'Het marktysteem creëert migratie en tegelijk is het gekant tegen migranten'’

‘Met het klimaat in Senegal gaat het niet goed: elk jaar wordt het droger. Normaal gezien hebben we er drie maanden regenseizoen, maar dat vermindert jaarlijks. Het gevolg is dat fruitbomen en akkers niet voldoende oogst meer opbrengen. En dat heeft grote gevolgen: voor veel mensen is er niet meer voldoende voedsel. Ook de bananenbomen van mijn vader zijn de voorbije vijf jaar zo goed als volledig vernield door de droogte. Uiteraard gaan mensen dan op zoek naar plekken waar het beter is om te leven. Overleven is het. Voor henzelf en hun kinderen. Dat is logisch. Je gaat toch niet zitten wachten tot je dood gaat?!’

‘Het klimaatprobleem in onze landen heeft veel te maken met armoede. Mensen zien geen andere mogelijkheid om te overleven dan het kappen van bomen. En zo worden veel bomen vernield. Het hout wordt verder verkocht, voor veel te weinig geld. En dat maakt dat er nog meer bossen verdwijnen. Met minder armoede zouden de bomen kunnen blijven staan en zorgen voor een beter leven. De bomen zorgen niet enkel voor schaduw en koelte. Ze zijn ook belangrijk voor de diversiteit van de dieren. En fruitbomen brengen gezond voedsel voort voor de mensen.’

‘De armoede wordt ook in Senegal in stand gehouden. Het is een wapen om de bewoners in toom te houden. Onze vroegere kolonisator, Frankrijk, heeft daar een grote rol in. De Franse regering doet alsof ze ons land wil vooruit helpen, maar doet eigenlijk net het omgekeerde.
De beleidsmensen van Senegal hebben school gelopen in Frankrijk en die nemen dan het systeem gewoon over. Op een keer ontmoette ik de Senegalese minister van financiën op een officiële receptie. We begonnen een gesprek over de toestand van Senegal. Die man wist niets van zijn geboorteland! Hij woonde in een chique wijk van de hoofdstad Dakar. Die stad is vergelijkbaar met Brussel. Je kan er goed leven, met alles wat je nodig hebt. Maar daarbuiten is het échte leven van Senegal. Hoe kan die minister zijn land begrijpen en leiden, wanneer hij enkel in de schone schijn van de hoofdstad woont? Er is veel armoede en echte miserie in het land. En het veranderde klimaat heeft daar grote schuld aan.’

‘Onze regering doet niets om die neerwaartse spiraal te verhelpen. Integendeel, ze verkoopt nog meer van onze natuurlijke rijkdom aan andere staten. Grote delen van onze visgebieden op zee zijn intussen verkocht aan China. Chinese rederijen
komen met industriële schepen onze zee letterlijk leeg vissen. Dat gaat om gigantisch veel vis. Toen ik kind was ging mijn vader ook op zee, om te vissen. De vissoorten die hij meebracht, die bestaan nu helemaal niet meer. Ze zijn volledig uitgeroeid. En Rusland koopt intussen het recht op om hun afval in onze zee te storten! Dat istoch ongehoord en zelfs wraakroepend! Toen de vorige minister van milieu zich daartegen verzette, werd hij afgezet. Ook het internationaal beleid heeft een grote hand in de vernieling van de natuurlijke rijkdommen van ons land.’

‘Met de rijstteelt gaat het net zo: de rijst van Senegal is zeer voedzaam, het is de beste rijst ter wereld. Nergens anders kan je die vinden. Frankrijk heeft met onze regering een regeling afgedwongen dat die rijst van hoge kwaliteit wordt geëxporteerd naar de Franse markt. Het gevolg is dat er bij ons niet meer genoeg is en wij rijst van mindere kwaliteit krijgen ingevoerd uit Thailand. Dat is toch te gek voor woorden! Dat marktsysteem draait enkel om winst en doet mensen op de vlucht slaan. Het creëert migratie en tegelijk is het gekant tegen migranten!’

‘Toen ik kind was, heb ik nog de rivier gekend. Ze was vijfentwintig kilometer lang. Nu meet ze nog slechts vijftien kilometer. Dat is bijna de helft. Bewoners moeten het met veel minder water doen, terwijl de droogte op het land nog is toegenomen! De akkers zijn aan het verzilten en brengen nog amper oogst voort. Intussen groeit de woestijn tot een meter per jaar. Dat is een ramp.’

‘De rijke landen hebben de plicht -én de nodige middelen- om de klimaatverandering aan te pakken. Het is nodig om te investeren in duurzame manieren van leven. Dat kan ook met kleinere projecten. Ik werkte lang als gids in het lokale toerisme van mijn geboortestreek. Daardoor kwam ik in contact met Natuurpunt Kortrijk. Die organisatie wilde iets doen om onze streek vooruit te helpen. Zij plantten bomen en startten een project op om te koken op zonne-energie. Met zo’n solar cooker (een parabolische reflector, red.) gebruik je de warmte, die nodig is om eten te bereiden, direct van de zon. Door reflectie kan zonlicht geconcentreerd worden op een pan, die daardoor opwarmt. Er kan zelfs gebakken of gefrituurd worden op zonlicht. Zo eenvoudig kan het zijn. Samen hebben we in veertig dorpen van de regio, zulke solar cookers geïnstalleerd. En die installaties worden nog steeds gebruikt.’
 

Wim Schrever