De Franse klimaatbeweging warmt zich stilaan op voor wat dé mobilisatie van de komende jaren in Europa moet worden: de acties naar aanleiding van de VNklimaattop van Parijs eind 2015. Tijdens het weekend van 5 en 6 oktober kwamen

10.000 mensen, voornamelijk Fransen, samen in Bayonne, Frans Baskensland. Alternatiba kondigde zich aan als een dorp vol alternatieven en was een mix van debatten, workshops, concerten en tal van lokale, levende alternatieven voor de klimaatverandering en de sociale en ecologische crisis. Bij afloop werd er een verklaring aangenomen waarin opgeroepen wordt om “10, 100, 1000 Alternatiba’s te laten bloeien.”

Climaxi vaardigde een kleine delegatie af naar Alternatiba. Later volgt er nog een uitgebreider verslag van die reis. In dit artikel beperken we ons tot de grote lijnen, publiceren we de slotverklaring van Alternatiba alsook een aantal foto’s.

BIZI (LEEF)

Alternatiba was een initiatief van BIZI, een naar eigen zeggen andersglobalistische en ecologische beweging die onafhankelijk van partijen mensen in beweging wil zetten rond links-ecologische thema’s. De naam BIZI betekent zoveel als LEEF (aha) maar bevat een ook een knipoog naar het woordje ‘fiets’. Het gaat om een

Frans-Baskische organisatie die vooral in het Noordelijke deel van Baskenland actief is. De bedoeling van Alternatiba was om zoveel mogelijk krachten samen te brengen die opkomen voor alternatieven voor de huidige sociaal-ecologische crisis. Alternatiba moest een ‘Dorp vol alternatieven’ worden, want die overtuiging lag aan de basis van het initiatief:  “De oplossingen bestaan, ze worden zelfs al in uitvoering gebracht door duizenden bewegingen, lokale gemeenschappen en individuen. Meer nog: deze alternatieven vormen vandaag reeds bouwstenen van een samenleving die aangenamer is, socialer, rechtvaardiger, democratischer en menselijker om in te leven.”

Dweilen met de kraan open?

Alternatiba bracht op zondag 6 oktober tienduizend mensen op de been in Bayonne. De aula’s van de universiteitscampus, maar ook de vele andere lokaties in het –voor de gelegenheid autovrije- stadscentrum zaten afgeladen vol. Vaak werd er op twee sporen gewerkt. Enerzijds merkten we een grote honger naar ideeën om hier en nu mee aan de slag te gaan. Hoe kan je op het lokale niveau werk maken van een andere politiek op het vlak van energie, ruimtelijke planning, mobiliteit, inspraak, landbouw, bossen, arbeid etc? Politiek werd daarbij echter niet benaderd als iets dat louter toebehoort aan een bestuur of een raad maar aan een hele bevolking. Soms hoorde je dan over alternatieven die vanuit lokale besturen op gang getrokken worden. Maar net zo goed was er aandacht voor allerhande alternatieven die vanonderuit vorm krijgen. Anderzijds was er ook aandacht voor het bredere plaatje.  Binnen het kapitalisme blijft het immers dweilen met de kraan open en het project van de groene economie dient enkel maar om ons een rad voor de ogen te draaien en het huidige groei- en winstmodel uit de wind te zetten. De combinatie van beide – hier en nu alternatieven enerzijds, systeemkritiek anderzijds – werkte erg verfrissend.

Motivés

Stephane Hessel, de negentiger die Frankrijk en de wereld wakker schudde met zijn pamflet “Indignez-vous” en die onlangs overleed, was de peter van Alternatiba. Daarom vond er een slothappening plaats die een groot eerbetoon moest zijn voor Hessel. Het werd een indrukwekkende mix van toespraken en muziekoptredens. Jean François Bernardini, zanger van de Corsicaanse muziekgroep I Muvrini sprak de menigte toe. “Tegenover ‘le marché’ (de markt) plaatsen wij het werkwoord ‘marcher’ (wandelen, betogen),  zo sprak hij in een vlammend pleidooi tegen de Monsanto’s van deze wereld. De muzikanten van ‘Motivés’, de Franse band uit Toulouse die bekend raakte met een CD vol met strijdliederen in een nieuw jasje, zorgden voor een onvergetelijke en feestelijke afsluiter.

Franse linkerzijde

Het viel in Bayonne eens te meer op: een deel van de Franse radicale linkerzijde lijkt de weg van het linksecologisme of het ecosocialisme in te slaan. Dat lijkt het geval te zijn voor de Parti de Gauche, maar ook een beweging als Attac-Frankrijk maakt zich het ecologische thema steeds meer eigen. Ze gaan bovendien bondgenootschappen aan met boerenorganisaties als La confédération Paysanne of organisaties als BIZI of  Les

Amis de la Terre. Op die manier lijkt de Franse linkerzijde haar achterstand op het vlak van ecologie –en die was er zeker wel- stevig bij te benen. De ideeën van Alternatiba sluiten aan bij wat je kan lezen in een boek als “De mythe van de groene economie”. Alleen lijken ze vandaag in Frankrijk een stuk breder gedragen dan bij ons.

Interessant is dat de slotverklaring van Bayonne oproept om overal dergelijke ‘Dorpen vol alternatieven’ te organiseren, als aanloop naar de mobilisatie rond COP21, de 21^ste VN-klimaatconferentie die eind 2015 plaatsvindt in Parijs. Daarmee lijken onze zuiderburen hun verantwoordelijkheid op te nemen en de locomotief klaar te stomen voor een brede, volkse mobilisatie rond klimaat en sociale rechtvaardigheid in 2015. Indien Alternatiba daar het voorproefje van vomde, smaakt dat alvast naar méér.

David Dessers

Slotverklaring Alternatiba

Oproep: overal ‘dorpen vol alternatieven’

“Stéphane Hessel stelde dat de klimaatverandering en de verloedering van het milieu, die tijdens de laatste drie eeuwen veroorzaakt werd door de mens, een centrale uitdaging vormt voor deze tijd. De ontregeling van het klimaat verergert en verloopt almaar sneller waardoor de armsten van de planeet in de problemen raken en de voorwaarden voor geciliviseerd leven op aarde worden aangetast.”

Alle alarmlichten staan inmiddels op rood. De

klimaatverandering grijpt om zich heen en raakt in de eerste plaats de armste mensen in het Zuiden, maar ook die in het Noorden: droogtes, verwoestijning, seizoenen die op hol slaan, overstromingen, orkanen, typhoons, bosbranden, zee-ijs en gletsjers die smelten… Onze planeet staat in brand. Zullen we blijven toekijken zonder er iets aan te doen?

De inzet is duidelijk: de uitstoot van broeikasgassen moet radicaal teruggeschroeft worden, zodat we gevaarlijke, onomkeerbare drempels op het vlak van opwarming en destabilisering van het klimaat kunnen ontlopen.

De massale en brutale ontregeling van het klimaat, over zo

een korte tijdspanne, vormt een uitdaging zonder voorgaande in de geschiedenis van de mensheid.

Maar Alternatiba, deze prachtige dag, moet ons in de eerste plaats hoop geven: de oplossingen bestaan, ze worden zelfs al in uitvoering gebracht door duizenden bewegingen, lokale gemeenschappen en individuen. Meer nog: deze alternatieven vormen vandaag reeds bouwstenen van een samenleving die aangenamer is, socialer, rechtvaardiger, democratischer en menselijker om in te leven.

Kleinschalige boerenlandbouw, herlokalisering van de economie, duurzame ruimtelijke planning,  de ontwikkeling van een andere mobiliteit, energie-efficiëntie, ecologisch wonen, ethische financiering, een sociale en ecologische reconversie van de productie, verantwoordelijk consumeren, een rechtvaardige verdeling van werk en rijkdommen, het terugdringen en recycleren van afval, het beschermen van de commons en gemeeschappelijke goed als water, gronden, wouden… Dit alles wijst ons de weg.  De strijd tegen de klimaatverandering is niet enkel een noodzaak maar vormt ook een formidabele kans om een menselijke toekomst op te bouwen.

Helaas, de regeringen en de machtigen van onze planeer volgen andere wegen. De internationale

klimaatonderhandelingen zitten in het slop en leiden naar nergens. De multinationals en de economische lobby’s doen er alles aan om deze alternatieven te dwarsbomen, gezien hun macht en winst erdoor aangetast kunnen raken.

Erger nog, ze duwen hun eigen valse en gevaarlijke oplossingen door: kernenergie, agro-brandstoffen, GGO’s, compensatie-mechanismen, financiarisering van de natuur, geo-engineering enz. Zij willen een model beschermen dat het Noorden en de rijksten van de planeet toelaat om verder de natuur te kunnen plunderen, zich de rijkdommen te kunnen toe-eigenen en het milieu verder te kunnen vernietigen, zeker in het Zuiden.;

De betrokkenheid van burgers, de mobilisatie van de bevolking en de herovering van onze toekomst zijn onontbeerlijk om een tegengewicht te vormen voor dit ondermijningswerk. Het engagement van elk van ons, waarop Stéphane Hessel zo sterk beroep deed, is broodnodig om de klimaatuitdaging een gepast antwoord te bieden.

De stabilisering van het klimaat zal het resultaat zijn van onze eenheid, van onze collectieve intelligentie, van onze solidariteit, van onze honger naar sociale rechtvaardigheid, van onze capaciteit om hier en nu veranderingen in gang te zetten en zonder dralen werk te maken van die sociaal-ecologische transitie.

Eind 2015 vindt in Parijs COP21 plaats, de 21ste VN-conferentie over klimaatverandering. Zes jaar na de zeer gemediatiseerde conferentie van Kopenhagen, zullen alle ogen gericht zijn op Parijs. De staats- en regeringsleiders hebben er zich immers publiekelijk voorgenomen om er een nieuw internationaal klimaatverdrag te tekenen dat vanaf 2020 in werking zou treden. 2020 wordt door de verzamelde internationale wetenschappers omschreven als het moment waarop de uitstoot van broeikasgassen op een significatieve manier moet beginnen dalen, om het ergste te voorkomen.

Het is nu aan de gewone mensen, aan de bevolking om zich te mobiliseren en in actie te komen zodat echte oplossingen een kans maken en die beloften voor een internationaal klimaatverdrag geen dode letter blijven. Te meer daar COP21 dus in Parijs plaastsvindt, in het hart van Europa, op de luchthaven van Bourget.

Het wordt dus belangrijker dan ooit om in Frankrijk en Europa werk te maken van een volkse mobilisatie rond thema’s als klimaat en sociale rechtvaardigheid.

Het succes en het federatieve karakter van Alternatiba, dit dorp vol alternatieven dat enkel mogelijk was dankzij de inzet van iedereen die erbij was in Bayonne, toont ons één van de vormen die deze Europese burgermobilisatie zou kunnen aannemen.

Wij roepen daarom alle steden en regio’s in Europa op om op hun beurt en vanaf vandaag hun eigen ‘Dorpen’ te organiseren met alternatieven voor de klimaatverandering en de sociale en ecologische crisis’ te organiseren.

Daarbij willen we enerzijds de politieke verantwoordelijken interpelleren rond de dramatische gevolgen van de afwezigheid van een internationaal, ambitieus, efficiënt, bindend en rechtvaardig klimaatverdrag en anderzijds de bevolking oproepen om nu reeds werk te maken van de sociale, ecologische transitie die nodig is om een diepgaande en onomkeerbare ontregeling van het klimaat te vermijden.

Het doel is ook om iedereen te verzamelen die vandaag reeds op de ene of de andere manier, via alternatieven of acties, bijdraagt – soms zonder het zelf te weten- aan de strijd tegen de opwarming van de aarde. Het model van Alternatiba van Bayonne kan dus hernomen worden op tal van verschillende plaatsen en via diverse vormen.

Wij verspreiden samen deze oproep omdat we graag tien, honderd, duizend Alternatiba’s zouden zien bloeien. Laten we zoveel mogelijk actoren van verandering samenbrengen om zo tal van alternatieve dorpen op poten te zetten en werk te maken van de mobilisatie naar COP21 in 2015 in Parijs.

Verenigd en vastberaden kunnen we deze strijd winnen, zowel in het Noorden als in het Zuiden.  Voor onszelf en voor de toekomstige generaties. Zodat we vandaag en morgen kunnen zeggen: “We hebben ons geëngageerd, toen er ons nog tijd restte”.

(Vertaling oproep: David Dessers)