Vlaamse regering stelt moratorium in op fracking
Brussel – 4 juli 2014. Op de ministerraad werd vandaag een voorstel goedgekeurd van Minister Joke Schauvliege (Vlaams Minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur). “In afwachting van een adequate regelgeving en de uitbouw van voldoende bestuurlijke capaciteit beslist de Vlaamse Regering een tijdelijk moratorium uit te roepen voor de exploitatie en productie van koolwaterstoffen (zoals schaliegas) met gebruikmaking van grootvolumehydrofracturering.”(1)
Patrick Verstuyft, woordvoerder kabinet Schauvliege: “Zolang het moratorium van kracht is, kunnen er ook geen vergunningen verleend worden voor het winnen óf opsporen van koolwaterstoffen, indien de bedoelde activiteiten fracking impliceren. Dit moet de Vlaamse overheid de tijd geven om voldoende expertise op te bouwen rond dit thema om een adequate regelgeving te formuleren.”
Deze beslissing komt vijf dagen vóór de einddatum van de adviesronde die de Nederlandse overheid organiseert inzake een structuurvisie rond schaliegas. Van 29 mei tot en met woensdag 9 juli kan er gereageerd worden op de ‘concept notitie reikwijdte en detailniveau’. Deze conceptnotitie is een eerste stap naar de structuurvisie en het milieueffectenrapport. Deze structuurvisie zal aangeven of en zo ja waar in Nederland mogelijk schaliegas gewonnen kan worden. (2)
Met dit moratorium heeft de Vlaamse regering alvast een duidelijk signaal en spreekt ze zich uit tegen schaliegaswinning en fracking. Patrick Verstuyft: “Deze beslissing is genomen in antwoord op een vraag van de Europese Commissie. Op 22 februari 2014 hebben zij alle lidstaten gevraagd naar hun standpunt rond fracking.” Fracking is een omstreden techniek. Het aanboren van schaliegas gebeurt door eerst verticaal te boren, tot een diepte van 1000 tot 5000 meter en vervolgens de kleisteenlaag horizontaal enkele kilometers te doorboren. Onder hoge druk wordt een mix van water, chemicaliën en zandkorrels de kleisteenlaag ingespoten. Hierdoor ontstaan scheuren waarlangs het gas naar de boorschacht kan lopen (fracken). Door gebruik van water gemengd met zand en chemicaliën worden deze scheuren gevuld en opengehouden, waardoor het – in het gesteente aanwezige – gas wegstroomt.
Dit standpunt tegen schaliegasontginning sluit sterk aan bij de reacties van andere overheden en instanties op het voorstel in Nederland. De provincie Limburg raadt grote voorzichtigheid aan in haar advies:
“Milieutechnisch zit wellicht de voornaamst mogelijke impact bij de vele breuklijnen in de Limburgse ondergrond waarop het effect van fracken onvoldoende gekend is. Er heerst grote onzekerheid over de gevolgen van de trillingen bij het boren en fracken zowel op de slapende als op de actieve breuklijnen in de diepe ondergrond. […] M.b.t. de milieutechnische impact van schaliegaswinning op de vele breuklijnen in de Limburgse ondergrond wensen we er op te wijzen dat er in onze provincie omwille van historische mijnactiviteiten nu reeds problemen met grondverzakkingen zijn.”
Ook ALBON (afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen) stelt in haar advies: “Er dient naar onze mening echter wél van bij het begin rekening gehouden worden met potentiële interferenties tussen schaliegaswinning en andere ondergrondse activiteiten die reeds operationeel of gepland zijn. In het bijzonder vragen wij aandacht voor de grootschalige ondergrondse gasopslag in de streek van Loenhout (België), die slechts op enkele kilometers van de Nederlandse grens gelegen is.”
In Vlaanderen is er door dezelfde Minister wel al een opsporingsvergunning afgeleverd voor steenkoolgas aan
1/2
NV Mijnen. Volgens de kabinetsmedewerker heeft dit moratorium geen invloed op het opsporen en exploiteren van steenkoolgas.
Climaxi vzw vindt dat in dit kader de opsporingsvergunning moet herbekeken worden aangezien ook steenkoolgas een koolwaterstof is. Anders dan bij schaliegas wordt er minder gebruik gemaakt van ‘fracking’ (ook al omdat de steenkoollagen in Vlaanderen dunner zijn), maar het is altijd mogelijk dat er in het laatste stadium van het productieproces toch gefrackt wordt. Vervuiling van het grondwater door het gebruik van chemicaliën tijdens het boorproces en methaan lekkages vormen ook hier een groot risico. Bovendien zitten we met heel grote hoeveelheden toxisch productiewater opgescheept. In het vervuild steenkoolwater zitten zware metalen en het kan ook radioactief zijn. Een economisch rendabele manier om dat water te zuiveren, bestaat gewoonweg niet.
http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/structuurvisie-schaliegas