Donkere wolken boven Griekenland

De coöperatieve Eco & Fair ondersteunt Europese sociale coöperatieven die ecologische en sociale rechtvaardige producten produceren. Het initiatief ontstond in het kader van de internationale steun die werd getoond aan Griekenland tijdens de jaren van de eurocrisis.

Nu wordt Griekenland getroffen door extreme weersomstandigheden. Geen enkel Europees land heeft deze zomer zo zwaar geleden onder de gevolgen van klimaatverandering als Griekenland. Hevige bosbranden hebben 173.000 hectare natuur verwoest, wat overeenkomt met 1,33 procent van het totale landoppervlak. Volgens de Europese Commissie ging het om de grootste bosbranden ooit in de Europese Unie, waarbij minstens 20 doden vielen. Direct na deze branden werd Griekenland getroffen door de storm Daniël, met record brekende stortregens, waarbij in slechts een halve dag meer regen viel in sommige delen van het land dan normaal gesproken in een heel jaar. Straten veranderden in rivieren, bruggen werden door het water opgeslokt en mensen moesten hun toevlucht zoeken op het dak van hun huis, omdat het water soms tot 2 meter hoog komt.

Greenland co-farming

Onze Griekse boerencoöperaties zijn niet ontsnapt aan dit drama. Greenland werd opgericht in 2012 toen een groep pas afgestudeerde studenten geen werk kon vinden, op dat moment was 40 procent van de jongeren in Griekenland werkloos. Ze stelden zich één doel: de kwaliteit van hun eigen leven, dat van hun families en dat van de lokale plattelandsbevolking te verbeteren door de productie van ecologische olijfproducten. Daarnaast zetten ze zich in voor het stimuleren van de lokale economie door verschillende activiteiten te organiseren, zoals workshops en toeristische rondleidingen. Julia Xirogiani: “Met de huidige weersomstandigheden lijkt het er echter op dat de impact op onze productie aanzienlijk zal zijn. Dit komt omdat onze productie afhankelijk is van de regenval tijdens de bloeiperiode. Het is nog te vroeg om het totale resultaat van al deze factoren in te schatten, aangezien de oogst over twee maanden plaatsvindt. Dit jaar is de marktsituatie al extreem moeilijk door het tekort aan extra olijfolie van eerste persing uit Spanje. Tegelijkertijd is er de afgelopen acht maanden een grote vraag geweest naar Griekse extra olijfolie van eerste persing. Dit heeft geleid tot een extreem sterke stijging van de marktprijs, meer dan het dubbele van de producentenprijs. Als gevolg hiervan zullen we bij Greenland olie van andere producenten in de regio moeten kopen tegen een dubbele prijs om aan de vraag van onze klanten te kunnen voldoen.”

Modousa

Onze coöperatie in Lesbos (Modousa) voelt dezelfde problemen. Zij zijn uitgegroeid tot een groep van zestig boeren. Ze evolueerden met de tijd naar biologische teelt en groeiden uit tot één van de actiefste coöperaties op het eiland. Ze wisselen actief kennis en producten uit met andere coöperaties. Panagiotis Karabatakis: “De winter is plots opnieuw begonnen in maart, april en mei. Net zoals Greenland zijn we dan veel bloesems verloren. Dat zorgt voor een tekort op een markt waarvan de prijzen nu al verdubbeld zijn. Dat compenseert evenwel onze opbrengsten niet. Zelf werk ik nu ook af en toe in de bouw om de gederfde inkomsten te compenseren. En natuurlijk heeft dit te maken met klimaatwijzigingen. Als boer op het platteland ondervinden wij de gevolgen nog meer dan anderen.”

Oplossingen

Komt daar nog bij dat de transportinfrastructuur in Griekenland zwaar verstoord is door de stormen en overstromingen. Samen met onze coöperaties zoeken we naar oplossingen om aan voldoende olijfolie te geraken én de prijs redelijk te houden. Voor de aanvoer van olijven gaan er weinig problemen zijn, wat de olie betreft wordt het zoeken. Momenteel bekijken we bijvoorbeeld of een systeem van reservatie voor volgend jaar de schade kan beperken. Door exactere hoeveelheden te bestellen kunnen de kosten gedrukt worden.

Voor Eco & Fair is de verkoop van olijven en olijfolie goed voor ongeveer 30% van onze omzet. Het is bovendien een product waarvan de winstmarge iets hoger ligt dan onze gemiddelde 30%. Dat compenseert kleine verliesposten (schade, houdbaarheid van producten) en draagt bij tot het beheersen van onze algemene onkosten (huur, sterk gestegen energiekosten,…). Toch bleef onze olie op een consumentvriendelijke prijs zitten die je kon vergelijken met andere bio-olijfolie in winkels en supermarkten. Veel mensen getuigden bovendien over de zeer goede kwaliteit ervan.

Graag willen we dan ook oproepen om de coöperatie Eco & Fair te verstevigen door aandeelhouder te worden. Dat kan door overschrijven van €100 (of een veelvoud daarvan) op rekeningnummer BE94 8919 1401 2014.

Via de website www.ecofair.be kan je nog olie aan de huidige voorwaarden bestellen. De verwachte meerprijs gaat in bij een mogelijke volgende levering.

Simon Van Parijs & Filip De Bodt