Handelsverdragen: nog meer rommel

Vzw Climaxi volgde in het verleden de handelsverdragen die Europa sloot op. We voerden actie rond CETA en TTIP. Ondertussen vernemen we dat de zaak rond CETA toch anders gespeeld werd dan aangekondigd en dat er een nieuwe overeenkomst op ons afkomt: Mercosur. Die zou onder meer de import van 180.000 ton gevogelte zonder taksen mogelijk maken. Opnieuw is het Waals parlement de eerste instantie om vraagtekens bij het geheel te plaatsen.

Ondertussen hebben we de recente besprekingen tussen de Europese Commissie en de Amerikaanse autoriteiten over een nieuwe handelsovereenkomst met ongeloof en teleurstelling gevolgd. Het is duidelijk geworden dat de Commissie bereid is tegemoet te komen aan de eisen van Trump om het niveau van de voedselveiligheid in de EU te verlagen, ten koste van de volksgezondheid, het dierenwelzijn, het milieu, en het klimaat. De angst voor dreigementen van de Amerikaanse president om hoge tarieven op te leggen aan Europese auto's mag geen excuus zijn om het algemeen belang te negeren.

De druk van de Amerikaanse handelsonderhandelaars op de EU om een aantal normen te verlagen is niet nieuw. In recente verklaringen van de Amerikaanse landbouwminister Perdue werd gesteld “dat elke overeenkomst afhankelijk zou zijn van concessies van de EU om vlees te laten spoelen met zuur of chloor, of te behandelen met hormonen, residuen van bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen en diervoeders, of de ontmanteling van de beschermende regels voor GGO's”.

Nieuw is de reactie van de EU. Toen er eerder met de VS werd onderhandeld over een uitgebreide vrijhandelsovereenkomst (TTIP), beweerde de Commissie dat deze de normen niet zou verlagen. Maar recente verklaringen van handelscommissaris Phil Hogan over de huidige besprekingen laten een andere aanpak zien. Hij heeft gesproken over "een lange lijst van regelgevingsbarrières in de landbouw" die in een overeenkomst zou kunnen worden "opgelost".

Mercosur

De Waalse NGO Entraide Et Fraternité is de eerste om een studie bekend te maken rond nog een nieuwe handelsakkoord dat op ons af dondert: Mercosur, een overeenkomst tussen Europa en Zuid-Amerika: het gaat over een akkoord dat 780 miljoen consumenten aanspreekt en landen die samen ¼ van het Wereld Binnenlands Product vertegenwoordigen. Volgens Juncker (ex-voorzitter van de Europese Commissie) is dit ‘het grootste handelsakkoord in de geschiedenis van de Europese Commissie’. Wallonië, Frankrijk en Italië maakten al stevige opmerkingen.

Ook hier is het niet enkel de bedoeling om wat quota of importtarieven af te spreken, maar om ‘alle mogelijke handelsobstakels’ op te ruimen en daar hoort uiteraard ook de sociale en ecologische bescherming van inwoners bij. Daar wordt momenteel nog over gediscuteerd. Het principeakkoord zelf werd vorig jaar al bekend gemaakt. Bedoeling is dat een aantal goederen op de markt komen zonder invoertaks: voor Zuid-Amerika zou dat vooral over vlees en primaire landbouwproducten gaan, Europa zet daartegenover afgewerkte industriële producten af.

De eerste slachtoffers zijn natuurlijk de boeren zelf, die elk vorm van familiale landbouw mogen vergeten als er hier ongeveer 180.000 ton gevogelte en 100.000 ton rundsvlees op de markt komen aan verminderd of gratis tarief. De EU zelf rekent op een verachtvoudiging van de import tegen 2032.

Giftige stoffen

Het gebruik van kunstmatige groeihormonen, behandelingen met antibiotica en diermeel om vee te voeden zijn aan de andere kant van de Atlantische Oceaan zeer gangbaar. Hoewel deze praktijken in Europa verboden zijn, is vlees van dit type landbouw op grond van handelsverdragen toegestaan op de Europese markt. De overeenkomst tussen de EU en de Mercosur voorzien hiervoor geen uitzonderingen.

De veehouderij is helaas verre van het enige punt van zorg. De giftige producten die in de Zuid-Amerikaanse landbouw worden gebruikt zijn voldoende om je te laten zweten:

• Brazilië, Argentinië en Paraguay behoren tot de top 10 van grote klanten voor de uiterst gevaarlijke pesticiden van het Zwitserse Syngenta en zijn goed voor 39% van de omzet van het bedrijf (Brazilië alleen al is goed voor 32%)
• 95% van de sojabonen die in Brazilië en Argentinië worden geteeld, zijn genetisch gemodificeerd (GM)
• De Wereldbank stelt dat het gebruik van pesticiden in Argentinië met 1000% is toegenomen...in de afgelopen 20 jaar
• 74% van de in Brazilië gebruikte gewasbeschermingsmiddelen zijn in Europa verboden en sinds januari 2019 zijn in Brazilië 239 nieuwe pesticiden geregistreerd.

De EU blijft verkondigen dat het zijn eigen normen zal opleggen, maar tot nu toe is daar in geen enkel handelsakkoord iets van gekomen. Hoogstens worden principes ingeschreven, die later nauwelijks gecontroleerd worden. Wie denkt dat er in Brazilië effectieve controlemechanismen bestaan is de branden van vorige zomer in het Amazonewoud vergeten.

Over mensenrechten, aanslagen en milieudelicten hoeven we het hier waarschijnlijk niet te hebben? Over het feit dat de vee-industrie zich vooral concentreert rond het Amazonewoud, de 9 miljoen ton extra CO²-uitstoot die men verwacht? Voorbeelden legio in de studie van Entraide Et Fraternité!

vzw Climaxi is niet tegen handelsakkoorden die de bevolking vooruit helpen maar stelt vast dat dit akkoord multinationals en grote lobby’s vooruit helpt terwijl het de rest van de bevolking en de kleine boeren niets dan miserie verschaft. Net als anderen zijn wij er voor dat de onderhandelingen over dit akkoord stoppen. Dat Wallonië en Brussel in die richting evolueren terwijl Vlaanderen staat te applaudisseren is bizar... toch voor die Vlamingen die vinden dat het belang van de (Vlaamse) bevolking steeds vooraan moet staan.

Filip De Bodt