Grond is macht en al maar meer gaat naar Colruyt

Het voedsel verhaal begint allemaal bij de grond. Meer en meer van die grond valt in de handen van als maar groeiende monopolies. Bedrijven als Colruyt vergroten hun grondpositie die boeren tot moderne feodale kwekers omvormen. Zo nadert het einde van de landbouw waar men nog kan spreken over de kleine familiale boer die voor de gemeenschap lokaal boert. Colruyt tracht via haar vastgoedbedrijf Colim al heel wat gronden rond haar distributie centra te Halle en Silly, op te kopen. Climaxi verzet zich daar tegen op 15 april in het kader van de internationale boerenstrijddag.

“Hier in het Pajottenland zijn er meer een meer grootgrondbezitters aan het opkomen. De ene al met andere intenties dan de ander. In minder dan een decennium zijn de meeste boeren, om nog verder te kunnen, haast moeten verdubbelen. Daar wordt niemand beter van. De boer niet, klant niet, het klimaat en omgeving niet. Veel jonge boer.inn.en kunnen in die groei niet mee, enkel de grote overleven. Binnen dat kader is er een enorm democratisch deficit. We zijn de nodige grote groep kleinschalige familiale boeren aan het verliezen waardoor grote monopolies de gehele voedselsoevereiniteit kapot maken en voedselzekerheid koppelen aan de wetten van de markt.” - Tijs Boelens, lid van Boerenforum, Gooik

In 2018 kocht Colruyt al de bioboerderij het Zilverleen op, met 25 hectare landbouwgrond erbij. De vorige eigenaren pachten nu bij Colruyt, ze verliezen een deel van hun autonomie in ruil voor prijszekerheid. Een bijzonder eufemistische lezing die vooral Colruyt zelf naar voor schuift via haar exploitatievennootschap Agripartners dat eind 2020 in het leven werd geroepen.

We komen in gevaarlijke wateren terecht als elke schakel van voedsel onder controle valt van slechts enkele monopolies. Van de grond tot in de winkel, tot op je bord. Het wordt stilaan allemaal beheert door grote bedrijven die geen enkel belang hebben bij het welzijn van het boerenleven. Ook de contracten met boeren doen de ogen open gaan. Boeren worden schijnzelfstandigen die voor opgelegde prijzen en opgelegde oogsten moeten werken. Iets wat opnieuw de al krimpende onderhandelingskracht verzwakt.

Prijsdruk en toegang tot grond voor landbouwers zijn uiterst zorgwekkende kwesties, zowel in het Noorden als in het Zuiden. De agro-industrie en investeerders zijn heel bewust van het strategisch belang van grondreserves en trachten nu grote stukken landbouwgrond in handen te krijgen. Ook in België staat grond onder grote speculatieve druk.

Deze hele kwestie komt op heel wat punten overeen met de eerste commerciële zeeboerderij van België. De Colruyt Group kreeg een concessie van 5 vierkante kilometer op een veelgebruikte Belgische visgrond. “Begin 2022 zijn we gestart met de ontwikkeling van onze eigen commerciële zeeboerderij voor de Belgische kust: Zeeboerderij Westdiep.” aldus Colruyt. 
Hier kweken ze zelf hun mosselen en ze bekijken de mogelijkheid om zeewier en oesters te kweken. De zee wordt hier in feite geprivatiseerd. Met deze mosselboederij bouwt Colruyt aan hun monopolie, verkopers die ook de productie in handen krijgen. Een monopolie is nooit een goed idee voor mens en milieu. Het draait meestal uit op een prijsmanipulatie ten nadele van de kleinere, familiale producenten. Zowel in de zee als op het land even waar.

Voor de toekomst van boeren en om weg te stappen van het groot of dood model is er nood aan een duidelijk onderscheid tussen producent en verdeler, een einde aan grootgrondbezit die de volledige voedselzekerheid in handen hebben. En dus ook een einde aan het opkoopbeleid van Colruyt. Daarnaast ijvert Climaxi voor andere structurele wijzigingen naast de eisen van Dag van de Boerenstrijd: Een subsidiebeleid op maat van kleine boeren, dat niet het groot of dood straatje blijft bewandelen. Zoals subsidies die niet alleen oneindige groei stimuleren maar ecologische en sociale standvastigheid in de landbouw centraal stellen.    
Perspectief in het stikstofbeleid waar er voor een harmonie wordt gezocht tussen mens en natuur, op ieders tempo. En als laatste een duidelijk nationaal en regionaal kader voor publieke landbouwgronden. Met een vaste lage pacht, publieke controle en een binding met lokale voedselketens en sociale voedsel dienstverlening.  

Daarom roept Climaxi iedereen op, 15 april te Halle, in solidariteit met de internationale boerenstrijd.
Meer info vind je op het facebook evenement

Simon Clément en Tybo Mortier