Het verhaal van de Climaxi-mosselen

Oorspronkelijk werden mosselen gevangen op zandplaten die droog gevallen waren. Men kon ze gewoon oprapen aan de Waddenkust en de Zeeuwse wateren. Het waren de vrije mosselbanken die de basis vormden voor de huidige mossel vangst. In 1825 ging men de vangst reguleren, de vangstgebieden werden vangstpercelen die door loting aan vissers toegewezen werden. In 1870 werden de percelen door de overheid verpacht. 

De vissers trokken erop uit om ergens op die percelen mosselen te vissen, ze lagen ‘ergens’.

Later ging men het mosselzaad opvissen in de Zuiderzee en de Waddenzee en werd het uitgezaaid op de percelen. Mosselen groeien op in de Westerschelde en de Waddenzee. Deze zeeën staan in verbinding met de Noordzee. In het voorjaar vindt in die gebieden de voortplanting plaats. Volwassen mosselen stoten eitjes en zaadcellen uit. Dit moet je voorstellen als een soort verdunde kikkerdril die uit de schelp van de mossel als een nevel in het water verdwijnt.? Na 1 dag wordt dat zaad larfjes en vervolgens kleine schelpjes die naar de bodem zinken. 

Wanneer de schelpjes één centimeter groot zijn worden ze mosselzaad genoemd. Mosselzaad is dus een klein schelpje en geen soort graan. Twee keer per jaar mag er een op voorhand bepaald percentage mosselzaad opgevist worden. Wanneer de schelpjes ongeveer 3 cm groot zijn worden ze naar de meest voedzame percelen verplaatst. Na ongeveer 2.5 jaar zijn de mosselen 5 à 6 cm lang en zijn ze klaar voor consumptie.

Vermits mosselzaad niet ieder jaar in dezelfde hoeveelheden aanwezig is werden er ‘Mossel invang installaties’ of MZI’s gebouwd.? Aan lange horizontale lijnen, of long lines boven het wateroppervlak worden verticale invang touwen bevestigd. Deze touwen zijn 5 à 6 meter lang en worden in een lus opgehangen. Het mosselzaad bevestigt zich aan deze touwen. Via een netwerk van touwen wordt dit geoptimaliseerd. 

Het opgevangen mosselzaad wordt in lange kousvormige netten gedaan en aan drijvers in de Oosterschelde opgehangen (hangcultuur). Bij de oogst worden ze van de kousvormige netten afgehaald. De hangcultuur mosselen zijn goed voor +/- 2% van de ganse mosseloogst. 

Wanneer de mosselen groot genoeg zijn worden ze met de mossel kotter naar de mosselveiling in Yerseke gebracht. De vracht wordt bemonsterd door de veiling en krijgt een klassement. Vervolgens wordt de vracht volgens het veilingsysteem aan de hoogste bieder/ handelaar verkocht. De vracht blijft op de boot en de visser voert ze naar het aangeduide verwaterperceel van de handelaar en zaait ze opnieuw uit. Om voldoende te verwateren moeten de mosselen minstens één week ter plaatse blijven. Deze percelen liggen in de Oosterschelde ten westen van Yerseke. Wanneer de handelaar een bestelling van een klant krijgt vist hij de mosselen weer op en brengt ze naar zijn werkplaats. Aan boord worden de mosselen extra gespoeld en bij aankomst nog eens extra verwaterd. Binnen de 24 uur zijn de mosselen bij de klant.

De mosselen van Neeltje Jans, Pintafish en Climaxi

Ondertussen worden ook mosselen aangevoerd uit Chili, Ierland en de UK. Die worden naar Nederland gesleept en vertoeven daar een paar dagen in het water. Om de korte keten te bevorderen en een kwaliteitsproduct te kunnen aanbieden gingen bovenstaande drie een samenwerkingsverband aan. Alle activiteiten van opvissen, verwateren op percelen, spoelen op het schip en in het bedrijf, alsook het verpakken gebeuren ter plekke door Neeltje Jans. De Vrouwenpolder, waar Neeltje Jans vist is de meest vruchtbare voor de kweek van mosselen. De mosselen van Neeltje Jans zijn zoals alle Zeeuwse mosselen gecertificeerd door MSC, alhoewel wij daar minder belang aan hechten: MSC en ASC blunderen regelmatig: De laatste maanden hebben Belgische en Duitse retailers ASC gecertificeerde garnalen uit Vietnam terug gestuurd omdat ze met antibiotica behandeld werden. De integriteit werd in vraag gesteld.

Je kan mosselen bestellen bij vzw Climaxi. We hanteren een minimum van 50 kg om een bestelling aan huis te laten brengen via Pintafish. Vanuit onze locatie te Herzele worden kleinere bestellingen gegroepeerd. Die kan je daar afhalen. Voor informatie in verband met leveringsdata en andere kan je mailen naar filip@climaxi.be

Wim Versteden