VS-EU handelsverdrag dreigt wetgeving buiten spel te zetten.

Deze week wordt in Brussel onderhandeld over de Trans-Atlantische Handels en Investerings Partnerschap (TTIP) tussen de EU en de VS. Dit verdrag dreigt Europese milieuwetgevingen buiten spel te zetten, door bedrijven toegang te verlenen tot internationale arbitragehoven, waar ze overheden kunnen aanklagen. Boeren, vakbonden en milieubewegingen verzamelden zich vandaag voor de Europese Commissie om hier tegen te protesteren.

Met het verdrag wordt een nieuwe grote economische ruimte gecreëerd tussen de Verenigde Staten en Europa. Ongeveer alles dat daar mee te maken heeft wordt onderhandeld: welke normen zijn richtinggevend voor pesticiden, welke productnormen worden opgelegd, hoe beschermen we investeringen enz.?

Het argument van de Europese Commissie: miljoenen nieuwe jobs én miljoenen winsten. Op zijn website heeft de Europese Commissie het over 120 biljoen extra-winsten of 545 € per familie van vier. De Commissie zegt er wel niet bij dat die winsten meestal niet naar die families van vier gaan, maar naar enkele multinationals. Europees Commissaris Karel De Gucht is Europees hoofdonderhandelaar. Volgens hem is er niks aan de hand.

Men probeert dus de bestaande grenzen van de vrije handel te slopen en beperkt zich ook tot de onrechtstreekse grenzen: wat als wetgeving of milieumaatregelen van staten de vrije concurrentie belemmeren?

Wel, in dat geval moeten investeringen beschermd worden, luidt het antwoord, en dat betekent dan dat er een internationale rechtbank komt waar bedrijven een klacht kunnen neerleggen tegen soevereine Staten als zij vinden dat hun investeringen bijvoorbeeld niet voldoende opbrengen omdat ze door een nationale (milieu of sociale )wet beperkt worden. Er zijn wel bijkomende regels: er moet sprake zijn van discriminatie, onrechtstreekse onteigening enz.

Dit artikel kwam er om bedrijven te beschermen tegen de volkswil om vb. te gaan nationaliseren. Bij de uitwerking ervan gaat men nog een stap verder.

Dat bedrijven er niet voor terugdeinzen om die mogelijkheid in te zetten bleek vorig jaar, zegt de Nederlandse ‘Dagelijkse Standaard’ toen de Canadese oliemaatschappij Lone Pine Resources Inc. met het Nafta-akkoord in de hand, een schadevergoeding van $250 mln van de staat Quebec eiste. De oliemaatschappij zou inkomsten mislopen door het afgekondigde fracking-verbod. Een Amerikaanse sigarettenfabrikant vond dat haar belangen in Uruguay werden geschaad door de strenge anti-rookwetten in dat land en diende een aanklacht in. De regering versoepelde daarop de wetgeving.

FRACKING

Tijdens de actie vandaag benadrukten verschillende sprekers het risico dat het verdrag het makkelijker gaat

1/2

maken voor bedrijven om toch te beginnen met het fracken van steenkool- of schaliegas. ‘’Mensen zijn terecht bezorgd over de mogelijkheid dat bedrijven overheden zouden kunnen aanklagen”, zegt Erich Pica, voorzitter van Friends of the Earth Verenigde Staten. “Dit verdrag dreigt niet alleen milieuwetgeving te ondermijnen, maar beperkt ook de mogelijkheden van overheden om hun inwoners te beschermen tegen schade van fracking en andere fossiele brandstoffen. “

Hoewel energiebedrijven nu al gebruik kunnen maken van rechtszaken om het verbod op fracking te ontlopen, zouden hun kansen toenemen als ze toegang krijgen tot internationale Arbitrage Rechtshoven. Het lijkt erop dat het Trans Atlantisch Handels- en Investeringspartnerschap (TTIP) met de VS en de Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) met Canada, investeerders deze toegang zullen verschaffen.

Friends of the Earth Europe publiceerde onlangs het rapport ‘No fracking way’ waarin ze de mogelijke gevolgen van het TTIP handelsverdrag nagaan.

vzw Climaxi zegt: “Dit zou betekenen dat investeerders de milieuwetgeving mogen aanvechten, enkel op basis van het gegeven dat het een obstakel vormt voor hun investeringen en dus voor hun winsten. De belangen van de private sector en investeerders worden hier dus boven het publieke belang en de soevereiniteit van de staat gesteld. Deze verdragen zouden tot gevolg kunnen hebben dat overheden, van ons belastinggeld, aanzienlijke financiële compensaties zullen moeten betalen aan bedrijven. Dit heeft niet enkel gevolgen voor ontginning van onconventionele gassen maar ook voor onze landbouw, de visserij enz… De Belgische visserij wordt zo al overspoeld met rommel als pangasius en tilapia. Een nog opener markt houdt in dat onze eigen producten en de kwaliteitsnormen die daar bij horen nog méér verdrongen worden” Mia Roxy/Filip De Bodt