Nieuwe FSC-Brochure: Non, non, rien n’a changé!
Begin 2011 haalde het label voor ecologisch hout (FSC) het nieuws na een reportage van Leo Broers en Ann-Katrien Lecluyse over de misbruiken van het door FSC gelabelde Veracel in Brazilië. In de reportage werd het gebruik van herbiciden aangeklaagd en het machtsmisbruik tegenover de lokale inheemse bevolking.
Even fundamenteel werd het tiende principe van FSC aangeklaagd: het erkennen van grote (eucalyptus)plantages die vrijwel geen enkele ecologische waarde hebben op vlak van biodiversiteit. Integendeel: ze zijn nefast voor vb. de grondwatervoorraden in de omgeving.
Dit bracht ons tot een méér fundamentele bedenking: als label zit je mee in de wet van vraag en aanbod: ofwel heeft het label geen succes en dan dien je weinig hout te erkennen. Ofwel is je label wél populair en dien je je erkenningscriteria naar beneden te halen om te vermijden dat je (door het verschil in vraag en aanbod) een duur eliteproduct op de markt brengt. Naarmate je criteria versoepelen gaat echter ook de eigenwaarde van het label in kwestie naar beneden. Aan het einde van de rit kan je je dus vragen stellen over de relevantie van het ganse opzet.
Wat FSC betreft vonden vzw Climaxi en ’t Uilekot op zijn minst dat de criteria dienden verstrengd te worden en dat het geval Veracel diende opgelost te worden. Indien lokale groepen, een openbare aanklager en werknemers van de milieuadministratie in een documentaire publiekelijk Veracel op de korrel nemen en aangeven dat er een groot probleem is met de lokale gemeenschap, dan moet een organisatie maatregelen nemen.
We gingen dan ook met de documentaire in kwestie op toer door Vlaanderen en vroegen FSC om maatregelen tegen Veracel te nemen.
We werden gesust met een onderzoek dat zou opgestart worden. Dat onderzoek liep uiteindelijk op een sisser af: er werden een aantal fouten erkend maar Veracel behoudt zijn FSC-label.
Ondertussen probeerden we nieuwe informatie bij mekaar te brengen en kreeg vzw ’t Uilekot van de provincie Oost-Vlaanderen een project goedgekeurd dat verder onderzoek toeliet. Dit onderzoek gebeurde in nauwe samenwerking met de Braziliaanse lokale mensenrechtenorganisatie Cepedes (http://www.cepedes.org.br), mensen van de Europese milieuorganisatie FERN (http://www.fern.org) en Winnie Overbeek van de World Rainforest Movement (http://wrm.org.uy).
Er kwam nieuwe informatie aan het licht die aantoont dat Veracel niet gestopt is met zijn praktijken en dat er ook op andere plaatsen in de wereld misbruiken zijn die volgens ons niet passen in de filosofie en uitgangspunten van het FSC-label. We analyseren het grondgebruik in Brazilië van de dictatuur tot nu en geven een aantal reacties van bedrijven. We brengen naar voor dat het concurrerende PEFC label geen haar beter is en stellen vragen rond de zin van verdere ontwikkeling van beide labels.
De Brochure ‘Duurzaam op Papier’ is een uitgave van vzw ’t Uilekot in samenwerking met vzw Climaxi. De brochure telt 36 bladzijden en werd gecoördineerd door Yana Cheyenne-Malfait. We sturen de brochure naar je thuis bij overschrijving van 3 € op reknr. BE40 0016 3236 1163