Met klimaateisen op zak naar de klimaattop of -flop?

Gisteren, dinsdag 19 april, is de Vlaamse Klimaattop van start gegaan in de KBC-gebouwen in Brussel. Vlaams minister-president Bourgeois en Vlaams Minister Schauvliege nodigden verschillende mensen uit om deel te nemen aan deze top. Bedoeling is om een traject te lanceren dat de uitstoot van broeikasgassen moet verminderen.

Climaxi nam deel aan deze top en pleit voor een brede participatie van de bevolking. We zijn er immers van overtuigd dat er heel wat oplossingen leven onder de bevolking. Daarom gingen we in de aanloop van de klimaattop in Parijs eind vorig jaar de boer op om klimaateisen te verzamelen. In totaal haalden we meer dan 1000 klimaatvoorstellen op, gaande van betere fietsinfrastructuur, afschaffen van bedrijfswagens tot meer lokaal voedsel. Van

deze klimaatvoorstellen maakten we badges en deze deelden we uit aan het begin van de klimaattop. Ook de Climate Express en Groen deden gisteren een actie aan de ingang van de top. Want jammer genoeg was de inspraakmogelijkheid beperkt tot 250 plaatsen. Uiteindelijk werden iets meer deelnemers toegelaten, die de top vanop een scherm konden volgen. Er werd ook een filmpje van de ganse top gepost op www.vlaamseklimaattop.be. We stelden bij aankomst vast dat de zaal een capaciteit had van 330 mensen. Deze werd dus niet ten volle benut. Bovendien was er een grote delegatie vanuit de financiële sector en de bedrijfswereld aanwezig. Slechts een beperkt aantal zitjes was voorzien voor de burgers en het middenveld.

Na een inleiding door weervrouw Gill Peeters die aan de hand van een recente studie van de NASA aangaf hoe slecht het gesteld is met ons klimaat, werd het woord gegeven aan minister Bourgeois. Hij lichtte de ambities van Vlaanderen toe, gaf aan hoeveel sectoren gepromoot én gefinancierd worden voor de overgang naar een CO2 arme samenleving en wat de inspanning van de burger moet zijn in dit geheel. Zo moeten alle huizen in

Vlaanderen tegen 2020, verplicht voorzien zijn van dakisolatie en dubbele beglazing. Goed voor het klimaat vindt Climaxi, maar wat met degenen die, ondanks de subsidies, deze kost niet kunnen betalen? En wat met huurwoningen waarvan huisbazen na dergelijke investering de prijzen voor hun huurders de hoogte laten inschieten?

Joke Schauvliege vervolgde de goednieuwsshow met de mededeling dat er, naast de 1 miljard euro die geinvesteerd wordt voor het interne klimaatbeleid voor de periode 2013-2020, ook nog eens 300 miljoen euro zou worden vrijgemaakt voor interne klimaatmaatregels voor de komende 3 jaar. Een budget van 300.000 euro wordt dan weer verdeeld over de vijf provincies waarbij per provincie 2 klimaatprojecten elk 30.000 euro kunnen “winnen”. Een belangrijke voorwaarde voor gemeentebesturen om mee te kunnen dingen naar deze prijs, is de ondertekening van het burgemeestersconvenant. Ze vervolgde dat er zwaar moet geïnvesteerd worden in de oude gebouwen van de overheid waar volgens de cijfers dan ook de grootste hap uit het klimaatbudget zal naar toe gaan. Een interne investering die dus duidelijk betaald zal worden door de burger. De 20 miljoen in een klimaatfonds zou vooral gebruikt worden voor innovatie die de bedrijven ten goede komt. Wij maken ons hierbij de bedenking dat , als de Vlaamse regering haar beleid rond N-wegen, U-place, Oosterweel, Essers enz... niet herziet, die 300 miljoen euro, vooral bedoeld voor het energiezuinig maken van het eigen patrimonium, een eenvoudig doekje voor het bloeden wordt, dat niet eens de schade kan compenseren die deze dossiers op klimaatvlak aangericht hebben. Men kan er ook niet van uitgaan dat klimaatneutraliteit tegen 2050 kan bereikt worden zonder ernstige beleidswijziging. Zonder degelijk en goedkoop openbaar vervoer is elke poging om de inwoner uit zijn auto te halen gedoemd om te mislukken.

De volgende spreker was Dhr Van Broeck, Professor aan de KU Leuven, advocaat gespecialiseerd is fiscaal recht én architect van Bogdan en Van Broeck. Hij wees met de vinger en duidde op het aandeel van het individu bij de klimaatopwarming. Met een mooie powerpoint toonde hij de problematieken op deze planeet aan en dan meer specifiek in België. Moraal van het verhaal? De burger maakt deze planeet kapot en denkt amper na bij zijn (koop)gedrag. Dat de marketing de vrijheid heeft om dit koopgedrag te manipuleren door greenwashing en consumentenbedrog, daar werd met geen woord over gerept. Ook het bouwgedrag van de Vlaming werd in vraag gesteld. Te veel ruimte wordt ingenomen door alleenstaande huizen met grote tuinen voorzien van afgelijnde perken die amper of niet bijdragen aan de biodiversiteit. Een reeks aan alternatieven werd naar voor gedragen waarbij oog was voor een betere indeling van de nog beschikbare gronden. Ook hier weer de vraag of zij die deze kasten van huizen bouwen zich gaan moeten aanpassen en of de regelgeving rond co-housing waar mensen met een beperkter budget en bewustere levenshouding nu al gebruik van maken, ook gaat vergemakkelijkt worden.

Vervolgens vonden nog enkele panelgesprekken plaats waarin het middenveld en de sectoren aan het woord kwamen. Ondertussen zat Joke Schauvliege verveeld te sms’en met Peumans, die zich op de stoel naast haar bevond en deed Bourgeois een onderonsje met de Professor Van Broeck. De overige ministers spraken ons toe via videoboodschappen waar ze stuk voor stuk om inspanning van de burger vroegen. Toen de vakbond vroeg naar het sociale plan bleef deze vraag onbeantwoord. Ook de vraag hoe ze deze ambities gaan realiseren met de huidige besparingen werd door moderator Johnny van Sevenant richting vuilbak verwezen.

Binnenkort starten ronde tafelgesprekken waarbij per minister rond hun bevoegdheid de thema’s verder worden uitgewerkt om tot slot in oktober met een afgewerkt klimaatplan voor de dag te komen. In november wordt er terug een klimaattop georganiseerd.

Een grotere inspraakmogelijkheid willen ze realiseren door mensen de kans te geven om op de site hun eigen klimaatengagement door te geven. Dit is jammer genoeg éénrichtingsverkeer waarbij opnieuw van de burger een inspanning verwacht wordt maar zij niet gehoord worden in de problemen die zich soms stellen in  het leven van zij die niet boven hun stand leven en door de besparingen gedwongen worden tot overleven.

We hopen dat de ministers dit in de toekomst anders zullen aanpakken zodat meer mensen kunnen deelnemen én de draagkracht voor een ambitieus en sociaal rechtvaardig klimaatbeleid groter wordt.Climaxi blijft het traject opvolgen en we zullen de voorstellen vanuit de Vlaamse Klimaattop kritisch analyseren. Voorlopig lijkt het vooral uit te draaien op vrijwillige engagementen, in de voetsporen van het klimaatakkoord in Parijs. Dit akkoord is volgens Climaxi alvast te vrijblijvend en te weinig ambitieus om de dreigende klimaatcrisis af te wenden.

Natasja Meersman