Griekenland: Bezet Vio-me op goede weg
Thessaloniki- De door Griekenland reizende Climaxi-delegatie ging ook Vio-me bezoeken. Vio-me is een fabriek die door de baas achtergelaten en door de arbeiders bezet wordt. Climaxi verkocht al twee keer natuurlijke zeepproducten van dit zelfbesturend bedrijf om deze actie te steunen. Ook bij ons volgende actie zitten de Vio-me producten in het aanbod.
De bezette fabriek wordt dag en nacht stevig bewaakt. Bij onze aankomst gaat het automatisch hek traag open. We worden aangeraden de auto's binnen de omheining te plaatsen. De site geeft een bevreemdende, afwachtende blik.
Vio-me was tot 2010 een goed draaiend bedrijf in industriële lijm, met hoge winsten. Maar de bazen zagen de crisis naderen en namen de biezen zonder enige afspraak met het personeel of de overheid. Want ze wilden enkel nog meer winst maken. Inzetten op een nieuwe toekomst van de werknemers zat er niet in. Dat zinde de kern van het personeel niet: ze besloten, gesteund door hun vakbond, de site te bezetten en in een coöperatief systeem een productie te realiseren om de jobs van de arbeiders te redden. Vanaf dat moment waken ze in shifts over de gebouwen om te beletten da ze er uit gegooid worden of dat er zaken gestolen worden.
Omdat de grondstoffen voor lijm duur zijn en om in te spelen op solidariteit onder de mensen, besloot de coöperatieve tot de productie van een duurzaam levensmiddel dat iedereen kan gebruiken: zepen. Ze kunnen hiervoor ook makkelijker aan de nodige grondstoffen raken. De machines werden omgeturnd op de nieuwe productie.
Het begon met zeventien vakbondsleden. Een aantal mensen vielen af omwille van persoonlijke financiële problemen of meningsverschillen. Er kwamen ook mensen bij o.a. voor de administratie. Het bankroet van de eerdere Viome-fabriek volgde pas in 2016. De CEO's hebben de openstaande rekeningen bij het personeel nooit betaald. Dat zorgt er deels ook voor dat de arbeiders hun rechten op terrein en verdere productie kunnen laten gelden.
Vio-me is niet alleen in zijn soort. Nog een zeventigtal bedrijven in Griekenland zit in dezelfde situatie: de productie in handen van de arbeiders (in een coöperatie) blijft mogelijk. Maar de bedrijfsleidingen werken tegen. Viome is ook lid van een internationaal netwerk van bezette bedrijven in zelfbeheer. Samen met anderen (zoals vb. de Franse thee-coöperatieve Fralib) proberen ze de traditie van bezette bedrijven uit de vorige eeuw (LIP-horloges, Salik-Jeansbroeken, Prestige huisproducten…) verder te zetten. Climaxi steunt hen omdat ze opkomen voor sociale rechtvaardigheid én natuurlijke producten maken.
De Vio-me-site leent zich ook tot andere doelen. De coöperatie organiseert er ook concerten om op die manier meer mensen te betrekken in hun plan. De coöperatieve heeft de fabriek dus goed in handen. Illegaal is het niet. Volledig legaal evenmin. Juridische procedures blijven hen boven het hoofd hangen. De onderneming zelf wordt financieel weer gezondheid. Er kwamen al nieuwe investeringen en lijm staat weer op de productielijst. Het moederbedrijf doet om die reden pogingen om de fabriek weer overte nemen. Tot nu toe is hen dat niet gelukt.
Vio-me zelf overwon ondertussen zijn kinderziekten. Klonterende zeeppompjes en slechte geuren zijn stilaan achter de rug. Vrijwillige specialisten staan de fabriek bij en er komt oog voor de vormgeving van etiketten en promotie.
Climaxi doet binnenkort opnieuw een Griekse solidariteitsactie waarbij afwasmiddel, harde zepen en allesreiniger verkocht worden. Tijdens deze Griekenlandreis vergaderden we met Vio-me, Dock-Station, Waalse vrienden en onze Griekse partners over de precieze modaliteiten. De actie gaat door in april. Voor de zomer zou er nog geleverd worden. We zoeken ook naar manieren om de producten permanent te kunnen verkopen. Alle hulp en tips zijn daarbij welkom via filip(at)climaxi(punt)be.
Wim Schrever-Filip De Bodt
Foto: Wim Schrever