Eco & Fair: samenwerking zet resultaten neer

De coöperatie Eco & Fair, waar ook Climaxi actief in is, zet haar resultaten neer. De
coop wil (eerlijke) handel anders aanpakken en steunt initiatieven waarin
mensen samen opkomen voor hun rechten. Na vijf jaar import zullen wij, de
partners en het publiek het geweten hebben.

Eco & Fair is een coöperatief project van vzw Climaxi, vzw ‘t Uilekot en Wereldwinkel
Herzele. De nieuwe coöperatie verkoopt bio-, fairtrade, streek- en coöperatieve
producten. Ze wil Europese coöperaties ondersteunen die opkomen voor de sociale
rechten van hun leden en die maatschappelijk actief zijn. Dat doet Eco &Fair door die
producten in te voeren en te verkopen. Met de opbrengst worden acties van de drie vzw
’s gesteund rond klimaat en sociale rechtvaardigheid. Men werkt ook nauw samen met
het Waalse Action Contre Courant.

De recente sluiting van de Unilever theefabriek in Vorst, leerde ons nog eens hoe
samenwerken in coöperatief verband kan gecombineerd worden met maatschappelijk
engagement. Op 29 maart 2019 maakte Unilever bekend haar Lipton-theefabriek in
Vorst te verhuizen naar Polen. Meer dan honderdtwintig banen staan er op de helling.
Een van de redenen voor de verhuis is de zogezegde hoge loonkost in België.

De sluiting van de fabriek in ons land toont veel gelijkenissen met die van de Lipton-
fabriek Fralib in het Zuid-Franse Gemenos, vlakbij Marseille. Unilever besliste er in 2010
om de fabriek te sluiten omdat het bedrijf niet meer rendabel leek. Een verhuis van de
fabriek naar Polen en België, zou het rendement verhogen. En zo geschiedde. Het was
een goede zet voor het bedrijf maar niet voor haar trouwe werknemers.

De werknemers van de Franse fabriek kwamen in opstand en bezetten de gebouwen
meer dan dertienhonderd dagen lang. Gedurende vier jaar was de fabriek dag en nacht
bezet door de werknemers. In deze periode ontwikkelden ze hun eigen thee-lijn op basis
van lokale grondstoffen. Deze thee noemden ze passend de ‘production militante’.
Hun volharding werd uiteindelijk beloond. De rechter herstelde de rechten van de
werknemers in een eindakkoord. Unilever moest zwichten en tekende een
overeenkomst met de werknemers. Zij kregen negentien miljoen euro van hun
voormalige werkgever. De som werd toegewezen aan de coöperatie die ze intussen
oprichtten. De bedreigde werknemers ruilden hun baan bij Unilever voor een eigen,
coöperatief bedrijf. De thee van de coöperatie Scop-ti is eveneens te verkrijgen
bij Eco & Fair.

Griekenland
In Griekenland steunt Eco & Fair de zeep-fabriek Vio-me. Deze fabriek werd door
de uitbaters zonder enige sociaal overleg achter gelaten tijdens de Griekse crisis in 2011.
Ook daar verenigden werknemers zich om vanaf 2013 in zelfbeheer natuurlijke zepen te
produceren. De coöperatie heeft er nog altijd moeilijkheden met rechtbanken die
regelmatig proberen om delen van het complex terug te geven aan de oorspronkelijke
eigenaars. Ondertussen zet Vio-me nieuwe stappen in de verduurzaming van haar
productieproces. Binnen enkele maanden verdwijnt, dankzij de steun van de afnemers,
palmolie uit de productie van zepen. Ze wordt vervangen door laurier, cocos- en zeevenkelolie.
Met de opbrengst van de productie organiseert Vio-me ook een basiskliniek voor de buurt
én occasionele opvang van vluchtelingen.

Naast dit bezette bedrijf halen ook onze olijfolie-partners Modousa en Greenland goede
resultaten. Modousa werkt op Lesbos aan de herwaardering van de olijfolie daar, door
bulkexport te vermijden. De coöperatie telt nu tachtig leden en werkt voor de
economische heropleving van de streek. In Griekenland hebben coöperaties niet zo een
goede naam omdat ze dikwijls teloor gingen aan corruptie of partijbelangen. Modousa
werkt van onder uit en is hard bezig met de betrokkenheid van zijn leden. Sinds vorig
jaar organiseren ze boerenmarkten op hun terrein. Dit jaar werd de renovatie van een
eigen bottelarij gestart.

Greenland situeert zich op het Griekse vasteland en startte eveneens tijdens de
financiële crisis. Een tiental werkloze jongeren uit Athene ging zich vestigen in een klein
dorp op 100 kilometer van de stad en nam er een aantal olijfgaarden over van de
Kalamata-variëteit.

We werken nu ook samen met Lesbos Solidarity, de organisatie die op Lesbos
vluchtelingen opvangt en met hen draagtassen maakt van de reddingsvesten die op het
strand achter gelaten worden. Zij worden bedreigd door een nieuwe Griekse wet die het
een binnenlandse organisaties verbiedt om vluchtelingenorganisaties te steunen met
giften. Tien procent van de verkoopprijs van onze Griekse producten gaat naar
vluchtelingenorganisaties in Griekenland: Lesbos Solidarity en Solidarity Peiraias op het
vasteland.

Italië
In Zuid-Italië is Climaxi een samenwerking opgestart met telers op voormalige maffia-
gronden. Van Libera Terra en Al Di La Dei Sogni worden rode en witte wijn, tomaten-
producten en confituur aangeleverd.

Libera Terra is actief in Sicilië en zit daar ondermeer achter de actie Adiopizzo, die
handelaars ertoe oproept om de klassieke maffia-belasting te weigeren. Hun producten
importeren we via invoerder Antico Sapore uit Gent. Al Di La Dei Sogni is actief in de
omgeving van Casal di Principe, in de omgeving van Napels. Ook zij bezetten gronden die
door de staat in beslag genomen werden van de maffia. Dat kost hen blijvend verzet:
vorig jaar nog werden acht hectare notenbomen van de coöperatie door de maffia in
brand gestoken.

Bestellen op ecofair.be.
Bestelling vóór 20/04 helpt ons om de duurzaamheid van het transport en de verwachte verkoop
voor de coops te kunnen inschatten. Later bestellen kan ook.

Filip De Bodt