Transatlantisch Vrijhandelsakkoord en de ISDS clausule

Als bedrijven de overheid mogen aanklagen…wordt de democratie buitenspel gezet. Daarom reageerden ruim tienduizend burgers kritisch op de consultatie van de Europese Commissie en eisen zij dat de zogenaamde ‘’ISDS’’ clausule uit het handelsakkoord wordt geschrapt. Deze clausule zou buitenlandse investeerders het recht geven om overheden aan te klagen wanneer een (nieuwe) wetgeving hun investeringsmogelijkheden en (toekomstige) winsten in het gedrang brengt.

Als men het ISDS mechanisme goedkeurt, dan zou het kunnen gebeuren dat als Vlaanderen afziet van de ontginning van onconventioneel gas, dat zij aangeklaagd wordt door Dart Energy. Dart zou dan miljoenen schadevergoeding kunnen eisen van de Vlaamse overheid.

Dit soort rechtszaken wordt uitgevochten voor zogenaamde ‘’arbitrage’’rechtshoven: rechtshoven waar drie bedrijfsadvocaten achter gesloten deuren beslissen of een nieuwe wetgeving de investeringsmogelijkheden van een bedrijf al dan niet ‘’beperkt.’’ Indien de advocaten tot een schadevergoeding beslissen, is hier

geen beroep tegen mogelijk. Tegenstanders vrezen dat dit Europese overheden miljarden gaat kosten als het in het handelsakkoord (TTIP) wordt opgenomen.

‘’Dit is niet alleen een theoretisch gevaar’’, zegt Mia van Dongen, vrijwilliger bij Climaxi vzw. “Er zijn talloze voorbeelden van bedrijven die overheden aanklagen. Het Zweedse energiebedrijf Vattenfall eist 3,7 miljard van Duitsland vanwege het besluit tot kernenergie-uitstap. De Amerikaanse tabakgigant Philip Morris heeft  miljarden geëist van de Uruguayaanse en de Australische overheid voor hun anti-rookbeleid. Dit zijn langdurige rechtszaken, met een hoog prijskaartje. In de tussentijd schrikken dit soort zaken overheden af om wetten in te voeren die misschien wel noodzakelijk zijn. De regering van Nieuw-Zeeland heeft laten weten geen nieuwe wetten rond de verpakking van tabak in te voeren, tot er een uitspraak is in de zaak tegen Australië.’’

In reactie op de toenemende kritiek, zowel van het publiek als van het middenveld, heeft de Europese

Commissie een consultatie georganiseerd, die loopt tot 6 juli. Climaxi vzw lanceert deze week een oproep aan alle Belgische burgers om hun stem te laten horen. Friends of the Earth Europe schreef een voorbeeldreactie die iedereen kan kopiëren of als inspiratie kan gebruiken.

Paul de Clerck van Friends of the Earth Europe: “Commissaris De Gucht wilde weten wat mensen van dit handelsverdrag vinden. Via deze consultatie hebben al tienduizenden mensen een heel duidelijk signaal gegeven dat ze geen buitensporige privileges voor buitenlandse investeerders willen. Helaas is de consultatie weinig toegankelijk omdat alleen experts hem kunnen invullen en de vraag of mensen ISDS willen, wordt simpelweg niet gesteld. Daarom hebben we een voorbeeld reactie geschreven die mensen kunnen opsturen.”

Een steeds grotere groep mensen wil helemaal geen ISDS. D19-20, een coalitie van verschillende organisaties waaronder vakbonden en NGO’s, voerde al verschillende keren actie tegen het handelsakkoord. Bij de laatste actie in mei werden in Brussel zo’n 300 demonstranten opgepakt (foto).

In juli gaat de volgende ronde van onderhandelingen door in Brussel, waarbij de onderhandelaars zeker weer op protest mogen rekenen.