Open brief publieke gronden Gent
Beste allemaal,
Op 21 oktober publiceerden we onze open brief tegen de privatisering van publieke gronden, gericht aan het Gentse stadsbestuur (http://dehongerigestad.be/). Jullie ondertekenden en steunden in groten getale onze boodschap, waarvoor dank. We zijn ondertussen met 79 organisaties en ruim 600 geëngageerde burgers, boeren, academici en ondernemers. Wat de oproep veel kracht bijzet zijn de uiterst diverse achtergronden van waaruit jullie de boodschap ondersteunen. Het gaat om middenveldorganisaties actief rond voeding, landbouw, grondrechten, democratie en klimaat, startende en gevestigde (bio)boeren, academici van de humane en de exacte wetenschappen (gaande van geschiedenis, stedenbouw en politieke wetenschappen tot bodemkunde en bio-ingenieurswetenschappen), verschillende ondernemingen in het Gentse en een breed spectrum aan jonge en oudere bezorgde burgers. Het mag duidelijk zijn dat onze vraag naar 1) een moratorium op de uitverkoop van de Gentse publieke landbouwgronden en 2) een maatschappelijk debat over de gebruikswaarde van deze gronden breed gedragen wordt.
De officiële reacties lieten even op zich wachten, maar de dialoog met het stadhuis is ondertussen op gang aan het komen. Op 18 november ging de Hongerige Stad in gesprek met schepen Tine Heyse (bevoegd voor onder andere landbouw, voeding, klimaat en milieu) en enkele kabinetsmedewerkers. Ook GMF en Natuurpunt waren op dit gesprek uitgenodigd. Vervolgens zat de Hongerige Stad op 6 december ook samen met schepen Rudy Coddens (bevoegd voor sociaal beleid en armoedebeleid), schepen Annelies Storms (bevoegd voor facilitair beleid en patrimonium), de Sp.a fractieleider en kabinetsmedewerkers. Op 4 december ontvingen we een schriftelijk antwoord op onze brief van het voltallige college van burgemeester en schepenen, ondertekend door burgemeester Mathias De Clercq en algemeen directeur Mieke Hullebroeck. U vindt deze brief hier.
De bestuurders erkennen het belang van publieke (landbouw)gronden als thema. We vernamen dat de intentie bestaat om geen publieke gronden meer te verkopen op Gents grondgebied en op het grondgebied van de buurgemeenten rond Gent. De verkoop van publieke gronden buiten deze gordel wordt wel aangehouden en verdedigd. De stad Gent beschouwt het naar eigen zeggen niet als haar kerntaak om beleid op deze gronden te ontwikkelen. Daarenboven beargumenteert het stadsbestuur dat de verkoop van gronden noodzakelijk en onvermijdelijk is om nieuwe sociale woningen te financieren. In de (nog goed te keuren) meerjarenbegroting worden daarom opnieuw inkomsten uit de verkoop van publiek patrimonium voorzien. Daar zouden ook landbouwgronden bij zijn. De voorziene inkomsten, 30 miljoen euro, worden in sociale huisvesting geïnvesteerd. Tenslotte werkt de stad naar eigen zeggen ook volop aan een visienota voor grondbeleid.
Wij betreuren dat de vraag om een moratorium in te stellen niet wordt ingewilligd. Het is nog steeds onze overtuiging dat zo’n moratorium cruciaal is voor een constructief maatschappelijk debat over de gebruikswaarde van publieke gronden. Bovendien blijft het tempo van de uitverkoop erg verontrustend, en is er nog nauwelijks sprake van concrete beleidsintenties met behoud van publieke gronden. In de reacties en gesprekken kwam meermaals het argument naar voren dat het Gentse bestuur afwegingen moet maken tussen verschillende belangen en noden. Wij onderschrijven dat argument, en benadrukten met klem dat wij niet tegen sociaal beleid en sociale huisvesting zijn. Een goede afweging tussen diverse belangen en noden vereist echter wel dat je die allemaal scherp in beeld hebt. Wij zijn er op dit ogenblik absoluut niet van overtuigd dat dat het geval is. Zo blijft het belang van publieke gronden voor de transitie naar een ecologisch houdbaar en sociaal rechtvaardig voedselsysteem totaal onderbelicht. Voor zolang we dit huiswerk niet op orde hebben, is een goede afweging structureel onmogelijk en is een moratorium op de uitverkoop van een uiterst kostbaar beleidsinstrument als publieke gronden niet te verantwoorden. Bovendien zou het de ambitie moeten zijn om beleid te bedenken dat meerdere beleidsdoelstellingen in één klap kan dienen in plaats van afwegingen te maken die uiteindelijk één doel dienen en de andere onmogelijk maken. Sociaal beleid zou in combinatie mét een onderscheidend landbouwbeleid en klimaatbeleid bedacht moeten worden - niet ten koste ervan. Het is onze overtuiging dat zo’n beleid zeer snel tot de vaststelling zou komen dat ook publieke gronden buiten Gent en de buurgemeenten hiervoor uiterst relevant en zelfs onmisbaar zijn.
Anderzijds maakten de reacties en gesprekken wel duidelijk dat er dankzij de brede steun voor de open brief geleidelijk aan ruimte ontstaat om over de gebruikswaarde van de publieke gronden te debatteren. Achter de muur van argumenten waarom de stad naar eigen zeggen niet anders kan dan opnieuw gronden te verkopen, schuilt ook onvrede over deze gang van zaken en bestaat er een grote honger naar alternatieve financieringsmechanismen en concrete ideeën om de potentiële gebruikswaarde maximaal te laten renderen. Wij beschouwen dit als een gedeelde taak van ons brede netwerk, het stadsbestuur, en ook alle andere politieke partijen.
Hoe gaan we verder? Na deze eerste reacties en gesprekken plannen wij de komende maanden verschillende acties en evenementen om de boodschap van de open brief verder uit te rollen en het beoogde maatschappelijk debat op gang te brengen
- Op maandagavond 16 december komen we om 17u30 (dus niet 18u zoals eerder gecommuniceerd) samen aan het stadhuis van Gent. Die avond vindt de Gentse gemeenteraad plaats waarop de meerjarenbegroting gestemd wordt. Hier vormt de geplande verkoop van 30 miljoen euro aan publiek patrimonium een cruciaal onderdeel van. Het is cruciaal om de vraag naar een moratorium en debat over de gebruikswaarde van publieke gronden hier te herhalen. Wij roepen u op om met uw aanwezigheid deze boodschap kracht bij te zetten. Meer info: https://www.facebook.com/events/569903333775730/.
- Midden januari 2020 organiseren we een overlegmoment met iedereen die onze open brief ondertekende en alle geïnteresseerden die graag de koppen bijeen willen steken over het voedsel-, landbouw- en grondbeleid van de stad. Ook mensen van buiten Gent zijn meer dan welkom om stad en platteland te verbinden, en om het debat in andere stadsregio’s te voeden. Wij zijn nieuwsgierig naar jullie ervaringen, ideeën en plannen. Zo hopen we om onze standpunten rond publieke landbouwgronden, het te voeren landbouwbeleid en de financiering hiervan concreter vorm te geven.
- Nadien volgt mogelijks nog een grotere bijeenkomst waarop we willen brainstormen rond een aantal zeer concrete ideeën over hoe publieke gronden kunnen bijdragen aan een transitie in het voedselsysteem.
Hartelijke groeten,
De Hongerige Stad
Esther, Wim, Hans, Maarten, Raf en Hanne
