Carrefour stopt met pangasius.
De supermarktketen Carrefour stopt met de verkoop van pangasius. Deze beslissing geldt voor alle landen waar Carrefour actief is en beperkt zich dus niet enkel tot België. Na het afblazen van de importhub in Zeebrugge midden 2015, is dit een tweede opsteker voor iedereen die bezig is met visserij klimaat of gezonde voeding. Climaxi vraagt Carrefour om ook zijn bereide producten met pangasius aan kant te zetten en hoopt dat andere voedingswinkels hetzelfde doen.
Pangasius heeft een aantal nadelen: de vis wordt gekweekt in de Mekongdelta van Viëtnam en heeft er dus honderden kilometers opzetten vooraleer hij op je bord belandt. De kweekomstandigheden zijn meestal verre van ideaal: er moeten medicijnen en versterkers gebruikt worden om de vis groot te brengen. De handelswaarde ligt zeer laag en biedt dan ook weinig meerwaarde voor de lokale bevolking.
Climaxi is vooral van oordeel dat we in een modern en bewust voedingspatroon moeten eten wat er lokaal voorhanden is: "Je kan de mensen niet verplichten om citroenen of ananas uit hun menu te bannen, maar als je vis kan vervangen door andere die lekkerder is en voor de deur zwemt, dan moet je dat doen. Eten over de aarde rondsturen voor het op je bord belandt is verkwistend. Dit komt meestal ook niet ten goede aan de kwaliteit."
Woordvoerder Baptiste Van Outryve legt de beslissing als volgt uit: "Ondanks de inspanningen van de voorbije jaren heeft de kweek van pangasius een te grote impact op de mens en de natuur ter plaatse. Dit is onze conclusie na internationale rapporten en audits. We hebben niet de gewoonte die documentatie vrij te geven. Wij blijven ook ASC-gelabelde vis commercialiseren maar in het geval van pangasius waren onze eisen strikter dan de lastenboeken van ASC."
ASC-WWF
Telkens er op dit vlak een stap vooruit gezet wordt, komen WWF en het ‘duurzaam’ vislabel ASC/MSCom de hoek kijken. Beide labels werden opgericht door het WWF en de voedingsmultinational Unilever (MSC) .
Zij vinden het spijtig dat Carrefour zich terugtrekt ‘"omdat er op deze manier geen druk meer uitgeoefend wordt op de producenten om duurzamer te gaan produceren". WWF zegt ook dat de kweekomstandigheden sterk verbeterd zijn.
In 2014 bracht Wakker Dier uit Nederland nochtans een rapport uit waarin melding werd gemaakt van resistente bacteriën op de pangasius. Ook méér dan de helft van de als ‘duurzaam’ gelabelde pakjes bevatten de bacterie. Die kan bijdragen tot gezondheidsproblemen door hun verwantschap met vb. de ziekenhuisbacterie. In België werd nooit zo een onderzoek gedaan.
Climaxi vindt dat WWF, als medestichter van het logo uit eigen belang spreekt in plaats vanuit ecologisch belang. Ook de Nederlandse viswetenschapper Simon Bush (Universiteit Wageningen) deelt die kritiek. “De grootste beperking van ASC-logo is, volgens de onderzoekers, dat het amper rekening houdt met andere schakels in de productieketen. ASC controleert bijvoorbeeld wel of een bedrijf vervuild water loost of onnodig antibiotica of chemicaliën gebruikt, maar niet of het vissenvoer duurzaam is geproduceerd. Naar transportkosten wordt ook niet gekeken. Als duurzame vis moet worden ingevlogen vanuit verre oorden, is dat niet bepaald milieuvriendelijk te noemen. Daarnaast zijn vooral in de garnaal- en zalmproductie nijpende arbeidsomstandigheden bekend. De vraag is hoe zeer een logo arbeidsrecht kan verbeteren in een sector zo breed als aquacultuur.” zegt hij op de website van de Nederlandse Publiek Omroep.
Labels zijn dkwijls ook sociaal onrechtvaardig. Zowel de MSC (wilde visserij) als de ASC (kweekvis)-labels zijn duur voor vissers die er willen aan meewerken en in de praktijk alleen toegankelijk voor grote bedrijven. Climaxi is niet volledig tegen kweekvis en begrijpt dat wilde vis aangevuld wordt met andere soorten, als ze maar lokaal gekweekt worden en onder deftige omstandigheden (vb. omegabaars, forel).
ZALM
Climaxi hoopt dat andere bedrijven en winkels het voorbeeld van Carrefour volgen, maar wil van de supermarktketen ook geen heilige maken. Er valt nog veel te doen aan de sociale en ecologische consequentie in de voedingssector.
Op vlak van visserij blijft dat het promoten van de kleine visserij en de korte keten. Ook andere vissoorten, die van ver aangevoerd worden, blijven problematisch: tilapia, victoriabaars, scampi’s, zalm… Kweekzalm vb. vraagt méér vis te eten dan het voortbrengt. De aan kweekzalm inherente zeeluis-parasieten bedreigen de wilde vispopulaties. Ze zaaien zich voort o.m. via ontsnapte dieren.
Sterrenchef Filip Claeys van sterrenrestaurant De Jonkman noemde zichzelf gisteren op deredactie.be de gelukkigste man ter wereld. "Ik kan dat alleen maar toejuichen. Die vissen worden opgekweekt met antibiotica, die zitten in vuil en vies water en wanneer je ziet dat wij hier ook veel goede vis hebben, vind ik dat een hart onder de riem van onze vissers.” Claeys en anderen van de North Sea Chefs doen al jaren hun best om minder bekende vissoorten populairder te maken. Climaxi timmert in zijn Eco&Fair winkel te Herzele samen met Pintafish aan dezelfde weg.
Tekst: Filip De Bodt
Tekening: Jo Clauwaert
Foto: Geert Lenssens
