De aanslagen van 22 maart

Op dinsdag 22 maart vonden in Zaventem en Brussel twee vreselijke aanslagen plaats. Zo kort na die terreur willen we ons niet wagen aan al te boude meningen en welluidende slogans. Onze solidariteit gaat uit naar de naasten van de slachtoffers. We zijn geschokt en willen onze verontwaardiging en pijn nu vooral delen met anderen. Vandaar dat we als Climaxi steun geven en deelnemen aan de vele wakes en solidariteitsbijeenkomsten van de afgelopen en komende dagen.

Gelukkig zagen we op 22 maart nog wat anders dan terreur en verdriet. Overal ter wereld zien we dat ontreddering en ontij ogenblikkelijk beantwoord wordt met de meest oprechte solidariteit. Mensen organiseren zichzelf zo goed of zo kwaad als het kan en wachten niet op de staat of een regering om in actie te schieten. Ook op 22 maart zagen we hoe de hashtag #ikwilhelpen ervoor zorgde dat vele mensen, uit ons land en de rest van de wereld, onderdak vonden of een rit naar huis aangeboden kregen of dat opvang voor kinderen mogelijk werd gemaakt. Het doet de ellende allerminst vergeten, maar het maakt wel dat je meteen ook weer begrijpt dat zelfs de meest vreselijke terreur het sociale weefsel tussen mensen niet kan opblazen.

Als beweging voor klimaat en sociale rechtvaardigheid willen we ons ook heel uitdrukkelijk verzetten tegen elke poging om van deze aanslagen misbruik te maken om mensen en gemeenschappen tegen elkaar op te zetten, om een asociale en rechtse agenda te promoten die de polarisering enkel in de hand zal werken, om vrije baan te geven aan goor racisme dat alleen maar tot grotere problemen zal leiden. Het godsdienstig fanatisme en het rechtse extremisme zijn in feite elkaars bondgenoten en dienen elkaars agenda. We kunnen ons hier niet genoeg tegen afzetten.

Sommigen willen deze aanslagen aanwenden om de vluchtelingen als groep te criminaliseren. Ze verkondigen dat we met de opvang van vluchtelingen massaal islamitische extremisten zouden binnenhalen. Nochtans is de overgrote meerderheid van deze mensen op de vlucht voor min of het meer hetzelfde als we hier zagen op 22 maart: terreur, bloed en geweld. Een aanslag van IS in Aleppo is niet minder erg dan een aanslag van IS op de luchthaven van Zaventem. Dezelfde mensen die om die reden bereid waren om vluchtelingen op te vangen of hun solidariteit te tonen, deden daarom net hetzelfde ten aanzien van de gestrande reizigers van de luchthaven van Zaventem. Solidariteit is het antwoord en de hoeksteen van een samenleving.

Als klimaatbeweging kunnen we niet anders dan er nogmaals op wijzen dat olie niet enkel dramatische effecten heeft op ons klimaat. Die olie heeft in ons fossiel-verslaafd kapitalisme ook gezorgd voor een onophoudelijk conflict, dat draait rond de controle over de resterende oliereserves. Dit aanhoudend conflict heeft geleid tot een volstrekt destabiliserende politiek van interventies in het Midden-Oosten en onrechtstreeks ook tot een opgang van extremistisch islamisme. De oorlog om olie werd door klimaatveranderingen een oorlog om water en voedsel. Je koopt er vandaag niet veel mee, maar zonder een ommekeer in het Midden-Oostenbeleid van de Westerse landen, de interventiepolitiek en de samenwerking met Saoedi-Arabië, zal de voedingsbodem voor dit terrorisme blijven bestaan.

In ons land stellen we vast dat er meer dan tien jaar geleden reeds gewezen werd op de totaal uitzichtloze sociale situatie in bepaalde wijken van onze grote steden. Onderwijs, huisvesting en jobs waren toen al de grote pijnpunten. Het neoliberale beleid van de afgelopen regeringen heeft deze sociale problemen enkel verergerd in plaats van aangepakt. We hebben op die manier een hele generatie van nieuwe Belgen weggeduwd uit onze samenleving. Dat is op zich geen excuus voor terreur en we kunnen ons niet sterk genoeg distantiëren van elke kracht die een solidaire en vredelievende samenleving wil treffen. Maar een sociaal beleid in de steden had mee kunnen helpen voor een inclusieve dynamiek, waarbij die extremistische islam minder kansen had gekregen. Laten we vandaag investeren in onderwijs, jobs en huisvesting in plaats van in wapens en gevechtsvliegtuigen...

Climaxi zal zich, net als zovele andere organisaties en burgers, niet laten meeslepen in een klimaat van angst. Meer nog: deze aanslagen mogen er niet toe leiden dat de civiele maatschappij gemuilkorfd wordt of dat onze democratische rechten teruggeschroefd worden. En wij zullen, samen met zovele andere progressieve krachten, verder strijd blijven leveren: voor een samenleving die gebaseerd is op gelijkheid, democratie, diversiteit, ecologische weerbaarheid en dynamiek van onderuit. Geen terreur staat onze vastberadenheid in de weg. Zoals Mahatma Gandhi reeds zei: "Oog om oog maakt iedereen blind."

 David Dessers