Lezing UHasselt: Revolutie in de energie: de impact van schaliegas?!

rond de toekomstige rol van schaliegas en schalieolie. BernardMichel Carnoy van Total gaf tekst en uitleg. Eerder hadden Climaxi  en Stop Steenkoolgas kritiek geuit op het feit dat er geen kritische stem aanwezig zou zijn in het debat. Volgens de U Hasselt was daar echter aan gedacht door professor Steven Van Passel uit te nodigen om de ‘questions & answers’ te leiden. Een aantal leden van Stop Steenkoolgas namen deel aan de activiteit. Hieronder een kort verslag.

Carnoy gaat van start: “In een context van onzekerheden rond klimaat, economie, de toekomst van nucleaire centrales, waar energie van vitaal belang is voor de samenleving, staan we voor twee grote uitdagingen: tegemoetkomen aan een steeds groeiende vraag naar energie en tegelijk de CO2 emissies verlagen omwille van de klimaatverandering. De oplossing hiervoor ligt bij een combinatie van waterstof, (schalie)gas, nucleaire centrales en hernieuwbare energie.”

Momenteel zakt de prijs voor energie door een overaanbod. De kostprijs voor de winning van onconventionele gas en olie stijgt. In feite wil dit zeggen dat deze bronnen een pak minder interessant zijn geworden, maar dit wordt niet op die manier verwoord door de spreker. Hij gaat in op het feit dat Amerika, hoewel ze Kyoto niet ondertekend hebben, erin geslaagd is om de CO2 te doen dalen. Dit is volgens hem te wijten aan een stijging van het verbruik van gas, dat bij verbranding tot de helft minder CO2 uitstoot dan olie. In de uitleg zien we twee misleidingen: het gaat om de CO2 uitstoot bij elektriciteitsproductie. Er wordt abstractie gemaakt van heel de aanvoerketen vóór de productie. Van het boren van de put tot bruikbaar aardgas is een intensief proces dat veel energie vraagt en CO2 uitstoot. Het ruwe aardgas bevat ook CO2 dat uitgezuiverd moet worden. Bovendien wordt er enkel over CO2 gesproken, en de hele methaanproblematiek blijft buiten beeld. Boorputten vertonen heel vaak methaanlekkages. Methaan is een zeer sterk broeikasgas. 

Vervolgens toont de spreker een grafiek met de gemiddelde temperatuur die sinds 1996 stabiel blijft. Hiermee lijkt hij het klimaatprobleem te willen ontkennen of minstens te minimaliseren. Volgens Climaxi bestaat er voldoende wetenschappelijk bewijs voor de opwarming, die men niet zomaar naast zich neer kan leggen.

Wat betreft de eindige voorraad is de spreker erg optimistisch: “ Er is een grote reserve, dus zeker geen tekort, als we erin slagen om het allemaal te ontginnen.” Er zit in de bodem inderdaad genoeg om ons klimaat om zeep te helpen.

Wanneer het gaat over de technieken om deze energiebronnen te ontginnen, horen we: “De frackvloeistof bestaat uit 95 % water en… enkele chemicaliën. Deze chemicaliën werden zwaar onder vuur genomen, maar tegenwoordig worden er biodegradeerbare stoffen gebruikt en producten die ook in de voeding worden gebruikt.”  Wat niet vermeld wordt, is dat alle stoffen in een labo misschien wel biodegradeerbaar zijn, maar daarom niet in een open omgeving zoals onze landschappen.

Vervolgens minimaliseert hij enkele risico’s die gepaard gaan met onconventionele gaswinning:

methaanlekkages (onmogelijk door de verschillende omhulsels in cement), vernietiging van het landschap (bovengronds slechts 1ha nodig terwijl het ondergronds veel groter is), hoeveelheid water die nodig is,…

De voordelen wegen volgens Carnoy sterk door: jobcreatie, lagere energiekost, daling broeikasgasuitstoot,… In de VS heeft het tot een revolutie geleid, terwijl het hier in Europa een pak moeilijker gaat. Volgens Carnoy zijn de bestaande zorgen helemaal niet gegrond en vooral gestoeld op misinformatie.

Gelukkig was het publiek wel geïnformeerd en kwamen er heel wat kritische vragen vanuit het publiek rond de risico’s en het maatschappelijk belang om bijvoorbeeld eerder de vraag te temperen in plaats van een uitweg te zoeken in onconventionele gaswinning.

Als reactie op onze kritiek op de avond, reageerde de UHasselt als volgt: “ Continéo heeft een duidelijk tegenwicht geboden door professor V an Passel uit te nodigen om de Q&A te leiden, net met het oog op een voldoende kritische blik op het thema.” Van een tegensprekelijk debat was er echter geen sprake. De vertegenwoordiger van Total kreeg een dik uur om zijn visie uit de doeken te doen. De professor heeft enkel de vraagstelling begeleid als moderator, maar vormde géén tegenstem in het debat.