Tegen 2050 zou Europa haar uitstoot van broeikasgassen tot bijna nul moeten hebben herleid. Dat vereist op zich al harde politieke keuzes, grote investeringen en moedige daadkracht. Maar daar bovenop komt dat het weinig bekende Energy Charter Treaty (ECT) een grote bedreiging zou kunnen betekenen voor de EU (en verschillende natiestaten daarbuiten) in het bereiken van hun klimaatdoelstellingen.

Vorige week werd duidelijk dat 3M voor een deel van de kosten van de vervuiling zal opdraaien. 3M komt met 571 miljoen euro over de brug voor de sanering van de met PFAS vervuilde site van Oosterweel, de tuinen in Zwijndrecht, onderzoek naar bloed van omwonenden en compensatie voor boeren uit de buurt. De PFAS-coalitie, die bestaat uit Grondrecht, Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Thomas Goorden vrezen voor een roekeloze heropstart van de Oosterweelwerken. De normen voor de werken liggen nog steeds niet vast, daarom dienden ze een milieustakingsvordering in. De uitspraak komt eind dit jaar. Climaxi stelt zich vragen bij het gehele project.

Na de mislukking om tot een akkoord te komen over drie wetsontwerpen die deel zijn van het ‘Fit for 55’-pakket slaagde het Europees parlement er vorige week dan toch in om overeenstemming te vinden. Het klimaatpakket ‘Fit for 55’- van de Europese Unie heeft als doel om de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent naar beneden te halen tegen 2030. Het is een tussenstap om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. De drie wetsontwerpen hebben als onderwerp het emissiehandelssysteem (ETS), het sociaal klimaatfonds (SCF) en een koolstoftaks aan de grens (CBAM).

De oorlog is het slechts mogelijke scenario voor het klimaat, waarschuwen Ineos Will Fall, Climaxi, Youth for Climate, Grootouders voor het klimaat en andere klimaatorganisaties. Daarom roepen ze op voor diplomatieke oplossingen van Europa en om niet te kiezen voor een boycot van enkel Russisch gas. 

In een onlangs verschenen rapport onderzoekt milieuorganisatie Friends of the Earth de repressie van de civiele maatschappij en de ngo’s in Rusland anno 2021. Hoewel je zou kunnen denken dat het rapport na het uitbreken van de Russisch- Oekraïense oorlog, waarin we allemaal kennis maakten met het onderdrukken van proteststemmen onder Putin, wat aan actualiteit heeft ingeboet is niets minder waar. Het rapport toont hoe er al twee decennia een systematische afbraak bezig is van kritische tegenstemmen en hoe dit in 2021 in de aanloop naar de oorlog nog een stuk verhevigde. Tot 2022 was 2021 het ergste jaar voor de ngo’s met een stevige toename aan ngo’s die het doelwit werden: 120 nieuwe organisaties werden toegevoegd aan de lijst ‘buitenlandse agenten.’ Je zou kunnen zeggen dat de oorlog zonder deze ondermijning van de civiele samenleving niet mogelijk geweest zou zijn.

Minister van leefomgeving Zuhal Demir legt de verbrandingsovens van Indaver vlakbij Stabroek de strengste normen voor het lozen van PFAS in de Schelde. Zij besliste om alle PFAS lozingen te verstrengen naar 0,1µg/l. Dit is ook de Europese norm voor het lozen van deze ‘forever chemicals’. Indaver produceert in Antwerpen geen PFAS maar verbrandt PFAS-houdend afval van verschillende bedrijven, waaronder ook vanuit Nederland, Duitsland en België (3M). Indaver verwerkt op jaarbasis meer dan 25.000 ton PFAS-afvalstromen.

vzw Climaxi is een klimaatbeweging met sociale inslag. Wij willen natuur, leefmilieu en klimaat in overeenstemming brengen met de doelstellingen die nodig zijn om deze planeet te bewaren en te verbeteren. Daarbij beseffen wij dat we een meerderheid van de mensen nodig hebben om dit doel te bereiken. We stellen ook vast dat deze omslag zeer moeilijk wordt binnen het bestaande marktsysteem: er zijn te weinig correcties aan deze absoluut vrije markt. In dit bedje is ook de voorgestelde stikstofregeling van de Vlaamse Regering ziek. Samen met Boerenforum dienden we bezwaar in.

Minister van leefmilieu Demir kiest met deze beslissing om de petrochemie te vergroenen via de werking van de economische vrije markt. De kraker van Ineos Project One is een beetje milieu-vriendelijker maar onvoldoende om de doelstellingen van het IPCC te halen. De volgende kraker zal dan weer iets beter doen dan deze en zo zullen de vuilste krakers uit de markt geconcurreerd worden. Deze vergunning geeft het sein aan de Antwerpse petrochemie om een concurrentieslag op te starten rond de minst vervuilende technologie. Dit soort van industriële gevechten leidt meestal tot inefficiënte grote verschuivingen, banenverlies voor de werknemers of heronderhandeling voor CAO’s die in andere bedrijven al verworven waren.

Zandstormen. Ze roepen in onze verbeelding avonturen op van Indiana Jones of Kuifje. Plotseling opstuivende muren van zand, waartegen weerbarstige helden zich verschuilen achter hun dromedaris, al dan niet vlak nadat ze zijn misleid door een fata morgana.. En als ze al niet het slachtoffer zijn van zo’n storm, dan veroorzaken ze er wel een, zoals Jerommeke die met zijn machtige longen een regiment tanks bedelft onder opwarrelend zand. In het Midden Oosten echter zijn zandstormen, of haboobs, een vertrouwd deel van het leven. Ze verschijnen in de late lente of de zomer, als de shamal, seizoenswinden uit het noordwesten, zand uit het Tigris-Eufraat bassin opscheppen en over de Perzische Golf en het Arabisch schiereiland uitstorten. Tegenwoordig worden die zandstormen veelvuldiger, groter, langer én intenser. Ze bereikten een hoogtepunt de voorbije weken.

NV Indaver is de Europese hub voor het verbranden van chemisch afval in de Antwerpse haven, vlakbij Stabroek. Het bedrijf is eigendom van Katoennatie. In januari van dit jaar vroegen zij een versoepeling aan voor hun lozingsnormen van PFAS in de Schelde. In april liet minister van Leefmilieu Demir weten dat de beslissing uitgesteld werd. Agentschap Natuur en Bos, Agentschap Zorg en Gezondheid en Nederlandse Rijkwaterstaat dienden een negatief advies in. Indaver kreeg de opdracht om extra onderzoek te doen naar de impact van PFAS op de natuur.

Indaver stelde daarom een natuurtoets op. Het onderzocht de impact van PFAS op de omliggende Natura 2000 gebieden en ging na wat het effect is op het oppervlaktewater. Arcadis, het studiebureau dat het onderzoek voert, komt tot de conclusie dat de extra PFAS lozing geen noemenswaardige extra schade aanricht aan het leefmilieu.