De orkanen van september 2017

Het is als of een reusachtige grasmaaimachine over het land is geweest… De verwoesting die de orkaanwinden achterlaten is zoals een oorlogsbombardement over heel de streek… Huizen zijn ingestort, bomen afgeknakt… Heel het bedrijfsleven valt stil, diensten werken niet meer… Geen stromend kraanwater meer…

Orkaanwind en overstromingen deden de elektriciteit uitvallen voor meer dan 3 miljoen woningen in Florida. Vuiligheid uit de riolering drijft boven. Chemische vervuiling uit de overstroomde petrochemische fabrieken in Houston.

Harvey, Irma, José, Katia..zoveel rampen samen: is dit toeval of onze toekomst?

“Welkom in de toekomst” zegt VRT journalist Stijn Vercruysse terecht. Dit is zoals voorspeld door de IPCC-rapporten. Al jaren waarschuwen deze internationale klimaatspecialisten voor het vaker en veelvuldig ontstaan van orkanen, voor hun extremere aard en langere duur.

Nee, mijnheer Trump, het is geen toeval of fataliteit, waarvoor je rekent op God om het op te lossen. 2015 was al een record warmste jaar. 2016 overtrof dan weer 2015. En 2017 wordt nog erger. De algemene opwarming van de atmosfeer door de broeikasgassen dringt steeds dieper het oceaanwater in. Orkanen ontstaan wanneer het oppervlaktewater boven de 27°C komt. Deze maand september bereikte het diepe water in de Golf van Mexico al 32°C. Omdat diezelfde broeikasgassen in de luchtlagen op 10 tot 15km hoogte de warmte vasthouden, koelen de hogere luchtlagen daarboven sterker af. Bij storm Irma werd in het hart tot min 83°C gemeten. Dat enorm verschil is de drijfkracht van de winden en de extreme regenval.

Tegelijk hitte, droogte en bosbrand aan de ene kant en storm, extreme regenval en overstroming aan de andere kant.

Californië kent zijn grootste bosbranden op hetzelfde moment dat Texas aan het verzuipen is... In het normaal koude en natte Groenland staat het veen in brand op hetzelfde moment dat regenval en overstromingen de landbouwoogst in Bangladesh, India en Nepal vernietigen. Laat het duidelijk zijn dat dit allemaal componenten zijn van het veranderde klimaat. Allemaal het gevolg van een gemiddelde opwarming over de planeet met 1°C. De stormen die de bomen ontwortelen, de branden die hele bos en veengebieden vernietigen… dat is steeds minder plantengroei om CO2 uit de atmosfeer weer te binden. Tegelijk is er ook minder planktongroei in het te warme oceaanwater. Ook weer minder CO2-afvang. Er wordt dit jaar een drempel in het ecologisch evenwicht overschreden, die niet overschreden had mogen worden.

Raoul Castro “Het leven en het welzijn van onze bevolking beschermen, evenals hun bezittingen, dat is onze verantwoordelijkheid (als staat)”.

De Cubaanse president heeft volop gelijk met zijn uitspraak. Iets helemaal anders dan oproepen om tot God te bidden, zoals Trump deed bij de Harvey-ramp. Voor de doortocht van orkaan Irma, heeft Cuba 1 miljoen inwoners geëvacueerd. In Florida moesten 6,5 miljoen mensen evacueren. Stormen als Irma doen het normale vloedpeil met een factor 10 aanzwellen tot meters hoger. De oceaan stroomt dan de kuststeden binnen.

In Houston werd voor Harvey niemand op voorhand geëvacueerd. Was het niet nodig? Toch wel, maar bij de evacuatie van Houston in september 2005 voor de toenmalige storm Rita, vielen er 60 doden! Hoeveel vandaag in Florida? We weten het niet, maar we zien dezelfde problemen. De Amerikaanse overheid roept de mensen op te evacueren op eigen kracht. De snelwegen lopen dicht met de auto’s. Mensen komen om in ongelukken, vallen zonder benzine, zonder drinkwater… Het openbaar vervoer draait in de knoop. Er zijn te weinig buschauffeurs omdat die ook eerst aan hun eigen familie denken en zelf wegvluchten. Ziekenhuizen, rusthuizen vallen zonder personeel… De hele openbare samenleving valt stil.

Bij de terugkeer en de heropbouw worden de Amerikaanse inwoners weer aan hun lot overgelaten. Wie niet goed verzekerd was is de pineut. In Cuba wordt zowel de evacuatie, als de terugkeer, als de opruim en heropbouw collectief en georganiseerd aangepakt.

“De heropbouw van Houston gaat zeker 180 miljard dollar kosten”

Dat cijfer wordt naar voor geschoven door de burgermeester van Houston, een stad van 2,3 miljoen inwoners. Houston kan je de hoofdstad van de Amerikaanse petroleumindustrie noemen. Net zij kreeg een stortvloed over zich heen, veroorzaakt door de overmatige uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door de verbranding van fossiele brandstoffen. Zou er uit geleerd worden om heel de staatshuishouding om te schakelen naar een meer klimaatvriendelijk systeem? Vermoedelijk komt dit nog goedkoper uit?

Voor België, met zijn 11 miljoen inwoners, wordt de omschakeling naar een klimaatvriendelijke staathuishouding op 400 miljard euro geschat. Rekenen we om naar Houston dan zou dit op 80 à 100 miljard dollar uitkomen. Maar dan moet de politieke wil er wel zijn.

Wiebe Eekman

10/09/2017

Foto: Florida National Guard