarheid moet worden opgehelderd, zodat er lessen kunnen worden getrokken en gedeeld. We moeten pleiten voor energiebesparende economieën en duurzame levensstijlen en een ander energiebeleid. We moeten stoppen met het vernietigen van ons milieu en we moeten ervoor zorgen dat alle slachtoffers van straling voldoende steun krijgen en in veiligheid en geluk kunnen leven. Om goed voorbereid te zijn op verdere moeilijkheden waarmee de tijd ons overal ter wereld confronteert, moeten wij één voor één met serene kalmte doen wat mogelijk is en onszelf niet uit het oog verliezen.

Muto Ruiko